,وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، در اقدامی پرسشبرانگیز خواستار جلوگیری از فرستادن ۸۸ عنوان کتاب نشر شده توسط ناشران افغانستانی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شده است.
به گزارش از روزنامه ماندگار، شماری از نویسنده‌گان و ناشران، این کار وزارت اطلاعات و فرهنگ را غیر قانونی دانسته می‌گویند، این وزارت در صدد تجدید سانسور در افغانستان است.
مسوولان در وزارت اطلاعات و فرهنگ گفته‌اند که آنان صفحاتی را در این کتاب‌ها مشخص کرده‌اند که مخالف ارزش‌های ملی است و شاید منجر به کج‌فهمی مذهبی، قومی و زبانی شود و چون افغانستان با ایران روابط دوستانه دارد، نمی‌خواهند که به‌خاطر چند کتاب برداشت غلطی از افغانستان ایجاد شود.
اما، ناشران و نویسنده‌گانی‌که کتاب‌های‌شان شامل این فهرست شده می‌گویند که وزارت اطلاعات و فرهنگ هیچ موردی را برای آنان مشخص نکرده و در این کتاب‌ها موضوعاتی‌که سبب کج‌فهمی شود، نیامده است.
همه‌ساله نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار می‌گردد که از سه سال بدین‌سو، ناشران خصوصی در افغانستان توانسته‌اند به نماینده‌گی از افغانستان در این نمایشگاه شرکت کنند.
نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برای گرامی‌داشت از روز جهانی کتاب در فصل بهار در ایران برگزار می‌گردد.
امسال نیز این نمایشگاه در ۱۶ ثور برگزار خواهد شد و طبق معمول ناشران افغانستان برای شرکت در این نمایشگاه آماده‌گی می‌گیرند.
وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان کتاب‌هایی را که قرار است به این نمایشگاه فرستاده شود را بررسی می‌کند. در این سال بررسی‌های کمیسیون ارزیابی نشرات خارجی این وزارت به این نتیجه رسیده است تا بعضی از کتاب‌ها به این نمایشگاه فرستاده نشود.
وسیم امیری رییس انتشارات امیری در کابل که دو عنوان کتاب نشر شده از آدرس این انتشارات نیز شامل فهرست کتاب‌هایی‌که اجازۀ بردن به نمایشگاه کتاب ایران داده نشده به روزنامۀ ماندگار می‌گوید: «وزارت اطلاعات و فرهنگ بدون دلیل انتقال این کتاب را متوقف کرده است و ما منتظر هستیم تا مسوولان برای ما دلیل این کار را بگویند.»
آقای امیری با انتقاد از عملکرد وزارت اطلاعات و فرهنگ تأکید می‌کند که این کار نمایان‌گر جلوگیری از آزادی بیان و نوعی مخالفت با دموکراسی و آزادی است.
آقای امیری خاطر نشان می‌کند: «ما حاضر هستیم تا به تمام سوالاتی که وزارت اطلاعات و فرهنگ دارد پاسخ دهیم؛ مولفین کتاب‌ها نیز موجود است و کتاب‌ها رسماً از فلتر وزارت اطلاعات و فرهنگ گذشته و در شعبۀ شابک این وزارت ثبت شده و این کار به نحوی به «حنای بعد از عید» می‌ماند، اگر این کتاب‌ها مشکل داشت، چرا در این مدت آن را بررسی نکردند؟»
آقای امیری که از سالها بدین‌سو در عرصۀ نشر کتاب در افغانستان فعالیت دارد، با اشاره به مشکلات موجود فرا راه ناشران افغانستانی می‌افزاید: هیچ‌گونه حمایتی از نشر کتاب در افغانستان وجود ندارد؛ وزارت اطلاعات و فرهنگ به جز از سنگ‌اندازی با ناشرین کتاب، هیچ نوع همکاری و وظیفۀ دیگری ندارد.
آقای امیری با انتقاد از کارکردهای وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌گوید: این وزارت همیشه در خواب است و زمانی که ناشرین خود اقدام می‌کنند و می‌خواهند که در نمایشگاه‌های بیرون از کشور شرکت کنند، مسوولان بیدار می‌شوند و فکر می‌کنند که پخش کتاب هم شاید از مسوولیت‌های این وزارت باشد؛ این وزارت هیچ‌گونه آگاهی از کارکرد ناشران ندارند.
در این حال، علی امیری پژوهش‌گر و استاد دانشگاه که کتاب «خرد آواره» از کارهای تحقیقی او نیز شامل فهرست کتاب‌های متوقف شده است، می‌گوید: «در کتاب خود هیچ نوع مشکلی را نمی‌بینم تا توقف داده شود. برایم گیچ‌کننده است؛ تصور نمی‌کردم که چنین کاری صورت بگیرد. تردید دارم که کسی این کتاب را در وزارت اطلاعات و فرهنگ خوانده باشد!.»
آقای امیری می‌گوید که کتابم به تاریخ اندیشه در حوزۀ ما می‌پردازد و هیچ‌گونه مسایل قومی، زبانی و مذهبی در آن وجود ندارد. این کتاب سرگذشت تفکر عقلانی در جهان اسلام را به بررسی گرفته و وزارت اطلاعات و فرهنگ تصمیم هوایی گرفته است.
آقای امیری می‌افزاید: در این کار اگر انگیزۀ سیاسی دخیل نباشد، انگیزه‌های سلیقه‌یی دخیل است که می‌خواهند فرهنگ سانسور را تجدید کنند.
این پژوهش‌گر با اشاره به کمیسیون موظف در وزارت اطلاعات و فرهنگ برای بررسی کتاب‌ها، می‌گوید: اعضای این کمیسیون تا هنوز مشخص نیست و آنان صلاحیت ندارند تا با کتاب‌ها بی‌رحمانه برخورد کنند و مانع نشر و پخش کتاب در افغانستان گردند.
نویسندۀ کتاب خرد آواره تأکید می‌کند: وزارت اطلاعات و فرهنگ به دنبال حفظ و توسعۀ فرهنگ در کشور نیست و با چنین کارهایی نشان می‌دهند که آنان برای نشر فرهنگ و ایجاد فضای مناسبت برای انجام کارهای فرهنگی نیستند و این‌که چه اهدافی را تعقیب می‌کنند، نمی‌دانم.
آقای امیری تصریح می‌دارد: این کار یک زنگ خطر است و از سوی یک مشت آدم‌های خودسر و جاهل صورت گرفته و هیچ‌گونه بنیاد قانونی ندارد.
علی امیری از جامعۀ مدنی و فرهنگیان افغانستان می‌خواهد تا در برابر این‌گونه خودسری‌ها بایستند و نگذارند تا این کار تبدیل به یک فرهنگ شود و شماری قیچی به دست داشته باشند و فرهنگ افغانستان را بر اساس سلیقه‌های خود اندازه بگیرند.
این پژوهش‌گر با بیان این‌که این کار توهین به نویسنده، فرهنگ، انسانیت و آدمیت است، می‌گوید: «باید بساط این مسخره‌گی زودتر برچیده شود، وزیر جدید اطلاعات و فرهنگ در شروع کار خود با چنین تحفه‌یی ماهیت خود را نشان داد و روشن ساخت که از فرهنگ چه برداشتی دارد.»
در عین حال، غلام‌محمد محمدی پژوهش‌گر مسایل تاریخی که اثر او زیر عنوان «پشتونستان‌خواهی عامل تباهی افغانستان» نیز شامل کتاب‌های متوقف شده است، می‌گوید: حلقهیی در وزارت اطلاعات و فرهنگ در هراس از کتاب‌های علمی و دارای منابع و مأخذ مستند هستند و می‌خواهند که چنین کتاب‌هایی در دست‌رس نباشد.
آقای محمدی می‌گوید: «حالا قرن بیست‌ویک است و عصر انترنت و جهان به یک دهکده تبدیل شده که اگر وزارت اطلاعات و فرهنگ مانع بردن این کتاب‌ها به ایران شود، راه‌های دیگری وجود دارد تا این کتاب‌ها در خود ایران نشر شوند و هیچ راهی وجود ندارد تا از رسیدن این کتاب‌ها جلوگیری شود.»
او می‌گوید که این کتاب‌ها هیچ‌گونه مشکلی با منافع ملی ندارند و کسانی‌که از انتقال کتاب جلوگیری می‌کنند، خود دشمنان منافع ملی هستند.
هم‌چنان، مجیب خلوتگر رییس اجرایی نهاد حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان یا نی می‌گوید: مادۀ ۳۴ قانون اساسی افغانستان آزادی بیان را از هرگونه تعرض مصون می‌داند؛ اما وزارت فرهنگ قانون را نقض کرده است.
آقای خلوتگر تأکید می‌کند: «باور ما این است که وزارت اطلاعات و فرهنگ خط و مرزهای جدیدی را در زمینۀ آزادی بیان ترسیم می‌کند و این مورد نشان می‌دهد که به نحوی مدیریت جدید این وزارت مسأله آزادی بیان را تاب ندارد و بیشتر به هژمونی‌های قومی، زبانی و مسایلی از این دست توجه دارد که نمونۀ از نسج گرفتن استبداد حکومتی را در دولت وحدت ملی به نمایش میگذارد.»
رییس اجرایی نی باور دارد که دولت توانایی محدود کردن آزادی بیان را نخواهد داشت. او گفت که امروز ما در فرایند جهانی شدن قرار داریم و مواردی مطرح می‌شود که مستبدترین حکومت‌ها نمی‌توانند آزادی بیان را محدود سازند.
او می‌گوید که آزادی بیان امروز می‌رود تا وضعیت جهان را متحول سازد. به گفتۀ او، برایند عملکرد رهبری جدید وزارت اطلاعات و فرهنگ لکۀ ننگ برای دولت وحدت ملی خواهد بود.
رییس اجرایی نی تأکید می‌کند: دست‌زدن به چنین کاری، جز سیاه رویی تاریخی برای کسانی که چنین کاری را انجام می‌دهند نتیجۀ دیگری نخواهد داشت.
شش سال پیش از امروز و در زمان تصدی کریم خرم وزیر پیشین اطلاعات و فرهنگ یازده عنوان کتاب در دریای هیرمند انداخته شد که همۀ آن کتاب‌ها توسط ناشران افغانستانی نشر شده بود و مقامات انگیزۀ این کار را جلوگیری از اختلافات قومی و مذهبی عنوان کرده گفته بودند که در آن کتاب‌ها به این مسایل پرداخته شده بود.
در کنار این، بعضی از نماینده‌گان مردم در مجلس می‌گویند که عبدالباری جهانی صلاحیت انجام وظیفۀ یک وزیر را ندارد، چون در زمان شمارش آرا در مجلس، در رأی‌های او تقلب صورت گرفته بود.
