استراتژیست های نظامی و امنیتی در ایالات متحده معتقدند که خروج پیش از وقت ایالات متحده از افغانستان می تواند تبعات منفی برای افغانستان، منطقه و ایالات متحده داشته باشد. در این نوشته تلاش صورت گرفته است با آسیب شناسی خروج نیروهای بین المللی از افغانستان، پیامد های آن برای منطقه و جهان به بررسی گرفته شود.
- تبدیل شدن افغانستان به میدان رقابت های منطقه ای
حضور ایالات متحده در افغانستان از سال ۲۰۰۱ میلادی بدین سو باعث شکل گیری نظم امنیتی در منطقه با محوریت ایالات متحده شده است. اکنون اگر نیروهای بین المللی از افغانستان خارج شوند این ساختار از هم می پاشد و افغانستان دوباره به میدان نبرد برای قدرت ها و استخبارات منطقه مبدل می شود.
- تبدیل شدن افغانستان به پناه گاهی امنی برای گروهای بنیادگرا و افراطیت پسند
افغانستان برای چندین دهه لانه ی امنی برای گروه های معتددی بنیادگرا بوده و خروج نیروهای بین المللی این فرضیه را تقویت می کند که نیروهای بنیادگرا دوباره تلاش خواهند کرد تا بر افغانستان مسلط شوند و از این جا برای طرح حملات بعدی خود استفاده کنند. از سویی با شکست داعش در خاورمیانه امکان سرازیر شدن نیروهای این گروه به افغانستان نیز وجود دارد. تبدیل شدن این فرضیه به واقعیت نه تنها تهدید بر امنیت ملی افغانستان است؛ بلکه امنیت منطقه و جهان را دستخوش تغییر خواهد کرد.
- برقراری پیوند میان شبکه های تندرو و تروریستی در منطقه
در حال حاضر نیروهای بنیادگرا در داخل و بیرون خاک افغانستان فعالیت دارند. چندین گروه افراطی و شدت طلب در خاک پاکستان وجود دارند که با گروه های تندرو و رادیکال در افغانستان ارتباط نزدیک دارند. در شمال افغانستان گروه های مختلف تندرو در آسیای مرکزی فعالیت دارند و همین طور در شرق افغانستان نیز اویغور چین نیز تهدید به شمار می آیند. خلاء قدرت در افغانستان سبب تقویت رابطه میان این گروه ها می شود و زمینه را برای تحرک و فعالیت بیشتر آنها مهیا می کند. همکاری میان گروه ها امنیت منطقه را مختل خواهد کرد. خروج ایالات متحده از افغانستان پیروزی برای گروه های بنیادگرا محسوب می شود و این امر می تواند الگویی برای سایر گروه های شدت طلب و افراطی باشد تا مبارزات استفاده جویانه از دین و مذهب را با انگیزه بیشتر ادامه بدهند.
- ایالات متحده منطقه را به چین واگذار خواهد کرد
در بعد بین المللی امریکا با خروج از افغانستان تنها ژاندارم منطقه ای خود را در جنوب آسیا و آسیای مرکزی از دست خواهد داد. افغانستان آخرین دژ امریکا در این دو منطقه است و این افغانستان برای ایالات متحده اهمیت استراتژیک خاص دارد. ایالات متحده در سال ۲۰۰۴ میلادی پایگاه خان آباد را در ازبکستان تخلیه کرده و در سال ۲۰۱۴ میلادی از ماناس در قرقیزستان خارج شد. در این صورت افغانستان تنها پایگاه ایالات متحده در منطقه است. چین رقیب هژمونیک ایالات متحده در آسیا است، این کشور تا حدود توانسته است تا ساختار امنیتی شرق آسیا را متحول کند اکنون در تلاش است تا با همکاری پاکستان نفوذ خود را در آسیای جنوبی بیشتر کند. سازمان همکاری های شانگهای و ابتکار یک کمربند _ راه حاکی از خیز بلند چین برای نقش آفرینی بیشتر در منطقه است که با خروج نیروهای آمریکایی این روند تسهیل خواهد شد.
- پرستیژ بین المللی ایالات متحده
نیمه تمام رها کردن پرونده مبارزه با تروریسم و دولت سازی آمریکا در افغانستان صدمه جدی به پرستیژ بین المللی ایالات متحده وارد خواهد کرد. ایالات متحده با شعار مبارزه با تروریسم و دولت سازی به افغانستان آمد. اکنون با گذشت نزدیک به دو دهه نه خبر تهدید تندروان بر روند حکومت داری افغانستان متوقف و بطی شده است و نه هم نابودی القاعده و تروریسم محقق شده است؛ بلک داعش و چند گره دیگر نیز به لیست گروه های تروریستی فعال در افغانستان افزوده شده است. خروج پیش از وقت امریکا از افغانستان و بدون تاسیس حکومت قوی دارای پایه های وسیع مردمی به معنای شکست این کشور در پرونده افغانستان بوده و پرستیژ بین المللی ایالات متحده را زیر سوال خواهد برد.
سخن آخر این که ترامپ تلاش دارد که متعاقب امضای توافقنامه صلح با طالبان، آینده سیاسی افغانستان را قمار بزند که این کار او بیش تر ریشه در رویکرد تجاری مآبانه ی او دارد. توافق نامه صلح با طالبان به معنی پایان جنگ در افغانستان نخواهد بود. نیروهای ناراضی طالبان و کشور های که از پروسه صلح ناراضی هستند با هم کنار زده شده اند؛ حالا تلاش دارند تا نیروی جایگزین را وارد میدان نبرد افغانستان کنند. حزب ولایت اسلامی شاخه ناراضی از طالبان است که به تازگی شکل گرفته و در کنار این گروه، گروه های دیگر چون دولت اسلامی ولایت خراسان، شبکه حقانی و القاعده نیز فعال هستند.
پس بهترین رویکرد ایالات متحده و حکومت افغانستان در قبال مهار همچو گروه های تهدید آمیز ثبات و امنیت افغانستان، منطقه و جهان اینست تا از موضع قوت و قدرت و اتخاذ راه حل های منطقی و بنیادی به قضیه جنگ و صلح افغانستان نگریسته و اگر نیت آوردن صلح و ثبات را در افغانستان و حفظ پرستیژ بین المللی آن کشور را دارند پس بایست به فشارهای دیپلوماتیک، اقتصادی و تجاری بالای حامیان منطقوی تروریزم افزوده وتلاش صورت گیرد افغانستان را به صلح پایدار و با عزت برسانند و گروه های مخالف صلح به صورت شدید و قاطع تحت فشار قرار داده شده و یا سرکوب منظم شوند تا بتوانیم نتیجه مطلوب را در قبال صلح در کشور به دست آوریم زیرا با برخورد های احساساتی و مقطعی با پدیده تروریزم بیم آن میرود که نظم افغانستان و منطقه و جهان یکبار دیگر توسط گروه های تندرو و رادیکال به هم زده شود آنوقت است که هزینه های بیشتری را بر اقتصاد ملی مردم امریکا و جهان تحمیل خواهیم کرد.
