طالبان که ارتباط نزدیکی با القاعده دارد، دیدار شتاب زده و ناگهانی باراک اوباما با لئون پانته رئیس سازمان سیا را رقم زد. در واقع حامد کرزی به این نتیجه رسیده که تا دیر نشده باید دست به کار شود و کشورش را از ورطه هولناکی که سالهاست در آن دست و پا میزند، نجات دهد. او راه نجات کشورش را مسیر کابل – اسلام آباد تعیین کرده که بدون تردید راه به ترکستان میبرد زیرا آزموده را آزمودن خطاست.
اخباری که از نشست محرمانه او با سراج الدین حقانی، یکی از رهبران ذی نفوذ طالبان که بیشترین ارتباط را با شبکه القاعده دارد، نشانه بسیار روشنی از این رهیافت تازه اوست. مضاف بر اینکه در این دیدار بسیار حساس و جنجال برانگیز رئیس ارتش پاکستان و رئیس سازمان اطلاعات این کشور نیز حضور داشتهاند.
کسی به درستی نمیداند که در این نشست محرمانه میان حقانی و کرزی که با میانجیگری اسلام آباد برگزار شده چه مسائلی رد و بدل شده است. حدس و گمان، تنها راه برای پی بردن به عمق مذاکرات است خصوصاً اینکه طرفین اصل انجام چنین دیداری را تکذیب کردهاند. با این همه این استراتژی که کابل ناگزیر از نزدیک شدن به طالبان و اسلام آباد است برکسی پوشیده نیست. درجرگه مشورتی که به اصرار کرزی و با انکار واشنگتن نهایتاً در کابل برگزار شد، حاضرین و از جمله کرزی به صراحت از ادامه مذاکرات با طالبان حمایت کردند و حتی این جماعت ریش سفید حاضر در دولت افغانستان از غرب و بهویژه امریکا خواستند تا نام برخی از اعضای طالبان را از لیست سیاه سازمان ملل خارج کند. عواملی که سبب شده تا کرزی به این مسیر برسد متعدد است اما عمده آنها به ناتوانی ناتو در نابودی و حتی مهار طالبان در افغانستان مربوط است. اخراج جنرال استنلی مک کریستال که از قضا توانسته بود در این مدت چارچوب فکری خوبی با کرزی برقرار کند نشانه دیگری از اختلاف نظر شدید میان کرزی وکاخ سفید است که بار دیگر این رئیسجمهور پشتون را وامی دارد تا بیشتر به منابع و داشتههای داخلی خود فکر کند.
از سوی دیگر کرزی از طریق سازمان اطلاعات پاکستان به شدت و به صورت محرمانه تحت فشار و البته القای یک حقیقت ناگوار است. فشارای اسای به صراحت موید ادامه حرکت کرزی به سمت طالبان است و آنها بارها به او فهماندهاند که خواهان مشارکت گسترده و علنی طالبان در دولت هستند. اما چیزی که به کرزی القا میکنند و تا حد زیادی نیز درست است موضوع خستگی و ناامیدی نیروهای خارجی و حتی شخص خود باراک اوباما از روند جنگ و حضور آنها در افغانستان است.
کرزی از طریق پاکستان مطلع شده و ایمان آورده است که حضور امریکاییها در افغانستان طولانی نیست و انها دیر یا زود او را به حال خود وا خواهند گذاشت. ترسیم چنین آینده ای، سبب میشود تا اقای رئیسجمهور بیش از پیش خود را نیازمند یک تکیه گاه قوی ببیند و چه تکیه گاهی قویتر از اسلام آباد، پدر معنوی طالبان . رئیسجمهور افغانستان نیز بارها در رفتار و کردار به امریکاییها یادآور شده است که مردمش از حضور آنها در کشور خسته شدهاند و کشتار شهروندان نمیتواند دردی را دوا کند. او بر این باور است که باید هرچه سریعتر با طالبان وارد مذاکره شود و در این راه برخلاف نظر صریح امریکاییها اعتقاد دارد که باید با سران طالبان باب مذاکره را باز کند. این استراتژی تا حد زیادی از سوی مک کریستال پذیرفته شده بود، گرچه ریچارد هالبروک فرستاده ویژه امریکا در افغانستان و پاکستان و آیکنبری سفیر امریکا در کابل به شدت با این استراتژی مخالف بوده و هستند. کاخ سفید گرچه ادعا میکند خواهان آغاز مذاکرات و پیشبرد اهداف از طریق مسالمت آمیز است اما در عمل اعتقادی به گرفتن ارتباط با سران طالبان ندارد. برغم همه اینها کرزی با قطار کردن جمعی از دلایل که به برخی از آنها اشاره شد؛ قصد دارد با انداختن خود در آغوش پاکستان و آغاز باب مذکرات مستقیم با سران طالبان امریکا را غافلگیر کرده و نسبت به آنها پیش دستی کند. پاکستانیها از طریقای اسای به او فهماندهاند که واشنگتن در موضعی نیست که اگر او به آنها “نه” بگوید بتوانند کاری کنند. حالا کرزی به نظر میرسد که خود را برای نه گفتن به اوباما و جنرال جدیدش در افغانستان آماده میکند.
در بعضی مناطق شبکه حقانی یک حکومت موازی را تشکیل داده و حتی مقامات حکومت افغانستان برای سفر از یک جا به جای دیگر اجازه نامه این گروه را به دست میآورند. اخیراً نیویاورک تایمز در گزارشی فاش کرد که برخی از شرکتهای امنیتی امریکایی برای بقای خود در افغانستان به این گروه رشوه میدهند تا به حملات خود به کاروانها ادامه ندهند. اخبار تازه از امریکا نیز موید این ادعاست که واشنگتن به شدت از نزدیکی کابل به اسلام آباد نگران است چرا که میداند پاکستان این توانایی را دارد که بار دیگر طالبان را در افغانستان اگر نه به قدرت بلکه به سطوح بسیار بالایی از قدرت در این کشور برساند.
دیدار ناگهانی باراک اوباما و لئون پانته رئیس سازمان سیا و مذاکرات آنها پیرامون دیدار کرزی با مقامات طالبان و طرح صلح پاکستان موید این این نگرانی است. اما کرزی باید بداند در صورت تائید این گفتگو ها ؛ سند مرگ نظام خود را نیز امضا کرده و حتما به جرم همدستی با قاتلان و بدخواهان افغانستان و توهین به قربانیان تروریزم طالبانی و پاکستانی محکمه تاریخی را نصیب خواهد شد.
