عبدالله سیاست‌مدار زیرک؛ اما خاموش

نویسنده: دیپک تیجوری ( عضو انستیتوت مطالعات سیاسی کشورهای جنوب آسیا )

منبع: اندیا پالیتکس

برگردان به فارسی: جاوید فرهاد

پس از ایجاد حکومت وحدت ملی در افغانستان، قدرت سیاسی با پا در میانی “جان کری” ( وزیر خارجه‌ی پیشین امریکا ) میان آقای ” محمد اشرف غنی” و ” عبدالله عبدالله ” پنجاه پنجاه تقسیم شد. هرچند طرف‌داران این دو چهره ( به ویژه حامیان رئیس جمهور غنی ) از این شراکت قدرت چندان راضی نبودند؛ اما با رفتن انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم، حکومت وحدت ملی بر بنیاد توافق و از سر ناگزیری شکل گرفت و این توافق به گونه‌ای بر هر دو چهره‌ی انتخاباتی که به نحوی خود شان را برنده‌ی بی‌چون و چرای روند انتخابات می پنداشتند، تحمیل شد.

– عبدالله سیاست مدار زیرک؛ اما خاموش

داکتر عبدالله در عمل‌کردش در مقایسه با داکتر اشرف غنی؛ ظاهرن آرام؛ اما سخت زیرک به نظر می رسد.

آقای غنی در موضع‌گیری‌های سیاسی‌اش بیش‌تر شعاری و احساساتی برخورد می‌کند؛ ولی با آن که عبدالله با بخشی از این موضع‌گیری های سیاسی رئیس جمهور غنی موافق نیست، مخالفتش را با ظاهر آرام و با زبان نرم مطرح می کند و همین نکته تعریف سیاست مدار زیرک؛ اما خاموش را از وی ارایه می‌کند. ( 1 )

– نقطه‌ی تقابل میان عبدالله و غنی از کجا آغاز شد؟

نقطه‌ی آغاز تقابل میان عبدالله و غنی ( افزون بر تضاد ایدیولوژیک میان آنان؛ یکی تکنوکرات، دیگری مجاهد ) از جعل گسترده‌ی حامیان آقای غنی در روند رأی دهی انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد.

با آن که پس از اعلام نتایج آرای محمد اشرف غنی به حیث نامزد پیش‌تاز، عبدالله عبدالله اعلام این نتایج را به دلیل تقلب در انتخابات ریاست جمهوری نپذیرفت؛ اما هیچ راهی برایش به جز از پذیرش { ساختار }”حکومت وحدت ملی ” وجود نداشت؛ زیرا تحریم انتخابات نه به سود امریکا، نه به مذاق آقای غنی و نه به اشتیاق آقای عبدالله برابر بود.

افزون بر آنچه گفته شده، تک‌تازی ، استبداد رأی و انحصار طلبی در حوزه‌ی قدرت، رئیس جمهور غنی را که در آغاز تعهد شراکت در قدرت را داده بود، به یک چهره‌ی برتری طلب، غیر دموکراتیک و انحصار طلب به داکتر عبدالله معرفی کرد و همین دریافت با توجه به نحوه‌ی عملکرد آقای غنی در تصمیم گیری های کلان سیاسی، میزان تنش ها میان رییس جمهوری و رییس اجراییه را گسترده‌تر ساخت.

– سرنوشت حکومت وحدت ملی به کجا می‌انجامد؟

حکومت وحدت ملی از آغاز با دشواری ها و چالش های فراوانی مانند: فساد، ناامنی، زورگویی، بی عدالتی، کاهش کمک‌های جامعه‌ی جهانی، ناداری فزاینده، کشت و قاچاق مواد مخدر و ده ها ناهنجاری دیگر رو به رو بود؛ از سوی دیگر امریکا نیز برای بقای حضورش و توجیه آن، نیازمند ایجاد حکومت مصلحتی زیر نام ” حکومت وحدت ملی ” بود.

اکنون که افغانستان در آتش شدید نبرد می‌سوزد، ناامنی گسترده و فقر فزاینده سرنوشت مردم آن کشو را تهدید می‌کند و میزان بی‌زاری مردم از حکومت بیشتر شده‌است.

با وجود آن که افغانستان ممکن است تا سال دیگر روند انتخابات ریاست جمهوری را تجربه کند؛ اما به نظر می‌رسد گسترده‌گی ناامنی‌ها، احتمال برگزاری این روند را کاهش دهد و حکومت وحدت ملی در صورتی که امریکاییان بخواهند، یا ادامه یابد و یا هم سازوکار دیگر سیاسی که موافق با سیاست‌های امریکا در افغانستان باشد، شکل بگیرد.

– آقای عبدالله کدام‌ سو خواهد رفت؟

با توجه به تجربه‌ی تلخ دکتر عبدالله در دور پیشین انتخابات ریاست جمهوری، گمانه زنی‌ها این است که، او در انتخابات ریاست جمهوری آینده، در کنار هیچ تکت انتخاباتی دیگر وارد کارزار انتخاباتی نخواهد شد.

ممکن است وی هنوز خواستار حضورش به حیث نامزد مستقل در انتخابات ریاست جمهوری آینده باشد ( خواستی که در گذشته نیز تجربه‌ی خوبی برای وی در پی نداشته است ) اما هنوز زود است که به قطیعتِ این گمانه زنی‌ها حکم کرد؛ زیرا گپ آخر را موضع‌گیری های سیاسی سران حکومت امریکا که، ظاهرن خود شان را متحد راهبردی افغانستان در منطقه می‌پندارند، خواهد زد.

پی‌نوشت:

– نویسنده‌ در متن اصلی این نبشته به بیان دلایل نامتعارف، بدیل‌های سیاسی دیگر و ساختار‌های سیاسی مشابه در کشورهای جنوب آسیا نیز پرداخته‌است که، من با توجه به اهمیت موضوع آن در پیوند به میزان تنش‌ها میان رهبران حکومت وحدت ملی و آینده‌ی این حکومت، بندهایی از این نوشته را به پارسی برگردانده‌ام. ( مترجم )