عوامل زوال کرزی
تقلب یکی از نگرانی های اساسی در انتخابات ریاست جمهوری و ولایتی افغانستان را تشکیل می دهد. اما اگر انتخابات افغانستان تحت نظارت شدید ناظران بین المللی و نمایندگان کاندیدان تحت مراقبت گرفته شود و شیوه سالم و شفاف در شمارش آراء بکار گرفته شود، کرزی و تیم ایشان از طریق کمیته انتخابات وابسته به ایشان موفق به تقلبات گسترده نخواهند شد. درینصورت احتمال باخت ایشان بیشتر خواهد بود.
تا یک هفته قبل اکثریت آگاهان داخلی و خارجی معتقد بودند که کرزی بدیل ندارد و وی برنده حتمی انتخابات حتا در دور اول خواهند بود. فکر میشود بنا به چهار دلیل بسیاری ها کرزی را برنده تصور می نمودند:
نخست: سوء استفاده از تمام امکانات دولتی. ازمصارف هنگفت مالی گرفته تا تسلط بر رسانه ها. چنانچه مطابق به گزارش کمیسیون انتخابات صرف مصارف دوهفته ای ایشان به 85 میلیون افغانی می رسد که هیچ کاندیدی دیگرچنین امکانات مالی ندارد.
دوم: احتمال تقلب توسط کمیسیون برگزاری انتخابات که وابسته به کرزی است. روی تصادفی نیست که بسیاری ها از جمله رسانه های غربی ابراز شک و تردید در سلامت انتخابات می کنند.
سوم: معامله با دلالان اقتصادی، بزرگان مذهبی، قومی و محلی. در نتیجه تصور می شد جلب حمایت گروه های نامبرده از طریق زدوبند های اقتصادی، قومی و سیاسی توازن به نفع کرزی تغییر خورده است و سر انجام پیروزی ایشان در انتخابات حتمیست. این طرز برداشت باعث شد بسیاری شخصیت ها، گروه ها و سازمانها که حتا نسبت به کرزی نظر مساعد نداشتند، تغییر موضع داده با کرزی کنار آمدند تا جای پای در حکومت آینده برایشان پیدا کنند.
چهارم: معامله با دولت اوباما. اداره اباما در آغاز با شدت از دولت کرزی انتقاد می نمود، اما بعد ها بویژه بعد از سفر آقای کرزی به امریکا ظاهراً عقب نشینی نموده و شایعه شد که اوباما بدیلی برای کرزی ندارد. چنین بازی به نفع کرزی تمام شده و همه به این نتیجه رسیدند که کرزی با حمایت غرب در قدرت باقی خواهد ماند.
همه این فاکتور ها تا این اواخر کرزی را برنده انتخابات معرفی می نمود و نامزدان عمده انتخابات مثل داکتر عبدا لله ، اشرف غنی احمدزی و یک تعداد دیگری را در موضع دشوار قرار داد. اما در دو هفته اخیرصف بندی های اجتماعی و سیاسی در صحنه انتخابات افغانستان در نتیجه کمپاین خیلی فعال و موفقانه داکتر عبدالله در سراسر کشور بویژه جلب حمایت عده قابل ملاحظه مردم پشتون در مناطق جنوبی افغانستان که کرزی آنجا را پایگاه قوی اجتماعی و متحد طبیعی خود تصور می کنند، تغییر نموده است.
جریان انکشاف کارزار انتخاباتی در هفته های اخیر نشان می دهد که درجه حمایت از داکتر عبدالله در سراسر کشور در حال افزایش است و از دید رسانه های معتبر غربی نیز پنهان نمانده است. چنانچه روزنامه نیویارک تایمز اخیراً داکتر عبدالله را با توجه به حمایت گسترده مردمی از ایشان “رییس جمهور با القوه آینده افغانستان” می شمارند.
دلایل احتمالی باخت کرزی
بسیاری صاحب نظران عوامل ذیل را در شکست کرزی موثر می دانند:
1. نارضایتی پشتونها: کرزی مطمئن بود که بازی باکارت پشتونولی یک دوره دیگر نیز قبایل پشتون را فریب می دهند. اما اکثریت قبایل پشتون از نظام کنونی افغانستان به ستوه آمده اند، آنها در جستجوی تغییر هستند و این تغییر را آنها نمی توانند در وجود حامد کرزی و تیم شان ببینند. آنها این تغییر را در وجود رقبای کرزی داکتر عبدالله، غنی احمدزی و یک تعدادی دیگر جستجو می کنند. در نتیجه نخستین علامت باخت کرزی از روگشتاندن بخش قابل ملاحظه قبایل پشتون از ایشان آغاز می یابد.
2. زد و بند ها با دلالان سیاسی، مذهبی و قومی: کرزی تصور می کردند که اگر حمایت یک تعداد دلا لان اقتصادی، سیاسی و جهادی و قومی عمده در مناطق غیر پشتون را با زدو بند ها، تعهد بستن ها و سوگند نامه ها با خود داشته باشند، ایشان حتا در دور اول انتخابات برنده خواهندشد. اما روند انکشاف حوادث در هفته های اخیر نشان داد که کرزی از طریق رهبران بد معامله نه توانستند حمایت قربانیان جوزجان و بهسود و اکثریت مناطق محروم شمال و مرکزی و غرب افغانستان را بدست بیاورند. در نتیجه اکثریت مردم شمال و جنوب افغانستان بیشتر به جانب رقبای کرزی بویژه به برنامه ها و شعار های جذاب «تغیر و امید» داکتر عبدالله رجوع نموده اند.
3. روگردانی جامعه جهانی: درین شکی وجود ندارد که حمایت و مخالفت امریکا ازین و آن کاندید چه به شکل علنی و چه مخفی خیلی تاثر گذار است. تا این روزها تصور میشد که امریکاییها طوریکه قبلاً تذکر رفت بدیلی برای کرزی ندارند و نامزدان رقیب کرزی خیلی ضعیف پنداشته میشدند. ولی در هفته های اخیر سیاست محتاطانه و ماهرانه غرب در بیرون راندن کرزی از قدرت آهسته آهسته آشکار شده میرود. فکر میشود که این اظهارات رهبران واشنگتن که از هیچ کاندیدی حمایت نمی کنند و با هیچ کاندیدی مخالفت نمی ورزند و صرف طرفدار انتخابات آزاد، شفاف و دموکراتیک هستند، در عمل بگونۀ دیگر است.
واقعیت اینست که غربی ها مانند مردم افغانستان به ستوه آمده اند و خواهان تغییر هستند و آنها نمی توانند یک دوره 5 ساله دیگر به قیمت خون فرزندان و پول مالیات دهندگان و انرژی سیاسی خویش رژیم فاسد و بی کفایت را بر سر پا نگهدارند. امریکاییها و متحدین شان در لحظه کنونی کمتر نگرانی از تروریسم طالبانی دارند، اما بیشترین تشویش از برنده شدن کرزی در انتخابات دارند. زیرا بابرنده شدن کرزی نه تنها مصیبت های مردم افغانستان تداوم خواهد یافت، بلکه شکست و فاجعه برای غرب در افغانستان و منطقه نیز در پی خواهد داشت.
زد و بند های کرزی با بسیاری دلالان سیاسی، اقتصادی، جهادی و قومی در مناطق مختلف افغانستان نه تنها ضریب حمایت مردمی ایشان را به صفر تقرب داده است، بلکه در نزد جامعه جهانی نیز خیلی اعتبار خویش را از دست دادند. به بیان دیگر در حال حاضر در زیر چتر کرزی از فاسدترین و بدنام ترین افراد گرفته تا فاشیست ترین افراد و سازمانهای که در هشت سال اخیر از هیچ وسایلی برای ترویج تعصب، تبعیض ، نفرت و دشمنی میان اقوام و فرهنگ های افغانستان دریغ نورزیدند، جمع شده اند و این را همه جهانیان می بینند.
باید گفت ملاقات های سفیر امریکا و اتحادیه اروپا با چهار تن کاندیدان عمده رقیب کرزی از یک طرف و انتقاددات شدید برخی روزنامه های غربی نظیر نیویارک تایمز و گاردین و بوِیژه توهین اخیر گاردین و” الاغ ” نامیدن رهبران افغانستان از طرف دیگر ضربات شدید به اعتبار کرزی در انتخابات وارد نموده است. هر چند کرزی از مدتها قبل در واکنش با امریکا تلاش نموده اند که روابط بهتری با پاکستانی ها ، احمدی نژاد و روسیه برقرار کنند.
بدین ترتیب یکی از عوامل اساسی کاهش حمایت مردم از آقای کرزی در هفته اخیر افزایش فشار های بین المللی بر ایشان می باشد. مردم معتقد هستند که اگر غرب از کرزی حمایت نکند ایشان به مشکل خواهند توانست در انتخابات برنده شوند. این وضعیت باعث شده که تعدادی از افراد متزلزل و فرصت طلب طوریکه در آغارزمانیکه بازار حامدکرزی را گرم می دیدند بدون تعقل به جانب ایشان شتافتند و با گرفتن چند تاه تعهد میان تهی دل خوش کردند، اما حالا این افراد می بییند که ستاره اقبال جناب کرزی هم در داخل و هم در خارج در حال افول است، روبطرف کاندیدان موفق نموده اند.
آخرین تلاشهای نا فرجام کرزی
طوریکه جناب کرزی گفته بودند «آلی دیگه ایلاداده نیش نیستم» به آسانی میدان پیکار را رها نخواهند نمود. اما ایشان درین روز ها بسیار ناراحت معلوم میشوند به هر طرف دست و پا می اندازند و از آخرین امکانات استفاده می کنند. خوبترین کارت بازی کرزی تقلب در نتایج انتخابات است. اما کرزی از گزینه های دیگری هم دریغ نخواهند نمود:
– مختل کردن و یا لغو انتخابات با استفاده از بحران امنیتی در جنوب توسط طالبان؛
– ترور برخی کاندیدان عمده رقیب خویش به کمک گلبدین حکمتیار، طالبان و یا توسط سازمان آی اس آی؛
– بحران آفرینی و حتا ایجاد کشمکش قومی به کمک سازمان افغان ملت.
در فرجام باید گفت:
هر چند انتخابات افغانستان از هیچ نقطه نظر با معیار های قبول شده جهانی مطابقت ندارد، اما در کشور بحران زده و استبداد زده افغانستان که همواره از بحران مشروعیت رنج کشیده است و رهبران از طریق کودتا ها، قیام ها و جنگ ها بقدرت رسیده اند یک ارزش نهایت بزرگ در راستای نظام سازی و دموکراسی به شمار می آید. ازینرو با وصف همه معایب آن، انتخابات کنونی یک فرصت تاریخی بی نظیر برای تمثیل ارداه مردم افغانستان در انتخاب رهبران شان خواهد بود. افزون بر آن این انتخابات یک آزمون برای بسیاری سران و بزرگان سیاسی، مذهبی و قومی نیز است.
با آنکه اکثریت مردم افغانستان بی سواد اند، اما از آگاهی نسبی سیاسی برخوردار هستند. آنها در هشت سال اخیر شاهد زدو بند ها، خود خواهی ها و استفاده جویی ها و عوام فریبی های بسیاری رهبران نام نهاد مذهبی – جهادی ، قومی، تکنوکرات ، دموکرات خلاصه چپی و راستی بودند که بهای بزرگی به پرداختند.
اگر انتخابات آزاد، شفاف و دموکراتیک برگزار شود بدون شک اکثریت مردم به کاندیداهای فاسد، عوامفریب، ناکام و بدنام رای نخواهند داد. درینصورت کرزی بازنده حتمی انتخابات 2009 افغانستان خواهند بود.