در سفر اخیر رییس جمهور کزری به هند، موافقت‌نامه‌ی استراتژیک بین افغانستان و هند در عرصه‌های مختلف به امضا رسید که متن ذیل جزییات آن موافقتنامه می‌باشد.
جمهوری اسلامی افغانستان و جمهوری هند که بعد از این «طرفین» نامیده می‌شوند،
– با درک روابط دوستانه میان دو کشور که ریشه‌های تاریخی و فرهنگی داشته و از آزمون زمان موفق بدر آمده است؛
– با تاکید بر اهمیت اساسی و ماندگار معاهده‌ی دوستی منعقده در تاریخ ۱۴ جدی ۱۳۲۸ شمسی (مطابق با ۴ جنوری ۱۹۵۰میلادی) میان حکومت وقت هند و حکومت شاهی افغانستان و توافقات و اعلامیه‌های مشترک بعدی؛
– با اعتنا به خواست مشترک جهت تحکیم روابط تاریخی میان دو کشور به هدف حفظ منافع متقابل؛
– با تکیه بر سابقه‌ی ارزشمند و پربار همکاری‌شان در عرصه‌های مختلف از بدو تاسیس روابط دیپلوماتیک میان دو کشور؛
– با اعتقاد به این‌که توسعه‌ی جامع این روابط دوجانبه، پیشرفت و موفقیت هر دو کشور و منطقه را به صورت کامل ارتقا خواهد بخشید؛
– با درک توسعه‌ی ملموس روابط دوجانبه میان دو کشور و با ستایش از کمک‌های صادقانه و سخاوتمندانه‌ای که جمهوری هند در این زمینه در ده سال گذشته به جمهوری اسلامی افغانستان نموده است؛
– برای نیل به تعهد درازمدت در روابط دوجانبه و چندوجهی و همچنین برای انکشاف فعالانه در عرصه‌های سیاسی، انکشافی، اقتصادی، تجاری، علمی، تکنالوجیک، فرهنگی و سایر بخش‌ها در سال‌های پیش‌رو؛
– با تاکید بر پیروی‌شان از آرمان‌های مشترک صلح، دموکراسی، حاکمیت قانون، عدم خشونت، رعایت حقوق بشر و آزادی‌های اساسی؛
– با تاکید مجدد بر رعایت تعهدات دو کشور به موازین و قوانین بین‌المللی به شمول اهداف و اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد؛
به موجب این سند، تاسیس همکاری استراتژیک را که جزییات آن به قرار ذیل می‌باشد، اعلام می‌نمایند:
اصول عمومی
۱. این موافقتنامه، روابط چندوجهی میان دو کشور را بر مبنای تفاهم و اعتماد بلندمدت متقابل میان طرفین، هم در حیطه دوجانبه و هم در عرصه‌ی بین‌المللی، به سطوح عالی‌تر ارتقا می‌دهد.
۲. همکاری استراتژیک میان طرفین بر اصول حاکمیت، برابری، تمامیت ارضی دول، عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر، احترام و منافع متقابل بنیان گذاشته شده است.
۳. همکاری استراتژیک میان طرفین، علیه هیچ دولت دیگر و یا گروهی از دولت‌ها نیست.
همکاری‌های سیاسی و امنیتی
۱. طرفین در رابطه به تعامل در همکاری‌های نزدیک سیاسی، و در این ارتباط، ایجاد میکانیزم برای مشورت‌های منظم دوجانبه در عرصه‌های سیاسی و روابط خارجی موافقت می‌نمایند. مشورت‌های سیاسی را وزرات‌های امور خارجه‌ی دو کشور رهبری کرده و حداقل سالی یک بار شامل مذاکرات در سطح سرا نمی‌گردد.
۲. طرفین موافقت می‌نمایند تا در سازمان ملل متحد و سایر مجامع بین‌المللی، منطقه‌ای و چندجانبه با یکدیگر مشوره و همکاری کنند. این همکاری‌ها به هدف تاثیرگذاری بر اتخاذ تصامیم در این مجامع در راستای منافع دو کشور خواهد بود. همکاری در سازمان ملل متحد و مجامع چندجانبه موارد ذیل را شامل می‌گردد:
الف) ابتکارات مشترک در مورد مسایل کلیدی منطقه‌ای و بین‌المللی؛
ب) حمایت از اصلاحات و گسترده‌شدن شورای امنیت ملل متحد، به شمول کسب کرسی دایم برای هند در شورای امنیت.
۳- طرفین موافقت می‌نمایند تا گفتگوهای استراتژیک را به منظور ایجاد یک چارچوب برای همکاری در عرصه امنیت ملی به راه اندازند. این گفتگوها توسط مشاوران امنیت ملی دو کشور رهبری می‌گردد و شامل مشورت‌های منظم و تشریک مساعی به هدف تقویت صلح و امنیت منطقوی می‌شود.
۴. همکاری‌های امنیتی بین طرفین به هدف تقویت تلاش‌های مشترک و جداگانه در مبارزه علیه تروریزم بین‌المللی، جرایم سازمان‌یافته، قاچاق مواد مخدر، پول‌شویی و دیگر جرایم صورت می‌گیرد.
۵. هند بر اساس تفاهم متقابل، موافق به همکاری در زمینه‌های آموزشی، تجهیزی و برنامه‌های ارتقای ظرفیت نیروهای ملی امنیت افغانستان می‌باشد.
همکاری‌های اقتصادی و تجارتی
۱- طرفین به تقویت و توسعه‌ی همکاری در بخش‌های تجارتی، اقتصادی، علمی و تکنالوجیک متعهد بوده و همچنین با نگاه به تجارت و اقتصاد در حال گسترش، به تقویت همکاری میان سایر ارگان‌هایی که از بخش‌های تجارتی و صنعتی نمایندگی می‌کنند، متعهد می‌باشند.
۲- طرفین به منظور انکشاف پایدار افغانستان و گسترش وابستگی‌های متقابل اقتصادی میان دو کشور، تعهد می‌نمایند تا در تعمیق و تنوع بخشیدن به همکاری‌های خود در ساحاتی چون زراعت، انکشاف دهات، استخراج معادن، صنعت، انرژی، تکنالوجی معلوماتی، ارتباطات، ترانسپورت ـ به شمول هوانوردی ملکی ـ و سایر عرصه‌هایی که ممکن است طرفین روی آن توافق داشته باشند، اقدام نمایند.
۳- طرفین موافقت می‌نمایند تا گام‌های موثری را برای ایجاد فضای مساعد جهت ارتقای تجارت و سرمایه‌گذاری ایجاد کنند. این گام‌ها می‌تواند شامل موارد ذیل باشد:
الف) افزایش حمایت از سرمایه‌گذاری؛
ب) ساده‌سازی امور گمرگات و سایر طرزالعمل‌های مربوطه، افزایش تلاش در رفع موانع غیرتعرفه‌ای، و کاهش تدریجی موانع تعرفه‌ای؛
ج) همکاری در جهت ایجاد خدمات حمل و نقل هوایی به منظور تشویق روابط تجارتی؛
د) همکاری در عرصه‌های بانکداری و مالی و بهبود تسهیلات بیمه و قروض؛
ه) افزایش همکاری و هماهنگی در نهادهای بین‌المللی تجارتی، اقتصادی و مالی.
۴- طرفین در یک چشم‌انداز بلندمدت، میکانیزم‌های موثری را برای دستیابی به توسعه‌ی پایدار تجارت و روابط اقتصادی دوجانبه ایجاد خواهند نمود تا تعامل میان نهادهای افغانی و هندی تامین شود. اقدامات مشخص شامل موارد ذیل خواهد بود:
الف) تشویق تماس‌های منطقوی / ولایتی در دو کشور به منظور گسترش تجارت، اقتصاد و همکاری‌های فرهنگی؛
ب) تفویض صلاحیت به نهادهای ذی‌ربط دو کشور به منظور تلاش مشترک برای یافتن امکانات جهت نظم‌دهی به تجارت منطقوی در همکاری با دول ثالث؛
ج) ارتقای بیشتر کیفیت امتعه و توان رقابت بین‌المللی کالاهای دو کشور به وسیله افزایش همکاری میان موسسات تضمین کیفیت و استندردسازی و استفاده از تکنالوجی‌های معاصر؛
د) تشویق همکارهای وسیع‌تر میان اتاق‌های تجارت و صنایع دو کشور.
۵- طرفین با درک این‌که همکاری‌های اقتصادی منطقوی یک امر حیاتی در تامین رفاه اقتصادی آینده هر ملت محسوب می‌شود، موافقت می‌نمایند تا هم به صورت دوجانبه و هم از طریق سازمان‌های منطقوی به منظور ارتقای همکاری‌های اقتصادی منطقوی با یکدیگر همیاری نمایند. همکاری‌های اقتصادی منطقوی باید:
الف) به ظهور افغانستان به مثابه محراق تجارت، ترانسپورت و انتقال انرژی که وصل‌کننده آسیای مرکزی و جنوبی است و روابط آزاد و نامحدود ترانسپورتی و ترانزیتی را میسر می‌سازد، منتج شود؛
ب) بر انکشاف پروژه‌های زیربنایی منطقوی تمرکز نماید؛
ج) تامین پیوند و ادغام اقتصاد افغانستان را با اقتصاد جنوب آسیا و اقتصاد جهانی از طریق گشایش بازار‌ها برای امتعه تولیدی افغانستان و هند، به توجه به منافع متقابل، تسهیل نماید؛
د) همکاری‌های منطقوی را در چارچوب سازمان سارک که هردو کشور عضویت آن را دارند، تقویت ببخشد.
آموزش و ظرفیت‌سازی
۱- کشور هند به منظور تامین انکشاف درازمدت و پایدار افغانستان، و بر حسب کمک‌های سخاوتمندانه موجوده، خود را متعهد می‌داند تا کمک‌های خود را در انکشاف و ظرفیت‌سازی در افغانستان ادامه دهد.
الف) این کمک‌ها بر علاوه سایر عرصه‌ها و با انعکاس اولویت‌های افغانستان، در ساحات زراعتی، معادن و صحت متمرکز خواهد بود؛
ب) کشور هند همچنین خود را در توسعه بیشتر پروژه‌های انکشافی کوچک در ساحات دورافتاده و ساحات روستایی متعهد می‌داند.
۲- طرفین موافقت نمودند تا روابط نهادین میان حکومت‌های‌شان را از طریق تشویق همکاری میان وزارت‌ها / ارگان‌های طرفین ایجاد نمایند. جانب هند تجارب سیستم‌های نهادی، اداری، سیاسی و اقتصادی خویش را به مثابه مرجعی که افغانستان می‌تواند مطالعه کرده و از آن در روشنی نیاز‌ها و واقعیت‌های خویش بهره بگیرد، ارایه خواهد کرد.
۳- جانب هند در چارچوب برنامه بورسیه‌های سالانه برای افغانستان که خیلی موفقانه پیش رفته و برمبنای استراتژی وسیع حمایت از تحصیلات عالی در افغانستان استوار است، گسترش تعلیمات و فرصت‌های آموزشی در هند را از طریق بورس‌های «ICCR» و «ITEC» و برنامه‌های هزینه‌شده چندجانبه، تداوم خواهد بخشید.
الف) به منظور رفع نیازمندی‌های افغانستان، هندوستان راه‌های ممکن را جهت توسعه برنامه‌های تحصیلی در موسسات تحصیلات عالی آن کشور دربخش‌های طبابت، انجنیری و اداره، جستجو خواهد نمود؛
ب) طرفین همچنان برنامه‌های مبادله سالانه محصلین در مکاتب و پوهنتون‌ها را تشویق و تسهیل خواهند نمود.
۴- هند در چارچوب حمایت از ظرفیت‌سازی در حکومت افغانستان، به فراهم‌سازی برنامه‌های آموزشی، تخنیکی و سایر حمایت‌های ظرفیت‌سازی در بخش‌های مختلف حکومت، به شمول قوای اجراییه، قضاییه و مقننه، ادامه خواهد داد.
۵- هند در پاسخ به نیاز افغانستان به تقویت حکومت و اداره در سطوح ملی و فراملی، تجارب خویش را در عرصه‌ی حکومت‌داری در سطح ملی، ایالتی، ولسوالی و ادارات محلی و همچنین کمک تخنیکی برای ایجاد سیستم دایمی و مسلکی خدمات ملکی که با واقعیت‌های افغانستان متناسب باشد، ارایه می‌نماید.
عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی، جامعه مدنی و ارتباطات مردم با مردم
۱- به ادامه تلاش‌ها در راستای گسترش بیشتر روابط موجود میان مردمان دو کشور، طرفین در نظر دارند تا تعامل و تبادله میان پارلمان‌ها، رسانه‌ها، زنان، جوانان، ساحات ورزشی، علمی، فرهنگی و شخصیت‌های فکری و دینی را بیشتر توسعه دهند.
۲- طرفین از طریق بنیاد هند- افغانستان، با تمرکز بیشتر روی هنر، ادبیات، شعر و غیره، رشد روابط اجتماعی و فرهنگی را جستجو نموده و شناسایی دست‌آوردها و میراث فرهنگی میان جانبین را گسترش می‌دهند.
۳- طرفین مبادله بیشتر میان سازمان‌های رسانه‌ای را در چوکات فعالیت رسانه‌ای آزاد و مستقل، در کشورهای خویش تشویق و ارتقا می‌بخشند.
۴- طرفین برای اعتلای جایگاه زنان و حقوق و تعلیمات آنها، و همچنین برای بهبود وضعیت اقشار فقیر و ضعیف‌تر در جوامع‌شان، فعالیت خواهند کرد.
۵- طرفین برای تشویق و گسترش تعامل و آمد و شد قانونی میان مردمان دو کشور، موافقت می‌نمایند تا قواعد و مقررات سفر برای اتباع دوکشور را آسان نمایند. طرفین قصد دارند تا:
الف) مبادلات توریستی و همکاری میان سازمان‌های توریستی در دو کشور را ارتقا دهند؛
ب) موافقت‌نامه‌های خواهر خواندگی میان شهرها/ولایات/ایالات دو کشور را تشویق نمایند.
۶- طرفین برای تسهیل قضایای حقوقی که اتباع یک کشور در کشور دیگر در آن درگیر می‌باشند، تلاش خواهند کرد تا به توافقاتی مبنی بر همکاری حقوقی متقابل در موضوعات مدنی و جزایی دست یابند.
۷- جهت رشد روابط میان جوامع مدنی به‌ویژه فراهم‌آوری زمینه تبادلات فکری بین دو کشور، طرفین قصد تاسیس «میز مدور افغانستان- هند» که مرکب از شخصیت‌های برجسته به نمایندگی از عرصه‌های مختلف باشند را دارند.
۸- طرفین موافقت می‌نمایند تا همکاری و مبادله در ساحه‌ی ورزش را ارتقا دهند.
۹- طرفین موافقت می‌کنند تا از تجارب یکدیگر در خصوص ارزش‌ها و نهادهای دموکراسی که در بردارنده مشارکت، توزیع و تفویض قدرت، روابط میان مرکز و ولایات/ایالات، اصلاحات سیستم‌های انتخاباتی و غیره می‌باشد، بیاموزند و این تجارب را میان یکدیگر به اشتراک بگذارند.
۱۰- طرفین موافقت می‌نمایند تا مبادلات میان‌پارلمانی بین دو کشور را از طریق سازماندهی دیدارهای هیات‌های پارلمانی و برقراری گروه‌های دوستی پارلمانی در دو کشور ایجاد نمایند.
چگونگی اجرای موافقتنامه
۱- این همکاری استراتژیک در چارچوب یک شورای همکاری که توسط وزرای خارجه دو کشور رهبری می‌شود، تطبیق و اجرا خواهد شد. این شورا سالانه تشکیل جلسه خواهد داد.
۲- این شورا مرکب از گروه‌های کاری مشترک جداگانه در خصوص مشورت‌های سیاسی و امنیتی، همکاری‌های تجاری و اقتصادی، آموزش و ارتقای ظرفیت و مسایل اجتماعی، فرهنگی و جامعه مدنی است که شامل نمایندگان عالی‌رتبه مقامات/وزارت‌های مربوط می‌شود.
۳- به محض ایجاد، میکانیزم‌های موجود گفتگو میان طرفین در شورای مذکور مدغم خواهند شد.
نتیجه
جمهوری اسلامی افغانستان و جمهوری هند، با تاکید مجدد بر یکی از مواد اساسی و ماندگار معاهده دوستی میان حکومت هند و حکومت شاهی وقت افغانستان مورخ ۱۴ جدی ۱۳۲۸ (۴ جنوری ۱۹۵۰) که چنین مشعر است: «صلح و دوستی جاوید میان دو حکومت که برای حفظ و بسط روابط قلبی موجود میان مردمان کشورشان خواهند کوشید، می‌بایست تحقق یابد»، در راستای این همکاری به پیش می‌روند.
این موافقتنامه به تاریخ۱۳ میزان ۱۳۹۰ (۴ اکتوبر ۲۰۱۱ ) در دو نسخه اصلی که هر یک به زبان‌های هندی، پشتو، دری و انگلیسی می‌باشد، در دهلی جدید به امضا رسید.
رییس جمهوری اسلامی افغانستان
صدراعظم جمهوری هند
