معنوي؛ ميراث دار يك اداره ناكام
سرانجام پس از روز ها بحث و رايزني، رييس كميسيون انتخابات و اعضاي كميسيون سمع شكايات معرفي شدند. وحيد عمر سخنگوي رييس جمهور كرزي ديروز گفت كه فضل احمد معنوي، به حيث رييس كميسيون انتخابات تعيين شده است. وي همچنان از قاضي مراد شريفي، احمد ضيا رفعت و شاه سلطان عاكفي به حيث سه عضو افغان كميسيون سمع شكايات انتخابات نام برد. دو عضو خارجي اين كميسيون نيز به ترتيب به نام هاي يوهان كريكلر تبعه افريقاي جنوبي و مصطفي صفوت تبعه عراقي مي باشند.
گزينش اين افراد به حيث مجريان ارشد انتخابات در افغانستان، هر چند به جنجال دراز مدت در كشور خاتمه داد، اما به نگراني هاي خلق شده در اذهان و افكار عمومي هرگز پايان نبخشيده است. آقاي فضل احمد معنوي اكنون به عنوان رييس كميسيون انتخابات، ميراث دار اداره اي است كه به شدت اعتبار، اعتماد و جايگاه خود را نزد افكار عمومي از دست داده است. كميسيون سمع شكايات نيز به يك مرجع جنجال برانگيز در انتخابات گذشته بدل شده بود.
اكنون سوال اساسي اين است كه تركيب موجود تا چه ميزاني از لحاظ شخصيتي و قابليت هاي اداري مي تواند پروسه جنجال برانگيز انتخابات افغانستان را موفقانه مديريت كرده و به پيش ببرد. هر چند از آقاي معنوي به عنوان يك فرد معتدل و با گذشته مثبت ياد مي شود، اما معلوم نيست كه وي تا چه ميزاني خواهد توانست از چالش هايي كه اكنون فراروي انتخابات پارلماني قرار دارد، موفقانه بيرون شود.
آقاي معنوي در قدم نخست ضرورت دارد كه كارنامه مسوولان ارشد كميسيون انتخابات را در مركز و ولايات مورد بازنگري قرار دهد. وي با اين بازنگري به خوبي مي تواند كه افراد متعهد و غير متعهد را تشخيص داده و براي اين دوره حداقل از مسووليت افراد متقلب در سمت هاي مهم جلوگيري نمايد. در غير آن هرگز نمي توان به يك انتخابات عاري از تقلب اميدوار بود.
با اين همه اكنون معلوم نيست كه آقاي معنوي زير فشار احزاب و جناح هاي مطرح سياسي موفق به جا به جايي، بركناري و عزل و نصب هاي افراد زير مجموعه اداره خود خواهد شد و يا خير؟ نكته دوم كه قابل طرح مي باشد، جلب اعتماد و اطمينان مردم افغانستان نسبت به برگزاري سالم پروسه انتخابات در كشور مي باشد.
بدون ترديد هم اكنون ذهنيت اكثريت افغان ها نسبت به روند انتخابات منفي مي باشد. اين پديده اكنون به يك مساله قابل باور براي هر مرد و زن واجد شرايط راي دهي بدل شده است. زماني كه مردم روي انتخابات بحث مي كنند، اكثرا مي گويند كه نتايج انتخابات از قبل مشخص است و يا اين كه مي گويند راي دادن چه فايده، همه چيز را حكومت از قبل تعيين كرده است. اين نگرش سبب مي شود كه هم ميزان اشتراك كنندگان به حداقل برسد و هم اعتماد مردم نسبت به اصل پروسه خدشه دار شود. بنابراين مسووليت اساسي رييس كميسيون انتخابات اين است كه با اين نگرش خلق شده كه ميراث مسوولان دوره هاي قبل مي باشد، مبارزه نمايد. آقاي معنوي اكنون چگونه مي تواند به مردم اطمينان دهد كه به آراي آنان خيانت نخواهد شد و چه ميكانيزم هايي را براي مصوونيت آراي مردم به كار خواهد گرفت؟
بنابراين اكنون قبل از همه چيز، اعاده اعتماد مردم نسبت به روند انتخابات ضروري مي باشد. اگر به اين مهم دست نيابيم، هرگز نمي توانيم يك انتخابات موفق داشته باشيم.
يكي از نگراني هاي ديگر تركيب اعضاي كميسيون سمع شكايات انتخاباتي مي باشد. به نظر مي رسد كه تركيب موجود براي مردم افغانستان زياد قابل قبول نخواهد بود. زيرا هر سه عضو معرفي شده از آدرس دولت مي باشند و هر سه عضو كارمندان نهادهاي دولتي بوده اند. خوب بود حكومت افغانستان براي جلب اعتماد بيشتر مردم از ميان نهادهاي مدني افغانستان و چهره هاي مستقل حداقل يكي از سه عضو را معرفي مي كرد.
به نظر مي رسد كه تركيب كميسيون سمع شكايات بيشتر مطابق ميل رييس جمهور كرزي شكل گرفته است. زيرا در ميان دو عضو خارجي آن نيز فردي از كشورهاي امريكايي و اروپايي نمي باشند. اين تركيب نشان داد كه آقاي كرزي در ممانعت از حضور غربي ها موفق شده است.
به هر حال آن چه كه براي اين كميسيون مهم است، اين است كه در داوري هاي خود منصفانه عمل كند تا باشد كه بار ديگر شاهد كشمكش هاي گذشته و تجربه تلخ انتخابات رياست جمهوري نباشيم.