لویه جرگه مشورتی صلح مظهر اراده ملت به منظور تمثیل حاکمیت مردم و تعیین چهارچوب، خط سرخ ملت در مذاکرات بین الافغانی و رهایی ۴۰۰ زندانی طالب به تاریخ ۱۷ الی ۱۹ ماه اسد برگزار شد.
در این جرگه که پیش از ۳۴۰۰ تن از نماینده گان مردم افغانستان از سراسر کشور حضور به هم رسانیده بودند در مورد پروسه صلح و چگونگی آغاز مذاکرات بین الافغانی به تبادل نظر پرداختند و به تاریخ ۱۹ ماه اسد با نشر قطعنامه ۲۵ ماده ای خواسته های خود را برای چگونگی ادامه پروسه صلح به جانب حکومت بیان نمودند. در این نوشتار تلاش میکنیم تا بر آیند این لویه جرگه را به بحث بگیریم. در این قطعنامه قبل از همه اعضای این جرگه برای رسیدن به صلح پایدار و با عزت که منجر به امنیت و ثبات کشور گردد از آن استقبال میکنند و تاکید می نمایند که جرگه به منظور رفع هر نوع موانع و چالش و نشان دادن حسن نیت نیک حکومت و قطع خونریزی و رعایت مصلحت و خیر عام رهایی ۴۰۰ نفر از زندانیان مورد نظر را تایید می نمایند و شرایط را نیز برای رهایی این زندانیان مطرح میکنند چنانچه در ماده ۳ این قطعنامه آمده است: در صورتی که در بین زندانیان ، اتباع خارجی وجود داشته باشند، لازم است با اخذ ضمانت معتبر از کشور های مربوطه شان به آنان تسلیم شوند و اطمینان حاصل گردد تا در صورت رهایی این زندانیان مذاکرات مستقیم و بدون هیچ گونه بهانه ای به صورت فوری آغاز گردد. آنچه تا به این جا مورد بحث است اراده صلح جویی نماینده گان مردم در لویه جرگه و اخذ ضمانت اجرایی از کشور های زندانیان اتباع خارجی است . زیرا اگر این زندانیان به عنوان پیش شرط آغاز مذاکرات صلح بین الافغانی رها نشوند مذاکرات به تعویق خواهد افتاد و جنگ ادامه خواهد یافت از طرف اگر ضمانت از کشور های خارجی بخاطر اتباع شان گرفته نشود ممکن آنها دوباره به صفوف جنگ برگردند و در کنار آنعده از طالبان و گروه های تروریستی بجنگند به صلح باورمند نیستند و هدفشان نابودی افغانستان و تحقق خواسته های استخبارات منطقه و جهان است.
موضوع خیلی مهم و حیاتی که در نتیجه بر آیند این جرگه به دست داده است آتش بس فوری است. نماینده گان در این جرگه خواستار آتش بس فوری شده اند چنانچه در ماده ۵ این قطعنامه آمده است: جرگه خواستار جدی تامین آتش بس فوری و دوامدار در کشور بوده و از جامعه جهانی به خصوص ایالات متحده آمریکا می خواهد تا در این زمینه به تعهدات خویش به مردم افغانستان عمل نماید. ایالات متحده آمریکا در پیمان صلح خود با گروه طالبان متعهد شده بود که طالبان برای رسیدن به صلح به کاهش خشونت ها و آتش بس رو خواهند آورد اما از عملی شدن پیمان این کشور با گروه طالبان که تا کنون پیش از سه ماه میگذرد این گروه نه تنها که به کاهش خشونت ها و آتش بس رو نیاورده اند که به افزایش خشونت ها نیز افزوده اند. حالا خواسته نماینده گان مردم افغانستان از جانب ایالات متحده آمریکا و به نحوه از گروه مسلح طالبان است که از آنها خواسته اند که به صدای مردم افغانستان گوش داده و آتش بس دایمی را مستقر سازند. این جرگه به تعقیب از گروه طالبان مطالبات خود را داشته و در ماده های ۶ و ۷ بیان میدارند. برای ملت و دولت افغانستان اطمینان داده شود تا زندانیان که رها میگردند دوباره به جبهات جنگ برنگشته و از فعالیت های آنان نظارت به عمل آید و با توجه به این که دولت به رهایی زندانیان طالب اقدام می نماید ، جرگه از طالبان میخواهد تا آنان نیز مکلفیت خود را در رهایی تمام اسیران ملکی و نظامی دولت اداء و آنها را هر چی عاجل تر رها نمایند. مسئله متهم بودن زندانیان طالب به حق العبدی موضوع خیلی مهم دیگر است که سر و صدا های مردم را خیلی بلند نمود و خیلی ها انتقاد نمودند که هیچ کس حق بخشش مسله حق العبدی را ندارد ، البته در این هیچ شکی نیست که چنین است و این حکم شریعت است جرگه نیز با توجه به این مسئله در ماده ۸ بیان داشته اند حق العبدی آنانی که از جانب طالبان رها شده، متضرر گردیده اند در صورت مطالبه محفوظ میباشد. در بخش از این قطعنامه در ماده های ۹ و۱۰ آمده است که جرگه از جامعه میخواهد که از مداخلات مستقیم و غیر مستقیم کشور ها در امور افغانستان جلوگیری نمایند و گروه های تروریستی را حمایت نکنند و طالبان باید ادامه خشونت ها را قطع نموده و تمام اختلافات را از راه گفتگو حل و فصل نمایند و در صورت که یکی از طرفین به ادامه خشونت ها پافشاری نمایند ملت افغانستان در مورد آن طرف تصمیم قاطع خواهد گرفت.
بخش عمده از این قطعنامه را خواسته های مردم تشکیل میدهد ، خواسته های مردم همواره از تریبون های رسانه ها و در قالب روزنامه ها و تظاهرات و کنفرانس های مطبوعاتی بیان شده است که بطور عمده در ماده ۱۱ از قطعنامه ذکر شده است در این ماده آمده است .ارزش های اسلامی ، نقش علما، نهاد های اساسی دولتی و دست آورد مردم افغانستان در طول دو دهه گذشته قابل معامله نبوده و باید حفظ و تقویت شوند. طالبان در مورد دست آورد های مردم افغانستان بخصوص در بخش زنان ، آزادی بیان ، آزادی عقیده و آزادی های فردی حرف و سخن دارند که در این قطعنامه این موارد غیر قابل معامله پنداشته شده است. در ماده ها های ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ این قطعنامه بیان شده است که اصل مردم سالاری و جمهوریت ، حقوق اساسی شهروندان به خصوص حقوق اقلیت های قومی و مذهبی و حقوق زنان به عنوان نیم پیکر جامعه به هیچ وجه آسیب نبیند و قانون اساسی به عنوان وثیقه ملی باید حفظ اما حسب ضرورت تعدیل شود. ماده ها ۱۲،۱۳ و ۱۴ در واقع تمامی خواسته های مردم افغانستان را بیان داشته است زیرا در صورت عدم توجه به موارد فوق آنچه به عنوان دست آورد های مردم افغانستان و جامعه جهانی پنداشته میشود از میان خواهد رفت. در ماده های ۱۵، ۱۶ ،۱۷ و ۱۸ تاکید بیشتر نماینده گان بالای چگونگی تشکیل شورای عالی مصالحه ملی و نقش سایر اقشار مردم در آن و گسترش فعالیت های آن در سراسر کشور، تقویت و حمایت نیروهای امنیتی دفاعی کشور و رسیدگی به قربانیان حوادث تروریستی ، مطلع ساختن تیم مذاکره کننده از انکشاف در این پروسه می باشد. ماده های ۱۹ الی ۲۱ تاکید دارند که برای ارج گذاری به نیرو های امنیتی دولت باید آنعده از نیرو های امنیتی که به جرم خیانت به وطن محکوم نشده و به اتهام ارتباط با طالبان محکوم اند مورد عفو قرار بگیرند و دولت شرایط را طور مساعد نماید که مذاکرات در داخل کشور برگزار شود و یا در کشور ثالث وب بی طرف و نقش زنان در آن نادیده گرفته نشود. در اخیر در ماده های ۲۲ آلی ۲۵ جرگه از حمایت جامعه جهانی ، ایالات متحده آمریکا، کشور های همکار و نهاد های بین المللی سپاسگزاری نموده و تقاضا می نمایند که کمک های خود را در جریان پروسه صلح و بعد از آن ادامه بدهند و همین طور از کشور های همسایه و سازمان های همکاری های اسلامی میخواهد تا در رسیدن به صلح مردم افغانستان را کمک نمایند و در پایان اظهار میدارند که اعضای جرگه آماده هر نوع مشوره و همکاری های لازم به طرف های میباشند.
