به افتخار هشتادمین سالگرد تولد پوهاند پروفیسور محمد شفیق یونس بزرگترین نبات شناس و فارمکولوژست افغانستان
نوشتۀ بیوگرافی توسط دکتور محمد فرید یونس فرزند مرحوم استاد محمد یونس مشهور به متخصص کیمیا و بانو ستاره حکیمی یونس میباشد. پدرش از دانشمندان عصر خود بوده و بانی اصول یونس بود که برای تدریس بزرگسالان تدوین گردیده بود.
پروفیسور محمد شفیق یونس مورخ 24 جنوری 1938 در کابل دیده به جهان گشود. بعد از ختم لیسه عالی استقلال شامل دانشکدۀ دواسازی شد و از دانشجویان دوره اول رشته دواسازی دانشگاه کابل میباشد. موصوف موفق به اخذ دکتورای یونیورسیتی و دکتورای دولتی در رشته گیاهان طبی و اتنو بوتانی از فرانسه گردید. پروفیسور یونس به اجازه رسمی وزارت خارجه فرانسه ( که در آنوقت فرانسویان اجازه شمولیت به مقام پروفیسوری را به خارجیان نه میدادند)، شامل امتحان دیپلوم اگریگاسیون ( پروفیسوری ) شد و در سال 1972
در رشته گیاهان طبی به حیث پروفیسور شناخته شد. پروفیسور یونس بعد از عودت از کشور فرانسه به افغانستان در سن 34 سالگی به مقام پوهاندی از جانب دانشگاه کابل نائل گردید و جوان ترین پوهاند در کدر علمی دانشگاه کابل بود.
قبل از هجرت از افغانستان در سال 1985 ، در کنار تدریس و تحقیق در دانشگاه کابل به حیث رئیس افغانی دواسازی هوخست افغانستان و رئیس شرکت نباتات افغانستان خدمت کرده است.
پرفیسور یونس تا حال زیاد تر ازدو صد مضمون علمی در جراید ملی و بین المللی و 32 اثر به زبانهای فارسی و فرانسوی در رشته نباتات طبی و اسلام ، نباتات و آفات سمارقی، انسانی و حیوانی به نشر سپرده است. تحقیقات موملایی برای زخم معده، تاثیر موسیقی در نموی نباتات و مطالعه گیاهان درطبابت اسلامی در کنار نشر قاموس نباتات به چهارده زبان به پروفیسوریونس شهرت بین المللی بخشید. موصوف در زیاد تر از صد سیمینارکنگره و کنفرانس ملی و بین المللی در موردنباتات طبی افغانستان در اروپا ، ایالات متحده امریکا، شرق میانه به شمول کشور ایران اسلامی و کشورهای آسیائی سخنرانی کرده است.
رساله فوقالعاده مهم پروفیسور محمد شفیق یونس، زیر عنوان« اشتباهات در ترجمه و تفسیر نام گیاهان مذکور در قرآن مجید» که به همت برادرش دکتور محمد فرید یونس از طرف نشرات پیام توحید در آمریکا به چاپ رسید؛ برای اولین بار خاطر نشان ساخت که نام گیاهان در قرآن غلط ترجمه شده است. مذهبیون چون به تحقیقات علمی اعتقاد ندارند این رساله را رد کردند و اما این رساله باعث شد تا تحقیقات دامنه دار درواژه شناسی آیات قرآنی و قرآن شناسی با در نظر داشت ساینس و علم ایتومولوژی روی دست گرفته شود.
پرفیسور یونس از سال 1985 الی 2011 به حیث استاد اتنو بوتانیو رئیس گروه علمی اتنوبوتانی و فامکولوژی در دانشگاه متز فرانسه ایفای و ظیفه کرد و به سن 72 سالگی با مقام پروفیسور ایمیریتوس. تقاعد نمود (Professor Emeritus ).
جناب شان با حفیظه عیسی فرزام که از استادان لیسه جمهوریت بود در سال 1963 ازدواج نموده و ثمره این ازدواج سه دختر و یک پسر میباشد. جناب شان قرائت قرآن مجید را از پدر بزرگوارش آموخته است.
آثار پروفیسور محمد شفیق یونس به زبان فارسی:
- راز های پوشیدۀ نباتات غذایی. ناشر فقه اسلامی به اهتمام دکتور محمد فرید یونس. سال چاپ 1984 طبع خصوصی در ایالات متحدۀ امریکا
- طب سنتی در افغانستان. ناشر فقه اسلامی به اهتمام دکتور محمد فرید یونس. سال چاپ 1985 طبع خصوصی در
ایالات متحده آمریکا
- فرهنگ گیاه های کارآمد و موارد استفاده عامیانه در چهادره زبان. انتشارات بامیان 2006
- هزار حقیقت علمی قرآن مجید. تألیف محمد یاسین قصاب. ترجمۀ پروفیسور محمد شفیق یونس. نشرات بامیان فرانسه 2007
- انکشاف طب سنتی اسلامی در ادوار تاریخ. انتشارات بامیان فرانسه 2009
- جهان نباتات مظهر قدرت الهی. انتشارات بامیان ، فرانسه 2010
- حکمت و نقش نباتات قرآنی و احادیث مبارک در حفظ سلامت بدن . انتشارات بامیان ، فرانسه 2014
- اسلام، محیط زیست مخلوقات خداوند (ج) و محافظ سلامت روحی انسان. انتشارات بامیان2015
- نقش نباتات غذایی در پیشگیری از بیماری ها. انتشارات بامیان ، فرانسه 2015
- قرآن کریم و احادیث مبارک: معجزه ساز صحت و سلامت. انتشارات بامیان 2017
رساله ها به زبان فارسی اهتمام دکتور محمد فرید یونس:
- اسلام بنیانگذار حفظ الصحه عصری، 2007 از نشرات پیام توحید
- مرکبات انتی اوکسیدنت نباتات غذایی، جنوری 2017 از نشرات پیام توحید
- ر ابطۀ صحت و سلامت با نباتات غذایی و نیمه غذایی مارچ 2012 از نشرات پیام توحید
- تکامل گیاهان پایین مرتبه با انکشاف تولید نسل یا جنسیت از نشرات پیام توحید. 2015 میلادی
