به سلسله درامه های پژوهشی آقای سلطانعلی کشتمند، پس از هیاهوی نمایشات قبلی “کانون پژو هشگران” و پس از فرو رفتن کانون در کومای سیاسی و سکوت مرگبار در کار علمی، اکا دمیک و پرکتیکی کا نون(؛) بلاخره پس از گذشت یکسا ل، اخیرا بار دیگر، آقای کشتمند از “مخفیگاه” خویش در لندن، سر بیرون آورد و به تا ریخ ۲۰۱۰/۵ /۲۹ نمایشنامه تکراری سیاسی را تحت عنوان “کا نون پژو هشگران افغا نستان” که در حقیقت از لحاظ شکل، محتوا و مضمون، کاملا یک “جر گه قومی” بود براه اندا خت. در این همایش علاوه بر ترکیب غا لب تباری، تر کیب فامیلی و خانواد ه گی، و حضور پنج برادر آقای کشتمند با متعلقین و متعلقات، خسران برا دران و وابستگان نزدیک اش بیشتر سایه اندا خته بود. این نمایشنامه در یکی از تالار های کرایی دانشگاه اکسفورد کشور انگلستان راه اندازی گردید. اینکه انگیزه های راه اندازی این محفل در دانشگاه اکسفورد چه بوده است، بصورت ساده میتوان پاسخ آنرا در پا لیسی های گذشته عصر صدارت آقای کشتمند که افغا نستان فقیر از توانای تولید حتی یک “سوزن” رنج می برد اما فضا نوردانش در سفینه های اتحاد شوروی سابق در فضای بیکران جهان گردش مینمود، در یافت.
گفته میشود که سازما ندهی این محفل با تدا بیر وسیع و آما ده گی قبلی راه اندازی گر دید, از رجال سیا سی , ونما یندگان جا معه مدنی وفر هنگی افغا نستان , چه در مقیاس ارو پا وچه در جا معه افغانی مقیم کشور انگلستان , برای تزئین این محفل دعوت همگانی بعمل آمد,اما با تو جه با پیشینه های بازی های پژوهشی و مظا هر تبار گرای , تعداد کثیری از دعوت شدگان غیر وا بسته به تبار واحد ,چه در مقیاس ارو پا وچه در حدود جا معه انگلستان ازاشتراک در آن اجتناب ورزیدند . از جمله حدود ۷۵ تن که در کار آن سهم گرفتند, به تعداد انگشتان دو دست ویک پا ,بصورت کل وا بسته به جا معه غیر هزاره, حدود ۲۵ تن مر بوط به فا میل صدر اعظم وپنج برادرش, به تعداد ده تن از کا رمندان بخشی خا رجی دا نشگاه که بو سیله یکی از استا دان افغان در دا نشگاه اکسفورد بنام یو سف علی رحیمی دعوت شده بودند,متبا قی شا مل متعلمین مکا تب وبا شند گان محل مر بوط تبار واحدبو دند . از جمله کل اشتراک کنندگان غیر وابسته به ملیت هزاره که حدود (۱۵) تن را احتوا مینمود , ( پنج نفر ) از کشور های ارو پای از جمله محترم نجیب الله مسیر , محترم آدینه سنگین ,محترم حمزه واعظی , محترم رحمت الله بیژنپور , محترم حمید مفید بو دند .از جمله ( ۱۰ ) تن متبا قی دیگر مربوط به رو شنفکران جا معه غیر هزاره مقیم کشور انگلستان بو دند که سطح تحصیلی پنج تن آنان تا سطح بکلوریا قرا داشت . همچنان اسدا لله شفای از نز دیکان محترم کشتمند وکارمند بی بی سی که خبر آنرا در بی بی سی نشر فرمود نیز حضور داشت . قرار اظها رات گر دا نندگان این کا نون, درکار هما یش ارو پایی سال گذشته در کشور آلمان حدود صد تن اشتراک نموده بود که این رقم در هما یش امسال به ( پانزده تن) ((خارج از تر کیب قومی ملیت زحمتکش هزاره ))تنزل نموده بود .ترکیب موجود میر ساند که آقای کشتمند تا چه حدود مورد سوء اعتماد وبی میلی سیا سیون وفر هنگیان جا معه غیر وابسته به ملیت هزار واقع شده است .واز سوی دیگر تر کیب مو جود میرسا ند که اقدا مات نا سنجیده ایشان جا معه زحمتکش هزاره رابو سیله دیوار های خار دار, از کنار سایر برا درانشان جدا نماید.
حضور بیسابقه آقای کریم میثاق از مخا لفین تا ریخی کشتمند، در کار چنین نما یشات مبین سطح عالی گرا یشات تبار منشانه بوده که از شعارهای اتنیکی سر چشمه میگیرد.هر گاه سنا ریوی کا مل این درامه های عوا مفر یبانه با دقت کامل با بر نامه های سیا سی تا ریخی ودید گاه های آقای کشتمند, مورد مقا یسه قرار داده شود بخوبی روشن میگردد که این فعا لیت های تجزیه طلبانه با قد اندام آقای کشتمند به هیچگو نه ساز گار نبوده واین بازی با عقل سلیم در آمیزش نمیبا شد, واین هزاره های ستمکش هستند که با نحو ی به حیث مواد سوخت استفاده می گردد ونتا یج نهای حا صل این همایش اخیر, تدارک نفت بود برای شعله ور ساختن آتش ( کوچی ها وهزاره ها درولسوا لی های بهسود ودایمرداد ). اینکه این تاج وتخت برای کار گزا ران کا نون, به کدام قیمت برای هزاره های مظلوم تمام میشود باید وا قعبینانه سنجش گردد.
هر گاه بصورت وا قعی کار برد اصطلاح پژو هشگر مورد مطا لعه قرار داه شود فقط یکتن پژوهشگر “آقای حمزه واعظی” در کار این همایش شرکت نموده بود .
تدویر جلسه در یک فضای غیر دمو کرا تیک , با بر نامه سری ودر نبود کا مل دمو کراسی وآزادی بیان فرمول بندی شده بود . جز افراد پلان شده قبلی, دیگران از سخنرانی در آن محروم شده بود , چنا نچه لاجرم یکتن از اشتراک کنندگان ویکتن از شا عران ممتاز ونام آورزبان فارسی کشور بنام ( محمد رضا محمدی ) خشمش به طغیان آمده وبا صدای اعتراض بیان نمود وبا اشاره به گر دا نندگان این محفل خطاب نموده گفت : ( شما که از ظلم واستبداد(کوچی ها ) سخن میرا نید چرا از مظالم که در حق هین اشتراک کنندگان در همین جلسه روا داشته اید وحق سخن گفتن را از ما صلب نموده اید ؛ سخن نمی گویید وبرای من که یک شا عرم فر صت آزادی بیان نمیدهید ؟) به همین سلسله یک تن از خانم های جسور وبا تد بیر از کار نما یشنا مه انتقاد نموده گفت : ( همان مبلغ ده پو ندی را که در آغاز بنام پول غذا از ما یا ن جمع نمو دید , بهتر بود تا در همان آغاز از بر نامه اصلی پیشبرد این هما یش واجندا یی آن ما را آگاه میسا ختید وما میدا نستیم که بلا خره در اینجا چه میگذرد.)
در جر یان کار نمایش, فلمی که مظهر قوم ستیزی در آن آشکار بود واز تجارت استخوان انسان در افغا نستان حکایت مینمود , به نمایش گذاسته شد . کار کانون تا اندازه پیشرفت که به نحوی یک ادعای مفت نیزصورت گرفت که بنیاد گزار تاریخ افغا نستان نه میر غلام محمد غبار بلکه سر کا تب هزاره میبا شد.
در کار این نما یشنا مه که انتظار میرفت تا گزارش مبسوطی پیرامون کار کرد های یکساله ارائیه شده وتدا بیر وپلان بعدی طرح گردد, اصلا ء خبری نبود .این خود میر ساند که بر نامه اصلی کا نون نه کار آرام علمی اکا دمیک وپژو هشی بلکه مناظرات عوا مفر یبانه سیا سی , صف آرائی قو می وگرد همآ ئی های نما یشی میبا شد.
در کار نما یشنامه سیا سی چه در چهار چو ب مقا لات وچه در کار گر دا نندگی آن , بیشتر بر مو ضو عات تحریک آمیز پر ابلم های اخیر کوچیها ومر دمان منا طق هزارجات ولسوالی های بهسود ودایمرداد ولایت وردک که هیچگونه ربط کاری با کار پژوهشی وتحقیقاتی وریسرج این کانون ندا شته مکث صورت گرفت .قرار بود تا بو سیله کار گزا ران این نما یشنامه فرا خوا نی در خصوص منا زعات کو چی ها صادر شود که لاجرم بنا بر جو وا کنشی , از جا نب برخی ها که تبعات منفی آنرا در ک کر دند انصراف بعمل آمد.
در مرکز کار هما یش بر دو نکته بیشتر تمر کز بعمل آمد اولا در باره حوا دث اخیر پر ابلم های کو چی ها ونگرش های قوم ستیزانه وثا نیا , مدح وصفت وثنا ی محترم کشتمند صا حب تحت القاب یگا نه سرور , سا لار , سر دار…
اما بلاخره با ید ملتفت شد که انگیزه راه اندازی این بازی ها وصف آرائی های نژادی وقومی تحت عنوان (کا نون پژو هشگران) چیست؟
آ گا هان سیا سی به این اعتقاد هستند که آقای کشتمند که مر تکب خطا های فا حش حا کمیت برانگیزدوران آقای ببرک کا رمل وآقای نجیب الله گر دید , دیگر نمیتواند تا مورد اعتماد هوا دا ران واعضای حزب دمو کرا تیک خلق قرا گرفته ومو قف وجا یگاه مورد نیاز را در سا ختار رهبری این احزاب حصول نماید .لذا سعی میورزد تا در بسا ط دیگری, مو قف (فیگور) قو می را در میان مظلو مان جا معه هزاره حا صل نماید .واز سوی دیگر اعتقاد بر این است که آقای کشتمند تحت نام این کا نون هر چند که دیگربنا برعدم مشا رکت نخبگان , وپژوهشگران وفر هنگیان , از لحاظ سیا سی وفر هنگی فرو پا شیده است, میخواهد تا حیات سیا سی خویش را بگو نه ای در جا معه قو می تثبیت نماید . بر خی را اعتقاد بر آن است که پروژه بزرگی با ید در عقب آن قرار داشته با شد تا از نتایج این صف آرائی های قو می اهداف بزرگی را حا صل نماید.
اما با ید ملتفت شد که با حفظ گما نه زنی های متعدد در این خصوص , وزنه همه این صف آرائی های قو می تحت عنوان کا نون پژو هشگران باز هم بدوش مر دمان زجر دیده وستمکشیده هزاره بوده که کنون ایشان پیو سته قبل ازظلم واستبداد حکمرانا ن مستبد وظالم نظام های ستمگر , اکنون قبل ازهمه مورد سوء استفاده رهبران خود واقع شده وامروز هزاره ها بخو بی درک مینمایند که ایشان چگونه در اسارت سیا سی ومعا مله های پی در پی بزرگان شان چون آقا یان خلیلی – محقق واکنون آقای کشتمند قرار گرفته وما نند امتعه بازار دست بدست گر دیده وبرای تاج نشینی های این افراد خون می پر دازند وزندگی شان را بر باد مینمایند . از همین رو با این نگرش, رو گر دانی مر دمان زجر دیده هزاره از این آقا یان وحما یت شخصیت ملی چون رمضان بشر دوست سطح هو شیاری سیا سی مر دمان رنجدیده هزا ره ها را بخوبی بیان مینماید. هزا ره ها شا هد بو دند که در محا فل تجلیل از بزرگداشت شهید مزاری که حا می پاکباز وعدا لتخواه اقوام هزاره وملیت های محروم دیگر بود , در دو محفل جدا گا نه در لندن, کار گزا ران اصلی این کانون پژو هشی با چه هنر مندی در عقب پرده, این محا فل را سا زما ندهی ورهبری مینمودند وچگو نه آتش بازیهای قومی ونژادی را گو یا زیرکانه راه اندازی کردند , چنا نچه در محفل اول از احمد شاه درانی تا کرزی بگو نه ای همه ای پشتون های حاکم ومحکوم ودر محفل تدویر ( حا دثه افشار) همه تاجک های گناهگار وبیگناه مورد نکوهش قرار گرفته واکنون در همین محفل اخیر ( کانون پژو هشگران آقای کشتمند) بار دیگرتحت نام ( کو چی ها) احسا سات ضد ملی تحریک گردید وافراد مسئول وغیر مسئول بصورت مسا وی ,مورد نکو هش واقع شدند.
آنا نیکه تحت نام بزر گداشت مزاری شهید تجارت سیا سی مینمایند باید درک نما یند که شهید مزاری خوا هان افغا نستان مستقل وتجزیه نا پذیر وهمگرای ملی وقو می بود , او میخواست تا هزاره ها به حیث جئز لا ینفک پیکر افغا نستان واحد در کناردیگر ملیت ها از جمله پشتون ها , تا جک ها , از بک ها , تر کمن ها ودیگران , در صلح وصفا زنده گی نمایند .امروز مردمان هزاره خو شبختانه از هو شیاری کامل سیا سی برخور دار بوده ونه پیرو منا سبات اتنیکی وقو می بلکه تا بع مرا ودات وقرار داد های عا دلانه اجتماعی میبا شند . تظا هرات گسترده اخیر در شهر با میان علیه خانم سرابی والی ولایت با میان متعلق به ملیت هزاره, بخو بی نشان میدهد که این مردم درپی اقدا مات عا دلانه ومنصفا نه ملی بوده نه در پی منا سبات قو می.
آنها ستمگر و ظالم را از هر ملیتی که با شد محکوم مینمایند. آنها بخوبی درک مینمایند که مو ضوع کوچی ها و یا مالدا ران نه یک تضاد قومی بلکه یک معضل حقوقی اجتماعی بوده که از سالها بدینسو وجود داشته و باید راه های حل عادلانه و منطقی آن خارج از انگیزه های قومی و تضاد های خونین ملی, حل و فصل گردد. نه اینکه در تندور داغ این حوا دث هر کس نان خود را بپزدواز احساسات هزاره ها برای کمپاین سیاسی خویش استفاده نماید.
