خبر و دیدگاه
بازگشت آمریکا در بگرام از لحاظ جیوپولیتیک

اگر از زاویه جیووپولیتیک جهانی به بازگشت آمریکا به بگرام نگاه کنیم، ماجرا ابعاد گستردهای پیدا خواهدکرد:
یک- مهار چین
افغانستان در نقطهای قرار دارد که میتواند دسترسی آمریکا به پروژههای چین (بهویژه کمربند و جاده و کریدورهای انرژی) را کنترل یا دستکم مختل کند.
چین در حال سرمایهگذاری سنگین روی معادن افغانستان است. حضور آمریکا در بگرام یعنی فشار مستقیم بر این سرمایهگذاریها.
دو- فشار بر روسیه
روسیه اکنون درگیر جنگ اوکراین است. بازگشت آمریکا به قلب آسیای میانه، به معنای گشودن یک جبهه فشار دوم بر روسیه است.
مسکو مجبور خواهد شد بخشی از توجه و منابع خود را به مرزهای جنوبی معطوف کند، جایی که سابقه حضور شوروی هنوز یک زخم تاریخی دارد.
سه- ایران و محور مقاومت
ایران حضور آمریکا را تهدیدی مستقیم بر امنیت ملی خود میبیند، بهویژه که بگرام فاصله چندانی از مرزهای شرقی ایران ندارد.
این موضوع میتواند تهران را به سمت نزدیکی و وابستگی بیشتر با مسکو و پکن سوق دهد و حتی میتواند همکاریهای جدی نظامی در منطقه را عملآ تقویت کن
چهار- پاکستان و دوگانگی تاریخی
پاکستان همواره میان واشنگتن و طالبان نقش پیچیدهای بازی کرده است.
بازگشت آمریکا به بگرام میتواند پاکستان را زیر فشار شدید قرار دهد:
از یک سو، وابستگیهای اقتصادی و نظامی به آمریکا.
از سوی دیگر، پیوندهای استراتژیک با طالبان و چین.
این وضعیت ممکن است باعث تشدید هرچه بیشتر شکافهای داخلی در اسلامآباد شود.
پنج- هند و فرصت طلایی
برای هند، بازگشت آمریکا به بگرام یک فرصت استراتژیک است.
دهلینو سالهاست نگران حضور طالبان و نفوذ پاکستان در افغانستان است. نزدیکی دوباره به آمریکا در افغانستان میتواند توازن قوا را به سود هند تغییر دهد.
پنج- پیام به جهان اسلام
کشورهای عربی خلیج فارس (بهویژه عربستان و امارات) حضور دوباره آمریکا را هم یک تضمین امنیتی و هم یک برگ فشار علیه رقبایشان میبینند.
ترکیه نیز ممکن است تلاش کند بهعنوان واسطه یا بازیگر مکمل، نقش پررنگتری در معادلات افغانستان پیدا کند.
در یک جمعبندی میتوان گفت که:
بازگشت آمریکا به بگرام تنها به معنای فشار بر طالبان نیست، بلکه یک حرکت چندوجهی علیه سه قدرت رقیب (چین، روسیه، ایران) و همزمان یک فرصت برای هند و بخشی از جهان عرب و ترکیه است
البته که نفوذ سیاسی، اقتصادی و نظامی در کشور ها تازه به استقلال رسیده شوروی یکی از جهات دیگر حضور آمریکا در بگرام میباشد.
اگر پیام و تآثیرات این بازگشت به طالبان را با چند جمله نظر اندازی کنیم باید گفت:
بازگشت آمریکا در بگرام نشاندهنده نارضایتی از عملکرد طالبان نسبت به معاهده دوحه (چه در زمینه امنیت داخلی، چه در مسأله تروریسم، چه در محدودیتهای حقوقی و اجتماعی در عرصه آزادی زنان و انحصار قدرت) میباشد
از جانب دیگر بازگشت امریکا در افغانستان، برای طالبان به منزلهی کاهش مشروعیت شکننده آنها نزد مردم و همچنان افزایش فشار های بینالمللی خواهد بود.