خبر و دیدگاه

تولد دو بارۀ القاعده در افغانستان

zafari-aw
عبدالودود ظفری

روزنامۀ نیویارک تایمز درشمارۀ30 دسمبر2015 خودمقالۀ رازیر عنوان «ظهور مجدد القاعده در افغانستان، امریکا را شگفت زده ساخته» بقلم ایرک شمت و دیود سنجر، به نشرسپرده است. پس از تبصرۀ کوتاه برموضوع، برگردان فارسی مقاله خدمت تقدیم میگردد.

مردم افغانستان در سال 2001 باآمدن امریکاییها بسیارامیدوارشدندکه باسرازیرشدن ملیاردها دالر، اوضاع عمومی بهترمیشود، کارخلق می گردد، شرایط زندگی تغییرچشمگیرمیکند، اقتصادمردم شگوفامیشود وامنیت تأمین میگردد، وافغانستان باکشورهای دیگرهمگام میشود.

مردم آرزومند بودندکه روزهاهی سیاه پایان می یابد، جنگ وجنجال ختم میگردد، قتل وقتال وبی امنیتی ازوطن رخت می بندد. امریکابه صفت یگانه ابرقدرت جهانی میتواند جلوپاکستان راکه منبع همه بد بختی مردم ماومرکز تجمع، آموزش، تسلیح وتجهیز تروریستان القاعده، طالبان، شبکۀ حقانی میباشد، میگیرد، نه تنهاافغانستان، بلکه منطقه ازشرکثافتکاریهای حکومت ونظامیان پاکستان نجات مییابد. اما امریکادرتجاوزبرافغانستان درپی اجرای آجندای خودبود، وتوجه چندانی به آرامی مردم مانداشت. آوردن نظام ریاستی وتطبیق سیستم بازارآزاد وگماشتن یک شخص فاسد بنام حامدکرزی دررأس دولت، خطاهایی بودکه امریکاآگاهانه بدون درنظرداشت شرایط افغانستان مرتکب شد، وآن امیدهاوخوشبینیهای2001 مردم رابه یأس تبدیل کرد.

پیش ازرفتن امریکابه افغانستان، درآنجامشکلات زیادوجود داشت، مگر حضورامریکا وزعامت14سالۀ کرزی، سطح مشکلات راچندین برابر افزایش داد. دزدی ملیاردهادالری ازکمکها، فساد اداری، رشوه، اختلاس، بیعدالتی، قومپرستی، تولیدوقاچاق موادمخدر، بیکاری به حداعظمی خود رسیدواکنون درزمان زمامداری اشرف غنی احمدزی به شدت ادامه دارد. مردم بخصوص جوانان دسته دسته به آیندۀ مجهول پرازمخاطره، توهین وتحقیر، ازافغانستان فرار میکنند.

اکنون مردم فکرمیکنند که امریکایک سیاست چندبُعدی وچندهدفی راپیش میبرد. درایجاد القاعده، طالبان واکنون داعش دست قوی دارد. اسامه بن لادن راتشویق وحمایت کردکه درجهادافغانستان بضد شوروی سهم بگیرد تاانتقام شکست فاحشی راکه درویتنام خورده بود، ازشوروی بگیرد. طالبان رابه حمایت وکمک عربستان وپاکستان رویکارآورد تا معضلۀ افغانستان رادوامدار سازد، وزمینۀ حضورخود را درافغانستان ومنطقه دایمی گرداند، داعش رابه کمک عربستان خلق نمود تاازآنها علیه ایران وسوریه استفاده کند، ونفوذخود رابر کشورهای آسیای مرکزی که دارای ذخایر زیرزمینی عظیم میباشند، توسعه دهد.

اکنون امریکاکه آوازۀ تولد دوبارۀ القاعده را درافغانستان بالاکرده است، میخواهد به اهداف خودنایل آید. اگر و واقعاً امریکا القاعده، طالبان وداعش رادشمن خود بداند وصادقانه درنابودی شان اقدام کند، درمدت خیلی کوتاه همه رانابودساخته میتواند.

اینک برگردان فارسی مقالۀ نیویارک تایمز خدمت پیشکش میشود:

ظهور مجدد القاعده در افغانستان، امریکا را شگفت زده ساخته

در حالیکه حکومت اوباما درتلاش مقابله بادولت اسلامی (داعش) و طالبان میباشد، یک دشمن قدیمی(القاعده) درافغانستان درحال ظهور مجدداست. مراکزتربیوی القاعده درافغانستان روبه افزایش میباشد. وزارت دفاع ونهادهای استخباراتی امریکا راناگزیرساخته که تحقیق نمایند آیاآن مراکز میتوانندبه محلات زایش حمله برامریکامبدل شوند. بسیاری ازین مراکزدرمقایسه بامراکزی که اسامه بن لادن پیش ازواقعۀ 11سپتمبر2001 ایجادکرده بود، کلان نمی باشد، ولی اگر چندسال پیش ایجادمیشدند، در ارائت اطلاعات استخباراتی روزانه به رئیس جمهور اوباما، بصفت تهدید بالقوه معرفی میشدند وطرف حملات راکتی قرارمیگرفتند. اکنون به باورمقامات رسمی امریکا، مراکزمذکوردرنزد وزارت دفاع امریکا دراولویتهای جدی نمیباشند.

چنان معلوم میشودکه خاصیت ارتجاعی (فنری) ومقاومت مهلک القاعده درافغانستان، مقامات رسمی امریکا رادرافغانستان غافلگیر نموده است. تاهمین فصل خزان(2015) مقامات امریکا عمدتاً آخرین رهبران ارشدالقاعده را هدف قرارمیدادندکه درساحات مرزی وکوهستانی افغانستان پاکستان پنهان شده بودند. حکومت امریکادربارۀ چالش تازه و ستراتژی مقاله باآلمان معلومات زیادی به مردم نمی دهد، درحالیکه به حکومت افغانستان کمک رسانده تا با افزایش تهدیدمقابله کند که ازسوی طالبان، شبکۀ حقانی ودولت اسلامی (داعش) براه انداخته شده است. ولی کسانیکه درحکومت سابق امریکا درخط اول مبارزه با القاعده بودند، تارهبران مرکزی آنرا نابودسازند، بی پرده درباره صحبت می نمایند.

مایکل مور، معاون پیشین سازمان سیا، مولف کتاب( جنگ بزرگ زمان ما) تلاشهای حکومات بوش واوباما رابیاد می آوردکه قصد داشتند رهبری شبکۀ القاعده رامحو نمایند. او ادعامیکند(من نگران تولد دوبارۀ القاعده درافغانستان میباشم که درفهرست اهداف شان امریکا شامل میباشد. بهمین خاطرما بایدازظهوردوبارۀ طالبان در اندیشه باشیم که مثل پیش به القاعده محل امن آماده میسازند.) یک امور ارشددیگرامریکا نظرمتفاوت داردومیگویدافزایش فعالیتهای القاعده بیشترنتیجۀ عملیات نظامی پاکستان بودکه جنگجویان رابه ماورای مرزبداخل افغانستان سوق دادتااستخدام افغانهاازداخل کشور.

درماه اکتوبرکوماندوهای امریکا وافغان درحمایت حملات هوایی امریکا، مرکزتربیوی القاعده رادرجنوب افغانستان موردضربه قرار دادند. مرکزمذکور یکی از دومرکزتربیوی بودکه 30 میل مربع وسعت داشت وشامل تونل هاواستحکامات قوی بود. بقول مقامات امریکا درآن حمله200 جنگجوی وابسته به القاعده کشته شدند. مامورین ارشدادارۀ امریکا اعتراف کردندکه کمپها وپایگاههای دیگر هم وجوددارند که حد اقل یکی آنهادرولایت هیرمندموقعیت دارد. بخاطرحملات ماه اکتوبر، اکنون مشکل است شمارواقعی پایگاهها ومراکزواقعی آنهامعلوم گردد. سخنگوی قوای نظامی امریکا درافغانستان، کرنیل لاهارن، طی یک ایمیل ازدادن معلومات و اطلاعات کنونی استخباراتی دربارۀ پایگاههای القاعده نکول ورزید. حملۀ خزانی بردوپایگاه که درساحات کم نفوس مرزی باپاکستان در ولایت قندهار صورت گرفت، ظاهراً برخی ازوسایل وامکانات آن تا یک ونیم سال باقی مانده بودکه استخبارات افغانی وطیارات نظارتی وکشفی امریکا آنرا کشف نکرده بودند.

جنرال جان کمبل سرقوماندان نظامی امریکادرافغانستان، دریک دیدار بااین گزارشگر، دوهفته پیش بیان داشت: (بسیاری ازآن وسایل را دریک گوشۀ دورقندهار گذاشته بودند.) جنرال کمبل ازماههابه اینسو ازحضورالقاعده درمناطق مرزی افغانستان پاکستان هشدارمی دهد. اودرماه اکتوبر درکنگرۀ امریکا بیان داشت که قوای امنیتی افغانستان توان ندارد القاعده رابصورت کامل ازمیان بردارد. جنرال درکنگره گفت القاعده تلاش وزریده شبکۀ حمایتی خودرابازسازی کند، باافزایش قابلیت ضربتی خود علیه منافع امریکاوغرب قرارگیرد. کمبل گفت فشارقوای امریکاومتحدان وافغانستان بر جنگجویان القاعده آنهارا مجبورساخت طرح حمله های آیندۀ شانرا بخاطرزنده ماندن خود به تعویق اندازند. آن فشارها خیلی ضروری بودکه القاعده نتواند جای پای نو بخود پیداکند.

کشف پایگاه بزرگ که موردحمله قرارداده شده، اهلیت وکفایت نظامیان امریکا رانشان میدهدکه یک پناهگاه مستحکم القاعده راپس از14سال تجاوزامریکا برافغانستان، دور راندن القاعده، سقوط رژیم طالبان حامی القاعده، موردحمله قرارمیدهند ونابود میسازند. جنرال کمبل گفت درزمان حملۀ خزانی، پناهگاه نو طرف استفادۀ شاخۀ نو القاعده بنام AQIS قرارداشت. ایمن الظواهری رهبرتمام شبکۀ القاعده در ماه سپتمبر2014 ایجادآن شاخه را درواکنش باطغیان داعش، رقیب القاعده، اعلان نمود. به حساب تحلیلگران امریکایی، شاخۀ نوایجاد ظواهری دارای چندصد جنگجو میباشدکه فکرمیشود درپاکستان پایگاه دارد وبیشترمتوجه هند، پاکستان وکشورهای دیگرجنوب آسیا میباشد.

سیت جونز، یک کارشناس امورافغانستان درموسسۀ رندRAND گفت جنگاوران شاخۀ اقیسAQIS سال پیش ازمخفیگاههای شان دروزیر ستان شمالی وشرق افغانستان به ولایت هیرمند وقندهارزمانی رفتند که حکومت پاکستان به حملات خوددرآنجا اقدام کرد. به باور آقای سیت جونز ولایات قندهار وهیرمند بصورت مشخص مکان امن برای القاعده نبوده اند. توسعه بسوی جنوب یک حرکت نسبتاً تازه میباشد.

مامورین امنیتی افغانستان ادعامیکنندکه بسیاری ازین جنگجویان از کشورهای آسیای مرکزی میباشند، که دربسیاری موارد پیوستگی و ارتباط شان نامعلوم می باشد. درگذشته هابعضی ازین گروههابه القاعده ارتباط داشتند، ولی گزارشهایی وجود داردکه برخی ازآنها وفاداری رابه داعش وانمودساخته اند. یک مقام استخباراتی امریکا خطرشاخۀ نوالقاعده راکم اهمیت خواندوآنرا تهدیدمنطقوی وانمود کردکه درحال حاضربه سازماندهی حمله درداخل پاکستان واستقرار درجنوب آسیا میباشد. باوجود داشتن مکان امن، گروه قادرنشده است علیه افغانها وغربی هادرافغانستان به حمله دست بزند.

به اساس گزارش وزارت دفاع امریکاکه هفتۀ پیش پخ شد، پیدایش مراکزتربیوی القاعدۀ نو زمانی صورت میگیردکه امنیت دراکثر ساحات کشوربصورت گسترده به وخامت گرایید ودرشش ماه اخیر سال2015 امنیت عمومی درسراسرافغانستان رو به زوال رفته وبا افزایش حملات باغیان، شمارتلفات قوای افغانستان وباغیان طالبان زیادشده است.

درماه می رهبرشاخۀ نوالقاعده ویدیویی رابه نمایش گذاشت که مسئولیت قتل روی جت رای، یک منکر خدا رابدوش گرفت که در 30ماه می در داکه پایتخت بنگله دیش کشته شده بود. شاخۀ مذکور هم به چندشکست مواجه گردید، معاون رهبراین گروه، احمدفاروق زادۀ امریکا که درنزد حلقات جهادی ستاۀ درحال صعود تلقی میشد، دریک حمله باپنج نفر به قتل رسید. درحملۀ مذکور یک امدادرسان امریکایی ویک گروگان ایتالیایی هم کشته شدند. /

(منتشرۀ هفته نامۀ امیدشماره 1012 مورخ 25 جنوری 2016)

نوشته های مشابه

یک دیدگاه

  1. امریکا و روسیه، دو رقیب دیرینه‌ی در منطقه هستند که هرگز منافع خودشان را فدای آرامش مردم افغانستان نه‌کرده‌اند و نه‌می‌کنند و طرفداری رهبران سیاسی افغانستان از کشورهای متذکره بنابر تحلیل نادرست و یاهم عدم توانایی آنها از وضعیت سیاسی منطقه و جهان نبوده است بل بخاطر نفع فردی و محدود گروه‌های است که در داخل به مسایل هویتی-قومی پرداخته و باسؤاستفاده از آن سعی کرده‌اند بر شهروندان کشور حاکمیت داشته و همه مسایل حقوقی شهروندی را منحصر به‌خود و خانواده‌های‌خویش بدانند. پیگیری سیاستهای منطقه‌یی و جهانی از ذهن رهبران سیاسی کشورما بنابر فقدان تحصیلات عالی‌وکافی آنها در رشته های دولت‌داری، ملت‌سازی، اقتصادی و حقوق بشری فرسخ‌ها فاصله دارد و می‌شود تشکل احزاب سیاسی مختلف در تقابل با قشون سرخ شوروی سابق که با پیروزی مجاهدین در کشور ازهم گسست کرده فروپاشید را مُهر تأیید بر پیشانی این مسئله دانست. شبکه های تروریستی طالبان، القاعده و داعش ساخته‌شدۀ دست دو کشوری است که بدان اشاره رفت و شکلگیری این شبکه‌ها نیز ناشی از تندروی و عدم همدیگرپذیری همین احزاب سیاسی جهادی بود که نابودی آن شبکه‌ها در جغرافیای افغانستان و پاکستان به لحاظ رسیدگی به منافع کشورهای امریکا و روسیه خیالی بیش نخواهد بود. خیالی بودن موضوع را سعی و تلاش شوروی سابق (روسیه فعلی) به آبهای گرم بعد از تجاوز آنها در قلمرو کشور و همچنان جلوگیری امریکا از رسیدن رقیب سیاسی این کشور (ایران) به مسایل پیشرفتۀ تکنالوژی روز و تهدیدات اقتصادی کشورهای هند و چین در شرایط فعلی است که افغانستان به نحوی از انحا با کشورهای رقیب امریکا در منطقه روابط، تجاری، سیاسی، حتا نظامی و مهمتر از همه ایدئولوژیکی دارد و این مسایل برای تهدید منافع امریکا در منطقه از اهمیت والای برخوردار بوده و بررسی‌ها نشان داده است که استقرار حکومت و نظام در افغانستان پساطالبان نیز گویای ارتباطات پنهانی رهبران سیاسی کشور با شبکه های استخباراتی کشورهای همسایه و منطقه و در تناقض با منافع ملی امریکا است. این مهم، امریکا را بیشتر از همه مصمم میکند که بایستی در کنار حکومت دست‌نشانده خودش در این قلمرو و برای کنترول آن، حکومت موازی دیگری را بنام های مختلف (طالبان، القاعده و داعش) رویدست داشه باشد. بنابرین، نام‌های متذکره (طالبان، القاعده و داعش) برای همیش در جغرافیای افغانستان باقی خواهد ماند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا