اين جشن سنتي باستاني نوزائي طبيعت در قسمت بزرگي از حوزه مشترك جغرافياي -فرهنگي مان هر سال در أغاز ماه حمل با مراسم خاصي تدوير وحتي دربعضي مناطق چندين روزرادربرميگيرد.
جهت برسميت شناختن اين روز از جانب جامعه جهاني ، نماينده دولت ايران در سازمان ملل متحد درسال ٢٠١٠ قطعنامه ايرا بامشوره و تائيد نماينده افغانستان و تاجكستان به مجمع عمومي سازمان ملل متحد ارايه نمود كه مورد حمايت وپشتيباني نمايندگان افغانستان ، تاجكستان ، اذر بايجان ، قزاقستان ، قرغزستان ، وتركيه قرار گرفت . برعلاوه كشور هاي هند الباني ومقدونيه نيز در روز راي گيري درجمع كشورهاي تهيه كننده قطعنامه قرار گرفته و ازان پشتيباني بيدريغ نمودند. تاانكه روز سه شنبه ٢٣ فبرري سال ٢٠١٠ با تصويب قطعنامه اي ، روز ٢١ مارچ مطابق به روز اول فروردين را در چهارچوب ماده ٤٩ ميثاق يونسكو تحت عنوان فرهنگ صلح به عنوان روزجهاني نوروز به تصويب رسانده ودر تقويم ان درج نمو دند.
درنتيجه اين اقدام كه نخستين بار درتاريخ اين سازمان اتفاق افتاد . نوروز اريائي به عنوان يك رخداد بين المللي به رسميت شناخته شد .
درمتن تصويب شده يونسكو (سازمان اموزشي علمي – فرهنگي ملل متحد) ، نوروز جشني است با ريشه اريائي كه بيش از سه هزار سال قدامت دارد و بحيث ميراث فرهنگي بزرگ جهاني شناخته شده است .
درين اواخر نسبت به كسب اهميت جهاني اين روز كه تقريبأ در ان بيش از دوصد مليون انسان از سراسر حوزه جغرافياي – فرهنگي مانند افغانستان، ايران ، تاجكستان ، ازربايجان ، وساير كشورهاي آسياي ميانه وقفقاز ، در منطقه بالكان وحوزه بحيره سياه وخاور ميانه اغاز فصل بهار را با سنت باستاني نوروز كه تاكيدي است در زندگي باتعادل طبيعتٍ جشن ميگيرند وان را نوروز جهاني مسمي نموده اند . باوجوديكه جشن جهاني نوروز با اشتراك سران كشورها تجليل كننده به صورت نوبتي همه ساله دريكي از كشورهاي جنوب غربي اسيا، اسياي ميانه ، قفقاز ، شبه قاره هند و بالكان تدوير ميگردد . و اين ائين باستاني را گرامي ميدارند. اما هنوز هم همه ساله مانند گذشته هاي دور مركز اين جشن نوروزي شهر مزارشريف ولايت باستاني بلخ كه زماني مركز آرياناي قديم و فعلأ يكي از اوستانهاي مهم فرهنگي كشور مان افغانستان است ، به شكل شاندار تدوير ميگردد . در زمان باستان درآن شهر زيبا به اساس روايات تاريخي شاهان اريائي از نوروز منحيث جشن سنتي باعظمت تجليل بعمل ميآوردند. اما در نقاط مختلف جغرافياي متذكره به روزهاي مختلف تا آنكه در زمان ملكشاه سلجوقي يكي ازشاهان فرهنگي خانواده سلجوقيان براي تجليل از جشن نوروز ، روز معين تعيين گرديد.
ملكشاه سلجوقي درسال ٤٦٧هجري قمري مطابق ١٠٨٠ ترسائي از منجمين، علما ، فيلسوفان رياضي دانها وستاره شناسان كه درميان شان عمر خيام فيلسوف ، رياضي دان ، منجم ، وشاعر توانا نيز حضور داشت ، تقاضا نمود تادر موردتعيين روز مشخص تحويل سال تصميم جمعي اتخاذ نمايند . ايشان بعد از بررسي لازم به اين نتيجه رسيدند كه روز اول ماه فروردين ( حمل) روز تحويل سال و آغاز نوروز شناخته شود . از ان تاريخ به بعد از روز نخست ماه فروردين در حوزه وسيع جغرافيا ي فرهنگي مان همه ساله تجليل به عمل مي آيد .
اين جشن در كشور مان افغانستان همه ساله در روز اول حمل ( فروردين ) با مراسم تشريفاتي خاص دولتي درمحوطه زيارت خليفه چهارماسلام ( حضرت علي ) درولايت بلخ شهر مزار شريف آغاز وتقريبأ چهل روز ادامه ميابد اما به صورت خودجوش در سراسر كشور درتمام شهرها ، قصبات ، و روستاها به گونه عنعنوي و سنتي از نوروز با انواع سرگرمي هاگراميداشت بعمل ميايد .
گرچه تجليل از نوروز در بين مردمان سرزمين هاي مختلف به اساس رشد جامعه هاي شان ازهم متفاوت است اما مشتركات ان به گونه مثال روز نخست فروردين، پيروزي روشني بر تاريكي ، غلبه گر ما و زايش طبعت بر سردي و يخبندان ، غلبه فراواني نعمات مادي بر قحطي وخلاصه پيروزي فرشته خوشبختي بر اهريمن وهمچنان ويژهگيهاي مشترك ديگري مانند نظافت، نهال شاني وسرسبزي ،سيرو سياحت ، مساعدت بابينوايان ، بازديد و احترام اززيارت گذشتگان ، اهداي هدايا ي وتحفه هاي نوروزي به دوستان اعضاي خانواده ونامزدان ، تدوير مسابقات مختلف سپورتي ، ميله سمنك وكنسرتهاي موسقي نوروزي را ميتوان در زمينه تذكر داد .
روايت است زماني فرعون مصر ميكف : اسيرمثلث ، يونان ، مصر وبين النهرين بوده كه دانش ، زيبائي و عشق را در بر ميگرفت . در مراسم نوروز باستاني مان تمام عناصر مثلث فوق به صورت واضح بمشاهده ميرسد .
به آرزوي سال صلح پايدار ، پيشرفت ، ترقي وتعالي كشور جنگزده مان افغانستان .
