خبر و دیدگاه

اسلام آباد در برابر سه چالش جریان های سیاسی و قومی چامعۀ پشتون پاکستان

آیا پاکستان در مسیر تجزیه قرار گرفته است و پس از بنگله دیش، کشور پشتونستان تشکیل خواهد شد؟
سه جریان مهم سیاسی، قومی و دینی جامعۀ پشتون در پاکستان هر چند با نگاه ها و تاکتیک های متفاوت و جدا از هم در برابر دولت پاکستان و سلطۀ این دولت به جامعه و جغرافیای محل زیست پشتون در دو ایالت خیبر پشتونخوا و ایالت بلوچستان و مناطق پیشین قبایلی قرار گرفته اند.
1 – تحریک انصاف به رهبری عمران خان
تحریک انصاف برهبری عمران خان در انتخابات عمومی ماه فبروی سال روان 2024 میلادی در ایالت خیبرپشتونخوا این انتخابات را برد و حکومت ایالتی این ایالت را در دست گرفت. هر چند تحریک انصاف به رهبری عمران خان حزب سیاسی است که در سراسر پاکستان نفوذ دارد، اما نفوذ این حزب در جامعۀ پشتون پاکستان و به خصوص در ایالت خیبرپشتونخوا بیشتر از هر جای دیگر است. عمران خان و تحریک انصاف در حالی که از گذشته روابط خوب با تحریک طالبان افغانستان داشت و در زمان زمام داری او که طالبان در افغانستان پیروز شدند و به قدرت رسیدند، عمران خان از این پیروزی استقبال کرد، با طالبان پاکستان یا تی تی پی نیز روابط نزدیک دارد. تحریک انصاف برخلاف بسیاری از احزاب دیگر به خصوص مسلم لیک، حزب مردم و ارتش پاکستان خواستار مذاکره با تی تی پی و دست یابی توافق است. چندی قبل علی امین گنداپور صدراعظم این ایالت یا سروزیر ایالتی خیبرپشتونخواعضو ارشد تحریک انصاف با عملیات نظامی علیه تی تی پی و دیگر مخالفان در حال جنگ به نام عملیات عزم استحکام اظهار مخالفت کرد که به انتقاد شدید وزیردفاع پاکستان و دولت فدرال روبرو شد.
تازه ترین مخالفت عملی حکومت ایالتی تحریک انصاف و سر وزیر ایالتی آن در خیبر پشتونخوا، تظاهرات و حرکت اعضا و هواداران این حزب روز گذشته از این ایالت و از شهر پشاور بسوی اسلام آباد پایتخت پاکستان در جهت آزاد سازی عمران خان از زندان راولپندی بود. این تظاهرات به درخواست عمران خان که بیشتر از یک سال می شود در زندان به سر میبرد، انجام می گیرد. محسن نقوی وزیر داخلۀ پاکستان دیروز گفت که هواداران عمران خان در حال حمله به اسلام آباد هستند که توسط سروزیر ایالتی خیبر پشتونخوا رهبری می شود. به ادعای وزیر داخلۀ پاکستان علی امین گنداپور سر وزیر این ایالت تمام امکانات حکومتی را برای تحریک مردم و تخریب موانع پولیس بسوی اسلام آباد بکار گرفته است. رسانه های پاکستان از قول محسن نقوی وزیر داخله گزارش دادند در برخورد دیروز معترضین و پولیس دولت پاکستان 564 نفر دستگیر شدند که در میان آنها 11 نفر اعضای پولیس خییر پشتونخوا و 120 نفر شهروندان افغانستان هستند. گزارشاتی از دستگیری علی محمد گنداپور سر وزیر ایالت خیبر پشتونخوا نیز منتشر شده که هنوز بصورت رسمی مورد تائید قرار نگرفته است.
2 – جنبش تحفظ پشتون(پی تی ام) برهبری منظور پشتین
این جنبش یک جنبش ناسیونالیزم پشتون در پاکستان برای اتحاد قوم و جامعۀ پشتون است که گاهی در بیانات و ابراز نظر رهبر و رهبران آن از اتحاد پشتون در دو سوی دیورند یعنی در پاکستان و افغانستان سخن میرود و از تشکیل یک دولت مبتنی بر ناسیونالیزم پشتون و کشور واحد مبتنی و متکی بر این ناسیونالیزم حرف میزنند. اما این جنبش تا حالا موضع نهایی و رسمی خود را برای جدایی از پاکستان اعلان نکرده و بیشتر تامین حقوق پایمال شدۀ پشتون ها توسط دولت پاکستان که عمدتاً بدست پنجابی ها قرار دارد، را مطرح می کند.
جنبش تحفظ پشتون با توجه به گردهم آیی های اعتراضی که در سال های اخیر و از زمان ظهور خود تا حالا انجام داده است از مهم ترین جنبش های پر نفوذ در جامعۀ پشتون پاکستان محسوب می شود. هم چنان جنبش تحفظ پشتون جدی ترین جنبش مدنی با این نفوذ گسترده است که دولت پاکستان را به چالش می کشاند. این جنبش که قرار است تا پنج روز دیگر در یازدهم اکتوبر سال روان 2024 گردهم آیی یا جرگۀ بزرگ خود را در ایالت خیبرپشتونخوا و بلوچستان پاکستان برای اعلان مواضع خود در برابر دولت پاکستان در مورد وضعیت و سرنوشت پشتون ها در این دو ایالت اعلان کند، از سوی وزارت داخلۀ پاکستان غیرقانونی اعلان شد. در حکم وزارت داخلۀ پاکستان که امروز منتشر شد گفته شده است جنبش تحفظ پشتون مشغول فعالیت هایی است که به صلح و امنیت پاکستان زیان می رساند. در این حکم می آید که بر اساس قانون منع تروریزم، جنبش تحفظ پشتون حق فعالیت ندارد و رهبران و اعضای آن در گردهم آیی ها حق سخنرانی ندارند.
دیده شود که آیا دولت پاکستان مانع برگزاری نشست یازدهم اکتوبر جنبش تحفظ پشتون خواهد شد و گام های بعدی این جنبش در برابر اسلام آباد چه خواهد بود؟
3 – تحریک طالبان پاکستان(تی تی پی)
تحریک طالبان پاکستان با وجود آنکه نام پاکستان را در پسوند خود دارد و علی رغم نفوذ اندک در سایر ایالت های پاکستان و میان اقوام غیر پشتون، عمدتاً یک جریان دینی، سیاسی و نظامی برخواسته از جامعۀ پشتون پاکستان و متعلق به این جامعه است. تی تی پی برخلاف دو جریان و گروه دیگر تحریک انصاف عمران خان و جنبش ناسیونالیزم تحفظ پشتون، یک جریان و جنبش دینی و جهادی است که با دولت پاکستان در حال جنگ قرار دارد و خواستار تشکیل نظام اسلامی و امارت اسلامی پاکستان و اجرای شریعت اسلامی است. تی تی پی مهم ترین چالش امنیتی و نظامی برای پاکستان شمرده می شود که دولت پاکستان حتی از زمان تشکیل خود تا حالا در میان جامعۀ پشتون این کشور به چنین چالش و تهدید امنیتی و نظامی روبر نشده است. با توجه به پیروزی تحریک طالبان در افغانستان برای تصاحب قدرت سیاسی و تسلط سراسری بر این کشور، چالش تی تی پی برای اسلام آباد که از همراهان و متحدان طالبان افغانستان در بیست سال جنگ شان علیه دولت جمهوری و نیروهای امریکا و ناتو بوده اند، مضاعف و بسیار خطر ناک می شود. طالبان در کابل و قندهار در این سه سال این ادعا و درخواست اسلام آباد که تی تی پی در خاک افغانستان فعالیت دارند و از آنجا برای جنگ وارد می پاکستان می شوند، را نپذیرفته اند و آنرا موضوع داخلی پاکستان تلقی کرده اند.
Kan een afbeelding zijn van 5 mensen en tekst

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا