یکی از مشکلات عمده ما این است که ما مسایل مدنی را قطعا مد نظر نمی گیریم و یکی آن در جمله ده ها موضوع دیگر مراعات وقت و موضوع سخنرانی هاست . در بزرگترین کنفرانس های بین المللی شرکت کرده ام از بیست دقیقه کسی زیاد تر صحبت نکرده است.
من توسط صمیم جان یاور و عبدالله جان نوابزاده در مجلس صلح و آزادی دعوت شدم تا چند کلمه بگویم
من ساعت پنج صبح به وقت کالیفورنیا حاضر بودم و اول لینک برنامه چهار دقیقه بعد از پنج به من رسید. برنامه نیم ساعت یا دیر تر شروع شدو بعد از یک بیانیه بسیار خوب ، جامع و با یادآوری نکات مهم و تقاضای مهمانان برای راه حل توسط صمیم جان یاور که قدر دانی می کنم ؛ جناب داکتر لعلزاد کورس تاریخ را شروع کرد و می دانید که این کورس تاریخ گذشته افغانستان بود و یک و نیم ساعت تقریبا صحبت کرد. من ساعت شش و نیم به وقت محلی به عبدالله جان تکست کردم که من یک ساعت بعد جلسه را ترک می کنم . بالاخره ساعت هفت و نیم شد و هنوز هم بیانیه دوام داشت .
من قطعا نشنیدم که چناب لعلزاد راه حل برای کشورش داشته باشد. بابا ، ما همه تاریخ افغانستان را می دانیم و موضوع این بود که راه حل پیشنهاد شود که نشد. از طرف دیگر نظام های فدرال تشریح شد که موضوع دیگری که نتوانست راه حل را نشان دهد . داکتر لعل زاد به رد قسم یک بار از اسلام یاد نکرد . کشور که ۹۹ در صد مسلمان دارد تا یک نسخه اسلامی پیشکش نشود امکان ندارد که افغانستان ازین بن بست رهایی یابد. چناب دکتر پدرام هم نامی از اسلام نمیگیرد و صحبت ها زیاد تر جوانان را بدون ی اندیشه سالم در خالیگاه قرار می دهد ویا ضدیت های قومی را دامن می زند. تعریف و توصیف از سویس شد در حالیکه سویس به همه ثروت مشکلات عمده در باره بیمه صحی دارد و یا برای فقر یک عده شهروندان مبارزه می کند . بهتر بود جناب داکتر صاحب لعل زاد به جای اعلان کنفرانس تنهایی یک عده مردم را دعوت میکرد و سخنان خود را می گفت و ما را دونیم ساعت منتظر نمی ماند . راه حل افغانستان تقلید نیست زیرا توته افغانستان اروپا آست و نه امریکا . ایده بکر و جدید پیشکش نمی شود به جز تقلید از کشور های که خود شان هم در دموکراسی و هم فدرالیزم هزار مشکل دارند و من که پنجاه سال است که تقریبا در نظام های دموکراسی و فدرالیزم زندگی می کنم خوب می دانم که یک فریب بز است که جوانان خورده اند .
من از ساعت پنج صبح بعد از نماز فجر منتظر بودم تا ساعت هفت و نیم و مجبور شدم که جلسه را ترک کنم . سیستم زوم را قسمی عیار کرده بودنده چناب داکتر صاحب صدا را نمی شنید و هر چه داد می زدم که از برای خدا راه حل را نشان بده سودی نبخشید .
و این بار دوم است که وقت من که برای من بسیار با ارزش است ضایع می شود . خود خواهی تلقی نشود که من جلسه را ترک می کنم و اما من موضوعات را شنیدم که یکی آن برای من جدید نبود . منتظر بودم که یک راه حل پیشکش شودکه نشد . اگر این مکتب است و این ملا، حال طفلان خراب می بینم.
با افسوس به حال مردم بیچاره ما که به نام های مختلف به بیراهه کشانده می شوند و نه کسی مردم را در نظر دارد و نه اساس مردمی یک کشور مسلمان را
فرید یونس
یازدهم ماه می ۲۰۲۵
