خبر و دیدگاه

سفر رئیس جمهور غنی به پاکستان باید مشروط باشد

به نقل از رسانه های ملی و بین المللی آقای اشرف  غنی رئیس جمهور بنا به دعوت رئیس ارتش پاکستان جنرال قمر جاوید بجوه به آن کشور می رود گرچه با گذشت هر روز سیاست های رئیس جمهور غنی در مورد پاکستان روشن و روشن تر می شوند با آن هم تا هنوز دفتر رئیس جمهور و مقامات نزدیک به ریاست جمهور نگفته اند که رئیس جمهور غنی از پاکستان که حامی اصلی طالبان، و تروریستان بوده و هست در این سفر چه انتظار دارد. آنچه که من میدانم آقای اشرف غنی به این باور است که هم پاکستان و هم طالبان پذیرش بدون قید و شرط  حاکمیت ملی افغانستان خط قرمز افغانستان بدانند از سوی دیگر پاکستان صادقانه به دولت افغانستان در راه  شکست دادن طالبان و  گروه های تروریستی دیگری که پاکستان از آنها حمایت میکند همکاری همه جانبه نماید. بدون تردید امید دیگری آقای غنی از اسلام آباد قطع حمایت پاکستان از تروریزم بوده که از همه مهم تر از خواسته های قابل درک مردم افغانستان نیز میباشد. گفته می شود که در این سفر آقای غنی را رولا غنی بانوی اول گلاب منگل والی ننگرهار و یک تعداد از مقامات عالی رتبه دیگر همراهی خواهند کرد. بدون تردید تا هنوز اکثریت مردم افغانستان نمیدانند که آقای غنی خود با عجله تصمیم این سفر را گرفته یا آقای عمر زاخیلوال سفیر افغانستان در پاکستان مجبور است. بهتر خواهد بود مردم افغانستان بدانند جناب آقای غنی با چه آماده گی های به اسلام آباد میروند سوالی که تا هنوز نزد مردم افغانستان حتی نزد جامعه جهانی وجود دارد که آقای غنی در این سفر برای آن پاسخی داشته باشد این است که بلاخره پاکستان در افغانستان بدنبال چیست؟ پاکستان چه چیزی را در افغانستان دنبال می کند که حاضر است برای به دست آوردن آن از هیچ کوششی دریغ ننماید. تردیدی وجود ندارد که در حال حاضر بخاطر تروریست پروری و سیاست های غلط و مداخله گرانه ای را که پاکستان در مورد افغانستان دنبال کرده است تحت فشار قرار دارد ادامه مداخله و تروریست پروری های پاکستان اگر ادامه پیدا کند کار را بجای خواهد رساند که تحریمات علیه پاکستان وضع شود آیا پاکستان این آماده گی را بخاطر پذیرش تحریم ها  دارد باور دارم مقامات پاکستانی بخاطر فرو نشاندن فشار های جامعه جهانی بخصوص امریکا حاضر است آقای غنی را خیلی با گرمی استقبال نماید آنچه را که آقای غنی از پاکستان میخواهد مقامات آن کشور به آن گوش خواهند داد اما عملکرد پاکستان بر میگردد به آنچه که آنها از حکومت افغانستان تقاضا دارند و بدون بر آورده شدن این اهداف پاکستان کمتر باور دارم که با گذشته ننگین خود برای همیش وداع نموده در پهلوی صلح و امنیت و همزیستی مسالمت آمیز با افغانستان همکار شود.

تابه حال باور افکار عمومی و محافل سیاسی افغانستان و منطقه این بوده  است که به رسمیت شناختن خط دیورند از سوی افغانستان، خواست اصلی پاکستان را تشکل میدهد اطلاعاتی نا تائید شده ای نیز وجود دارد که حلقات اشخاص و افراد در داخل حاکمیت موجود نیز وجود دارند که تاکید شان بخاطر بیرون رفتن از چنگال مداخلات پاکستان، افغانستان ناگزیر است خط دیورند را برسمیت بشناسد. هرچند این خواسته از طرف مقامات رسمی پاکستان هیچگاه در این سال ها شنیده نشده است و در افغانستان نیز هیچ مقامی بلندپایه ای به طرح چنین مساله  بطور رسمی  نپرداخته است، اما در اغلب تحلیل های سیاسی مورد توجه قرار گرفته است. از سوی دیگر رهبری حکومت وحدت ملی سفری را که به پاکستان دارد باید این حقیقت را بدرستی بداند که سیاست پاکستان در قبال افغانستان در میان جریان های سیاسی افغانستان بحث ناشناخته ی است، چرا که فقدان یک حکومت قدرتمند  ملی در افغانستان، موجب شده است هیچگاهی روابط افغانستان با همسایه ها به شکل آکادمیک آن مورد بررسی قرارداده نشود و تمام بحث ها، به همان شکل رسانه ای و گمانه زنی های محفلی باقی بماند. به همین دلیل با توجه به حضور فعال و تعیین کننده پاکستان در افغانستان، در طی اضافه تر از سه دهه اخیر، بعید به نظر می رسد که هدف نهایی پاکستان در افغانستان در همان سرحد تحمیل خط دیورند بر افغانستان باقی مانده باشد. باتوجه به اینکه در این سال ها نفوذ پاکستان بر افغانستان مخصوصا در مناطق مختلف تا آنجا تحکیم شده است که بلندپروازی های استراتژیست های پاکستانی هدف های جدید را مورد توجه قرار داده اند. هرچند که از دوران تاسیس پاکستان تا به حال، مرزهای غربی این کشور تقریبا نامشخص، غیر رسمی، نامطمئن و قابل تغییر پنداشته شده است. هم از طرف جریان های  مختلف که گذشته  روابط تنگاتنگ شان در دوره جهاد با پاکستان بوده است هم از سوی حلقات نظامی-استخباراتی پاکستان. باتوجه به اینکه حاکمیت ملی درافغانستان ضعیف می باشد، حالا خط دیورند به نفع پاکستان رنگ باخته است. به دور از نقشه های جغرافیایی کتاب های درسی و رسمی، مرزهای واقعی نفوذ فرهنگی، سیاسی، استخباراتی و اقتصادی پاکستان تا دروازه های کابل پیش آمده است. حتی گفته می شود تا دروازه های ارگ نیز رسیده است جناب آقای غنی بدون تردید میدانند که وابستگی های بعضی از ولایات که تا هنوز کلدار پاکستانی در آن بجای پول افغانی در چلش است چه عواقب خطرناک را با خود دارد  .

مشکل دیگر در افغانستان این است که حلقاتی معلوم الحال در درون دولت افغانستان چنان ابزار سیاست پاکستان شده اند که چیزی به نام منافع ملی حوزه جغرافیایی به نام افغانستان را نمی شناسند. شواهد بسیاری وجود دارد. همچون اعترافات چهره های مطبوعاتی پاکستانی چون احمد رشید، اسناد سری منتشر شده توسط ویکی لیکس، اسناد استخبارات افغانستان مخصوصا در دوران رئسای قبلی امنیت دولتی و بسیاری شواهد دیگر نشان می دهد که پاکستان پروژه طالبان و گروه حقانی را کنار نگذاشته است و همچنان روی طالبان وگروه حقانی تا هنوز سرمایه گذاری مینماید شواهدی انکار نا پذیری وجود دارد که با خروج جامعه جهانی، پاکستان بیشتر از گذشته به طالبان وگروه حقانی به عنوان ابزار سیاسی اش در افغانستان نگاه کرده است لذا باتوجه به این مطالب که بیان شد پاکستان در افغانستان به دنبال هر چیزی باشد، به طور مسلم آن چیز فراتر از تثبیت مرزهای غربی اش بر اساس خط دیورند است. بلندپروازی های پاکستان در مرزهای غربی اش با توجه به کارنامه موفقش در طی سه دهه اخیر و دست بالایی که پاکستان با توجه به عدم حاکمیت قوی در افغانستان نسبت به رقبای منطقوی اش دارد تا حد زیادی قابل درک و قابل پیش‌بینی می باشد. خواسته های آقای غنی و اهداف دراز مدت را طی چند سطوری تحریر نموده ام حرف جدا گانه ای است اما اجالتاً پاکستان در این سفر از آقای غنی چه آرزوی دارند باور دارم مقامات پاکستانی در این سفر از رئیس جمهور افغانستان میخواهند تا آموزش و تجهیز تعدادی از نیرو های مسلح افغانستان بعد از این به عهده پاکستان گذاشته شود از آقای غنی مقامات پاکستانی تقاضا خواهند نمود  تا فصل جدید در سیاست خارجی بین افغانستان و پاکستان اعلان شود.  با در نظرداشت همه امید ها دلبستگی های که در داخل کشور و در سطح جهانی بخاطر سفر آقای غنی به اسلام آباد بسته شده است به باور من امکان اندکی وجود دارد که همه چیز یک شبه تغییر نماید گرچه با دعوت از آقای اشرف غنی به اسلام آباد پاکستان تلاش دارد تا به مقامات امریکایی  وانمود نماید که در حال تغییر است،

اگر به ادامه سیاست های گذشته پاکستان نگاه شود سیاست های دوگانه آن کشور  بیش از حرف تاکتیکی و ایجاد فرصت بخاطر بیرون شدن از بن بست سیاسی دیگر چیزی نخواهد بود نه تنها آقای اشرف غنی نه تنها رهبران حکومت وحدت ملی دنیا در حال حاضر به خوبی میداند که پاکستان اضافه تر از یک دهه  از تروریسم به عنوان ابزار سیاست دولتی استفاده کرده و سرزمین افغانستان متاسفانه سال هاست که قربانی تروریسم بوده است. به باور من تا پاکستان  صادقانه تغییر سیاست ندهد به گذشته ننگین خود اعتراف ننماید و تعهد برای همزیستی مسالمت آمیز نکند هیچ تاملی مسالمت آمیزی نمیتواند در افغانستان و منطقه ایجاد شود بهتر است این سفر انجام شود اما با پیش شرط ها:

1 پاکستان به گذشته خویش بخاطر تروریست پروری اعتراف نماید.

2 گروه های تروریستی بشمول گروه حقانی در آن کشور فعالیت دارند دیگر اجازه داده نشود.

3 پاکستان سیاست دولت با دولت را در افغانستان دنبال کند نه سیاست با اجیران و مزدوران حرفوی .

 

احمد سعیدی

احمد سعیدی نویسنده و تحلیلگر امور سیاسی افغانستان می باشد.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا