چرا نامزد مورد حمایت رئیس جمهور کزری در انتخابات ناکام ماند؟
رئیس جمهور کرزی در سومین انتخابات ریاست جمهوری علی رغم موضع رسمی اش مبتنی بر بیطرفی در حمایت از نامزد مشخص، زلمی رسول وزیر خارجۀ حکومتش را وارد میدان رقابت ساخت. او در واقع بگونۀ غیر رسمی و نه چندان غیر علنی، زلمی رسول را مورد حمایت قرار داد. حتی قبل از ثبت نام نامزدان که زلمی رسول در کرسی وزارت خارجه قرار داشت، رئیس جمهور کرزی نامزدی او را در حاشیۀ سیزدهمین اجلاس شانگهای در شهر بشکک پایتخت قرغیزستان (21سنبله1392/12 سپتمبر2013) بگوش سران کشورهای عضو این سازمان رساند.
حامد کرزی برادر خود قیوم کرزی را وا داشت تا از نامزدی خود به نفع زلمی رسول کنار برود. نواسۀ سردار محمدنعیم نیز مطابق میل کرزی به نفع وزیر خارجه میدان رقابت را ترک گفت. جنرال رحیم وردگ نیز هر چند که از نامزدی خویش بدون حمایت از زلمی رسول در انتخابات دست کشید، اما او نیز در واقع به نفع زلمی رسول کنار رفت. فضای تبلیغاتی از سوی حلقه های حکومتی نزدیک به کرزی در جهت ذهنیت سازی عمومی به نفع زلمی رسول به عنوان نامزد مورد نظر و حمایت رئیس جمهور و برندۀ اصلی و مسلم انتخابات شکل گرفت. اما در پایان روز انتخابات و روز های بعد، درون صندوق ها حکایت از ناکامی نامزد مورد حمایت کرزی داشت. چرا چنین شد و چرا وزیر خارجۀ رئیس جمهور حتی نتوانست در ردۀ دوم نامزدان ریاست جمهوری قرار بگیرد؟پ
1- سیاست طالب دوستی:
سیاست برادر خواندگی و دوستی رئیس جمهور کرزی با طالبان به عنوان دشمن در حال جنگ با او و دولتِ تحت ریاست وی، موقعیت زلمی رسول نامزد مورد حمایت او را تضعیف کرد.
طالبان در حالی که یک گروه تروریستی انتحارگر و دشمن مدنیت و ارزش های فرهنگ مدنی جامعه هستند و حتی از کشتار عالمان دینی در منبر و محراب مساجد اندیشه و بیمی ندارند، پیوسته از سوی کرزی برادر و “افغان بچیان” خوانده شدند. طالبان در حالی که نیروهای نظامی و امنیتی دولتِ تحت ریاست رئیس جمهورکرزی را با بی رحمی و قساوت سر می بریدند، اما رئیس جمهور آنها را از زندانها رها میکرد و هیچ طالب حامل واسکت انتحاری و عامل قتل سربازان دولت خود را به پای محاکمۀ علنی نکشاند.
سیاستِ طالب نوازی کرزی دلتنگی و نارضایتی شدید و گسترده ای را در میان نسل جوان و به خصوص میان ملیونها تن از زنان و دختران در حال تعلیم و تحصیل و میان نیروهای نظامی و امنیتی افغانستان ایجاد کرد. وقتی زلمی رسول به عنوان نامزد مورد نظر و حمایت کرزی شناخته شد، ملیونها تن از پسران و دختران جوان تعلیم یافته و تحصیل کرده و هم چنان ده ها و شاید صد ها هزار تن نیروی نظامی و امنیتی اعم از ارتش و پولیس از رای به زلمی رسول به عنوان ادامه دهندۀ سیاست طالب دوستی و طالب پروری رئیس جمهور کرزی امتناع کردند.
افکار عمومی جامعه نیز از سیاست طالب نوازی کرزی دلگیر شدند. به خصوص پشت پا زدن رئیس جمهور کرزی به فیصلۀ لویه جرگۀ مشورتی که خودش صدها نفر را در این جرگه برای مشورت جمع کرد تا پیمان دو جانبۀ امنیتی را با امریکا امضا کند، ذهنیت عامه را در برابر رئیس جمهور تغیر داد. این سیاست از سوی افکار عمومی در همسویی و برادر خواندگی کرزی با طالبان ارزیابی گردید و زیان آنرا زلمی رسول در صندوق های رای متحمل شد.
2- فساد گسترده و مهارناپذیر:
دولتِ تحت رهبری کرزی از فاسد ترین دولت های جهان شناخته می شود که میزان پرداخت رشوت در این دولت سه تا چهار برابر بودجۀ اصلی آن محاسبه شده است. فساد گسترده و عمیقی با این تصویر در جهان سابقه ندارد. رئیس جمهور کرزی در تمام سیزده سال زمام داری نتوانست توانایی خود را در زدودن این فساد به نمایش بگذارد. بر عکس، فساد سیر فزاینده یافت. رئیس جمهور کرزی نه تنها در ایجاد حکومت سالم و پاسخگو ناتوان و ناکام باقی ماند، بلکه وی با این اظهار نظر که پول های رشوت و چپاول را نه در دوبی بلکه در افغانستان مصرف کنید، مشوق فاسدان اداری و مالی حکومت خود گردید.
فساد اداری و مالی دولت افغانستان بریاست رئیس جمهور کرزی به حدی افزایش و گسترش داشته است که کمیتۀ مستقل مشترک نظارت و ارزیابی مبارزه با فساد اداری افغانستان در واپسین هفته های ریاست جمهوری موصوف( 28حمل 1393/ شانزدهم اپریل2014)با انتشار پنجمین گزارش شش ماهۀ خود از تأثیر فساد بر تمام بخش های زندگی مردم افغانستان سخن گفت.
بسیاری از مردم افغانستان که از ناتوانی و ناکامی رئیس جمهور کرزی در جلوگیری از فساد فزایندۀ حکومت او به شدت سرخورده و ناراض بودند، رای دادن به زلمی رسول را در واقع تأیید و تداوم فساد فراگیر و مهار ناشدنی دوران ریاست جمهوری کرزی تلقی کردند و از رای برای نامبرده احتراز ورزیدند.
3- خارجی ستیزی:
در حالی که ریاست و زمام داری حامدکرزی و بقای دولت افغانستان مرهون حمایت نظامی و مالی خارجی به خصوص امریکا و کشورهای غربی است، اما کرزی سیاست مخالفت و ستیزه جویانه را علیه امریکا در پیش گرفت. مردم به خوبی میدانند و میدانستند که بدون همکاری و ادامۀ کمک خارجی، ثبات سیاسی و توسعۀ حیات اقتصادی و اجتماعی در افغانستان مختل می شود. رای دادن به نامزد مورد حمایت کرزی از سوی مردم در واقع تداوم سیاست خارجی ستیزی کرزی تلقی می شد که ثبات شکل گرفته در افغانستان را پیوسته مختل می ساخت؛ به خصوص که رئیس جمهور کرزی در این سیاست، به نحوی از گروه تروریستی طالبان حمایت میکرد و مانع عملیات نظامی نیروهای خارجی علیه طالبان می شد.
سیاست مخالفت و ستیزه جویی رئیس جمهور کرزی در برابر حامیان نظامی و مالی دولت افغانستان مبتنی به هر محاسبه و انگیزۀ رئیس جمهور، به قر بانی زلمی رسول نامزد مورد نظر او در انتخابات ریاست جمهوری انجامید.