سرنوشت شبهنظامیان «فاطميون» پس از پایان جنگ سوريه چه خواهد شد؟
این روزها، موضوع حضور شبه نظامیان افغان موسوم به «لشکر فاطمیون» در سوریه و سرنوشت آنان پس از پايان جنگ، به موضوع داغ رسانه های داخل و خارج افغانستان تبدیل شده و تمجيد محمد محقق، معاون دوم رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی اين كشور از آنها نيز بر دامنه مخالفتها افزوده است.
لشکر «فاطمیون» شبه نظامیانی هستند که زیر نظر نیروی قدس سپاه پاسداران ایران فعالیت می کند و از مهاجران افغان با اکثریت قوم هزاره تشکیل شده است. اکثر آنها به دلیل مشکلات اقتصادی و اقامت در ایران در بدل چند صد دلار حق ماموریت در ماه، تفنگ به دست میگیرند و جان خود را به خطر می اندازند.
برخی کارشناسان افغان می گویند اکنون احتمال میرود در صورت پایان جنگ در سوریه این جنگجویان در مراکز اصلی استخدام و آموزش نظامی آنها در شهرهای قم و مشهد ایران نگهداری و در مواقع خاص علیه منافع ملی افغانستان استفاده و به عنوان خطرجدی برای تهدید امنیت در آینده کشورشان خواهد شد.
اکنون مسئله مهم این است شبه نظامیان افغان که با گرفتن رنگ فرقهیی و مذهبی در کنار نیروهای رژیم اسد می جنگند، سرنوشت آنها چه خواهد شد، چه کار خواهند کرد و به کجا خواهند رفت؟
چند کارشناس سیاسی، نظامی و فرهنگی افغانستان در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی اعلام کردند هزاران شبه نظامی افغان که در قالب لشکر «فاطمیون» توسط سپاه ایران، سازماندهی، تجهیز و به سوریه اعزام شده و کسب تجربه کرده اند، دوباره طبق دستور تهران اقدام و امنیت کشورشان را دچار مخاطره کنند.
– استفاده شبه نظامیان افغان در جنگ نیابتی ایران در سوریه و عراق
عبدالرئوف ابراهیمی، رئیس مجلس افغانستان گفت که “هرگونه اظهارنظری که منافع مردم افغانستان را زیر سؤال میبرد، جفا در حق آنهاست». عبدالله عبدالله رئيس اجرایی افغانستان هم تاکید کرد که «ما طرفدار شرکت و حضور افغانها در جنگ هیچ کشوری نیستیم”.
به گفته شاه حسین مرتضوی، سرپرست سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان “ما مخالف هر نوع جنگ نیابتی در دیگر کشورها هستیم. فرزندان افغانستان برای دفاع از تمامیت ارضی کشورمان خون شان ریخته می شود. نباید خون هیچ شهروند افغانستان برای تامین منافع دیگران ریخته شود”.
به گفته وی هرگونه اظهارنظر سیاسی باید در راستای منافع ملی باشد». همچنین برخی نمایندگان مجلس و نخبگان هم در رسانه های اجتماعی اظهارات آقای محقق را بهمعنای پشتیبانی او از «جنگ نیابتی ایران در سوریه و عراق» دانسته اند.
– بازگشت لشکر فاطمیون بزرگترین خطر برای ثبات و امنیت پایدار افغانستان است
در این زمینه محمد اکرام، اندیشمند، نویسنده و کارشناس سیاسی افغانستان در گفتگو با آناتولی تصریح کرد: “تشکیل نیروی جنگی فاطمیون از شیعیان عمدتا مهاجر افغانستان در ایران توسط این کشور از هر منظری نادرست است. استخدام اتباع یک کشور، بدون توافق رسمی و قانونی برای جنگ در کشور سوم توسط ایران، غیرقانونی، مغایر موازین و قواعد بین المللی و غیراخلاقی است”.
او ادامه میدهد: “این عمل به معنی مخالفت و خصومت با نظام های حاکم سیاسی در کشوری است که شهروندان آن را در خاک خود برای جنگ اجیر می کنند. پایان جنگ سوریه علیه داعش و بازگشت لشکر فاطمیون بزرگترین خطر برای ثبات و امنیت پایدار افغانستان است”.
به باور آقای اندیشمند “تجربه جنگ با شوروی در دهه هشتاد در افغانستان در مورد رزمندگان عرب در این جنگ نشان می دهد که این خطر تا چه حد جدی و واقعی به نظر می رسد. القاعده و داعش از میان همین عرب ها تشکیل شدند”.
این کارشناس افغان در اینباره گفت: “تشکیل لشکرهای شبه نظامی ایدئولوژیکی و فرقه ای در منطقه مانند تشکیل حزب الله لبنان، حشد الشعبی عراق، انصارالله یمن، فاطمیون افغانستان، زینبیون پاکستان، توسط ایران سیاستی مداخله جویانه، هژمونیستی و به شدت خطرناک علیه نظم و ثبات سیاسی و اجتماعی منطقه است”.
– اعزام اعضای لشکر فاطمیون به افغانستان
پرتو نادری، کارشناس مسایل اجتماعی و فعال مدنی در افغانستان هم به آناتولی گفت: “لشکرسازی ایران از پناهندگان افغانستان، نقض آشکار حقوق بشر است. این، لشکر فاطمیون نیست؛ بلکه برای اقتدارگرایی و اهداف سیاسی-ایدئولوژیک ایران تشکیل شده است. لشکری که باید از نظام اسد پاسداری کند”.
“پس از آن که ایران در سوریه به اهداف خود رسید، از این لشکر چگونه استفاده خواهد کرد؟ اگر این لشکر منحل هم اعلام شود، باز گروه های افراطی از آن سربلند می کنند. هرچند بسیار بعید است که ایران لشکر فاطمیون را منحل کند”.
آقای نادری با ابراز نگرانی از سرنوشت این جنگویان تاکید می کند: “سیاست ایران بر ایدئولوژی سیاسی – مذهبی استوار و دربرگیرنده رادیکالیسم است. حکومت ایران دشمن بزرگ و سرسخت آزادی های مدنی و دموکراتیک در این کشور و برای همسایگان خود منبع بزرگ خطر و ناامنی است. ایران در افغانستان مداخله و از طالبان حمایت می کند”.
به گفته وی “هر چند پیشبینی وضعیت سیاسی در منطقه با این تحولات بسیار دشوار است، اما می توان این نگرانی را مطرح کرد که دولت ایران در گام دوم از این لشکر در افغانستان، ترکیه و عراق برای تحقق اهداف سیاسی–مذهبی خود استفاده خواهد کرد”.
او همچنین می گوید: “کمتر می توان تردید کرد که ایران هم اکنون افرادی از این لشکر عمدتاً به افغانستان نفرستاده باشد! ایران با استفاده از این لشکر می تواند منطقه را با خطر و جنگ های دراز مذهبی مواجه کند”.
در همین حال، شکیب مستغنی، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان تایید کرد که شماری از مهاجران افغان در ایران با “فشار و تطمیع” مجبور به فعالیتهای “مغایر اصول بینالملل” میشوند.
بر اساس آنچه مستغنی میگوید دولت “نگرانی پیگیر این مساله” بوده و با هماهنگی کمیساریای عالی پناهندهگان سازمان ملل متحد در سطوح مختلفی این موضوع را با مقامات ایران مطرح کرده است.
– آمادگی بیش از یک میلیون نوجوان ایرانی برای اعزام به جنگدر ماه دسامبر سال گذشته میلادی، ابوالفضل حسن بیگی نایبرئیس کمیسیون امنیت مجلس ایران اعلام کرده بود که: “بیش از یک میلیون نوجوان زیر 18 سال در مقطع فعلی منتظر حکم جهاد آیت الله خامنه ای رهبر ایران برای نبرد در سوریه یا عراق هستند.
او گفته بود: در میان خیل عظیم داوطلبان برای اعزام به سوریه و عراق، تعداد قابل ملاحظه و بسیار زیادی از جوانان و نوجوانان کم سن و سال وجود دارد”.
به فاصله کمی پس از آن، سازمان دیدبان حقوق بشر واقع در شهر نیویورک ایالات متحده آمریکا در آخرین گزارش خود گفته است که ایران کودکان افغان را استخدام می کند تا در سوریه بجنگند.
طبق این گزارش “کودکان زیر 14 ساله نیز در کنار نیروهای رژیم اسد در جنگ سوریه استخدام می شوند. سپاه پاسداران از سال 2013 تاکنون هزاران مهاجر افغان که بدون مدرک اقامت قانونی در ایران زندگی میکنند، را استخدام و به جنگ سوریه اعزام کرده است”.
گفتنی است دستکم دو میلیون شهروند افغانستان در ایران مهاجر هستند. کمتر از یک میلیون آنها سند اقامت موقت در این کشور را دارند.