روس ها برای بازی بزرگ با امریکایی ها در زمین افغانستان بر می گردند؟
لحن بیان سر گی لاوروف وزیر خارجه روسیه که امروز(17 جنوری 2018) با واژۀ “فوری” خواستار مذاکرات دولت افغانستان با طالبان می شود، غیر عادی و حتی غیر منتظره است. این، نوعی از هوشدار و اولتیماتوم برای امریکایی ها و دولت مورد حمایت شان در افغانستان تلقی می شود که مسکو بصورت جدی در صدد وارد شدن به زمین افغانستان در بازی با امریکا و غرب است.
آیا روس ها توان وظرفیت این بازی و رقابت را با حریف امریکایی و غربی خود در این زمین دارند؟
ممکن است در نگاه به امکانات و ظرفیت دو طرف بازی از زاویۀ مالی و نظامی، تفاوت زیادی وجود داشته باشد و روس ها دچار ضعف ها و کمبودی های بسیاری باشند، اما شرایط زمانی شکل گرفته در یک و نیم دهۀ اخیر، تاثیر گذاری این تفاوت را، هم در افغانستان و هم در بیرون از افغانستان به سود مسکو و زیان واشنگتن و لندن تغییر داده و یا در حال تغییر دادن است:
1 – امریکایی ها در افغانستان پس از هفده سال حضور نظامی و جنگ با تروریزم، آن حمایت و اجماع جهانی را که حتی رقیبان و دشمنان شان چون روسیه و ایران را با خود داشتند، ندارند.
2 – روسیه در اوکراین ضرب شصت خود را بر طرفداران امریکا و متحدان اروپایی اش وارد کرد و کریمه را بی سرو صدا و بدون هیچ درگیری در برابر چشمان بهت زدۀ غرب به خاک خود منضم ساخت.
3 – روس ها در سوریه نقش و نیت امریکا و غرب را در سرنگونی حکومت بشار اسد، نقش بر آب کردند.
4- امریکایی ها با سیاست حمایت از کرد های سوریه، مخالفت ترکیه عضو ناتو و متحد استراتژیک خود را تا مرز دشمنی کسب کردند و ادامۀ این سیاست، ترک ها را در جبهۀ مسکو و تهران می برد.
5- پاکستان متحد استراتژیک دیگر امریکایی ها در جنگ سرد، در مسیر سرپیچی و جدایی از امریکایی ها قرار گرفته است و امریکا هیچ توفیقی در مهار این متحد خود در این هفده سال حضور نظامی در افغانستان نداشت تا به کشتن سربازان و نظامیان امریکایی توسط طالبان مورد حمایت آن ها نقطۀ پایان بگذارد.
6 – دولت مورد حمایت امریکا در افغانستان از 2001 تا اکنون(2018) به جای آنکه در مسیر مشروعیت و پایداری بیشتر و رو به افزایش در درون جامعۀ افغانستان قرار بگیرد، از وابستگی آن به کمک های امریکا و غرب متدرجاً در طول این سال ها کاسته شود، سیرمعکوس و رو به عقب داشته است. صریح ترین حرف را در این مورد دو روز قبل رئیس این دولت اشرف غنی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سیبیاس نیوز گفت و زمان دوام این دولت را بدون کمک مالی امریکا شش ماه تعین کرد.
دولتی که پس از هژده سال کمک بلا انقطاع و هنگفت نظامی و مالی امریکا در صورت قطع این کمک نتواند بیشتر از شش ماه عمر کند، عمق فاجعۀ ناتوانی و ناکامی امریکایی ها و دولت مورد حمایت شان را در افغانستان نشان می دهد.
7 – نارضایتی از دولت مورد حمایت امریکا و به خصوص از رئیس جمهور غنی و تیم ارگ که در صدد اداره و مدیریت افغانستان در سدۀ بیست و یکم با شیوۀ سدۀ نوزدهم امیر عبدالرحمن خانی هستند، در درون جامعه عمیق و گسترده شده است.
بنا بر این روس ها اگر در چنین شرایط برای بازی با امریکایی ها در زمین افغانستان بر گردند، که نشانه های روشن این برگشت را نیز در یک سال اخیر و به خصوص در ماه های اخیر بروز داده اند، برتری ها و توانایی های مالی و نظامی امریکا تعین کننده و سرنوشت ساز در این بازی نخواهد بود.
شیوۀ امیر عبدالرحمن خانی رئیس جمهور غنی در اداره و مدیریت افغانستان، افغانستان را بیشتر و سریعتر به میدان بازی روس ها و امریکایی ها تبدیل می کند. بازندۀ این بازی قبل از هر کشور و مردمی، کشور و مردم افغانستان است.