دین شناسی

در حاشیه دینداری در جهان معاصر (۳)

religionrr

دوستان و سروران گرامی خدمت هر یک شما سلام تقدیم می نمایم. نوشته بنده تحت عنوان دینداری در جهان معاصر در سه بخش منتشرشد که  با واکنش های بسیار متفاوتی روبروگشت. بنده فکر میکنم که بخش سوم این مقاله کوچک، به شدت انتقاد ها بیش از بیش افزوده است.

شمار بیشتر از عزیران برعلاوه اینکه  نوشته بنده را نپزیرفته اند  طعن ها و توهین های بیشماری را نیز نثار من یک قبا  نمودند. پاره ای از برادران سخنان خیلی رکیکی گفتند و نوشته های بنده را کفر آمیز و خلاف دین قلمداد کردند.

بنده به نقد ها و نظریات برادران دین دوست خود احترام میگذارم و توفیق عمل بیشتر در جهت باروری اندیشه های دینی برای شان از خدای تبارک و تعالی استدعا دارم.

پیش از اینکه به اصل مسله بیایم یک موضوع را  میخواهم واضح سازم که متهم ساختن بنده به افکار مارکسیتی یک اشتباه محض بیش نیست.

و جالب اینکه یکی از این منتقدین محترم با الفاظ رکیک و خیلی زشت اظهار داشته اند که نویسنده در زمان اشغال کشور توسط روس ها  نقشی داشته است. برای این دوست محترم باید به صراحت بگویم زمانیکه روس ها به کشور ما هجوم آوردند بنده هفت سال داشتم.

می رسیم به اصل موضوع:

بنده بادید تاریخی به جستجوی دینداری رفته ام . این کاریست که کمتر در کشور ما رخ داده است. و در آنجا چند چیز را مشخص ساخته ام که قرارذیل اند:

۱- دین ذاتیاتی و عرضیاتی دارد؛

۲- ادیان آسمانی به ویژه دین اسلام چند پیام اصلی برای انسان ها دارد که عبارت اند از:

– معنی بخشی به زندگی انسان ها؛

– خارج شدن از خود محوری و رسیدن به حقیقت محوری؛

– شکستاندن شاخ کبر و ,نخوت انسان و آموزش درس بندگی خدا به انسان؛

– آموزش ارزش های اخلاقی و محکم نمودن بنیاد عدالت در جامعه انسانی.

اینها اساسی ترین دروسی اند که قران برای ما میدهد. اگر دوستان در این پیام ها شک دارند بفرمایید از این بهتر بنویسند.

۳- اینکه میان وحی الهی و بافت های فرهنگی جامعه بدوی شبه جزیره عربستان ارتباط وثیقی وجود دارد فکر نمی کنم در آن شک و تردیدی وجود داشته باشد. یک بار به قران مراجعه کنید ببنیدکه رد پای تاریخ چقدر در این  کلام الهی روشن است. قران در ۲۳ سال پا به پای تاریخ و مقتضات عصر و سوالات همان زمان نازل شده است. به هر سوره و آیه کلام مجید که مراجعه میکنم شان نزول دارند.

آخر شان نزول به چه مفهوم است؟

چرا سوره مسد نازل شد؟ آیا بد رفتاری ابولهب کاکای پیامبر باعث نزول همین سوره نشد؟

حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در هر سفر یکی از همسران خویش را به همراه می بردند در باز گشت از سفری حضرت عایشه رضی الله عنها همراه ایشان بودند و در یکی از استراحتگاههای وسط راه حضرت عایشه از کجاوه ( اتاقکی که بر روی شتر قرار میدادند ) خارج شدند و برای قضای حاجت از کاروان دور رفتند ناقوس حرکت در این بین به صدا در آمد و شتربان کجاوه را بربالای شتر قرار داد غافل از اینکه عایشه در میان آن نیست و ساربان کاروان را به حرکت در آورد . عایشه رضی الله عنها که برگشت دید که ای داد و بیداد کاروان رفته است چون یقین داشت بدنبالش خواهند آمد در جای خود نشست . قانون این بود که همیشه پشت سرکاروان و بافاصله فردی حرکت میکرد تا اشیاء بجامانده را جمع آوری کند در آن سفر این وظیفه به حضرت صفوان محول شده بود او وقتی به عایشه رسید گفت ( سبحان الله زن رسول خدا ) و دیگر بدون آنکه کلمه ای بگوید شتر را خواباند تا عایشه بنشیند و دهانه شتر را گرفت و حرکت کرد تا به کاروان رسید اما همین اتفاق ساده سوژه خوبی برای منافقان بود که بگویند بله زن جوان است و مرد جوان و از این حرفها که قلم را نمی رسد که جسارت کند و بنویسد اما حرفها که پخش شد و تا آنکه آیات برائت عایشه در سوره نور نازل شد و درقسمتی از آیات آمد . (إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفَاحِشَهُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَهِ (النور:۱۹) (آنان که دوست دارند تا فاش شود تهمت بدکاری در بین ایمان آورنده گان برای آنها در دنیا و آخرت عذابی درد ناک اس .)

میبینم که اتفاقی به حضرت عایشه صدیقه رخ میدهد و بدگمانی های نزد منافقین برپاکی زن پیامبر بالا میگیرد. این جاست که وحی نازل میشود و از پاکی عایشه صدیقه خبر میدهد.

کلام الهی تصویری که از هول و وحشت آتش جهنم ترسیم نموده است آنرا به  وانهادن شتر آبستن ده ماه تشبه کرده است.

ملاحظه کنید  در دین هندویزم که درهند نفوذ قوی دارد تمثیل های ایکه از محیط مالوف می آوردند و از حیواناتی که برای تصویر سازی استفاده میکردند همان حیواناتی بود که در هند به فراوانی یافت میشد مانند فیل . که تمثیل های مولانا جلال الدین بلخی هم از همان جا نشآت میگیرد. (مثال هندویزم را بخاطر تصویر سازی اورده ام نه بیشتر از آن)

مانند:

فیل اندر خانه تاریک بود    عرضه را آورده اند اهل هنود

اما در عربستان چون فیل نبود و اگر بود خیلی به ندرت بود ولی شتر از حیواناتی بود که همه عرب ها آنرا میشناختند و با این حیوان بارکش سروکارداشتند. بنابر این تصویری که از آتش جهنم ارایه شده وانهادن شتر آبستن ده ماه است(سوره تکویر آیه چهارم)

دوستان عزیز و گرامی به این آیه های قران مجید خوب توجه کنید خواهید فهمید که قسمت اعظم قران مجید  برای حل مشکلات اقتصادی ,اخلاقی ,اجتماعی و سیاسی جامعه عرب بوده است. توجه کنید به سوره اعراف آیه ۱۸۸  از پیامبر میپرسند اگر تو پیغمبری، قیمت کالاها
را از پیش به ما بگو تا در تجارتمان سود بریم.

قرآن به وی دستور می‏دهد که‏ بگو: جز آنچه خدا خواسته است ، من مالک نفع و ضرری برای خود نیستم و اگر از غیب خبر می‏داشتم خیر را زیاد می‏کردم و شر به من نمی‏رسید ، من جز بیم دهنده و بشارت گویی برای مردمی که ایمان دارند نیستم.

بیشتر سوال ها میشد و قران هم جواب آنها را میداد به طور مثال یک کسی نزد پیامبر گرامی می آمد و از و ی می پرسید ذولقرنین که بود یسّلونک عن ذی القرنین.

کسی دیگری می آمد و میگوید روح چیست و قران مطابق سوال ها جواب میگفت. و بسا سوال های دیگر. برای همین است که ما میگویم تکوین تدریجی و تاریخی دین  برحسب مقتضیات زمان پیش آمده است.

وحی خداوند یک بار با چند دستور به موسی (ع) نازل شد . ولی برای پیامبر اکرم (ص) در مدت ۲۳ سال نازل شد.

برده گی و برده فروشی یکی از مسایلی بود که بر اسلام تحمیل شد . برده فروشی و نظام برده داری مقطضیات عصر بود که ده ها آیه به همین مناسبت در قران آمده است.

منع شراب چرا با یک دستور و یک آیت منع نشد؟ پاسخ واضح است که شراب خوری جز معیشت و فرهنگ زمان بود نمی شد که یک شبه به آن نقطه پایان گذاشته شود . همان بود که کم کم با چندین دستور مسلمانان آماده شدند که ترک شراب خوری نمایید.

از این قبیل مسایل خیلی زیاد است.

دوستان نباید در این مسله شک و تردید داشته باشند.

میرسیم بالای مسله بازتاب فرهنگ زمانه در قران.

این حرفیست که اکثریت علما ی اسلامی که از منظر تاریخی به دین می نگرند به این امر واقف اند.

حقایقی مانند دوزخ ,بهشت , برزخ و … مفاهیم معنوی اند . این مفاهیم عظیم به فهم نیاز دارند. برای فهم قبایل یادیه نیشین باید تصویری از این مفاهیم ارایه میشد تا آنها میتوانسند آنرا فهم کنند. این حقایق معنوی به تصویر های مادی نیاز داشت و تصاویر مادی باید از محیط مالوف و از معیشت فرهنگ عرب باید نشعت میگرفت.

از بی صورت صورت پدید می آمد . به طور فشر ده میتوایم بگویم که وحی آسمانی زمانی که به زمین آمد  مانند  آبی بود که در  کوزه ریخته شد.
آب بحر بی انتها و بی صورت است زمانیکه  درکوزه ریخته شد صورت به خود پذیرفت .

تذکر این نکته مهم شاید بتواند ابهامات پیش آمده را تاحدی مرفوع سازکه نزول وحی و سیره عملی پیامبر هرگز از مقتضیات تاریخی بریده نبوده و صرفاً به کلی گویی انتزاعی نپرداخته است. کلام خدا هر چند در برهه تاریخی مشخصی نازل گشته و رفتارهای معین پیامبر در اوضاع تاریخی خاصی صادر شده اما کلام خدا و رفتار پیامبر صرفاً متعلق به این برهه خاص تاریخی نبوده -است.

اگر دوستان ما از این بهتر تعبیر و تفسیری از بهشت ,دوزخ ,برزخ ,نزول وحی و سایر مفاهیم دارند برای ما بنویسند .ما از نوشته های شان استقبال میکنم . اکثریت دوستان بدون تامل ,اتهام کفر گویی را به من وارد کرده اند و لی یک  کلمه هم در قبال بحث اصلی  بنده ننوشته اند.
متهم سازی بنده به کفر گوی بدون براهین و استدلال فکر میکنم درست نیست .

دوستان میتوانند دلایل بهتری را در این جا بیاورند که بتواند بهتر و آسان تر مارا به حقیقت برساند . بنده هیجگاهی با حقیقت سر عناد نداشته بلکه تسلیم حقیقت و در صدد فهم بیشتر حقیقت ام .

و ثانیا از نوشته های دوستان دین دوست خشنود خواهم شد.

 

______

دینداری در جهان معاصر

دینداری در جهان معاصر (۲)

دینداری در جهان معاصر (۳)

 


نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا