انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای ولایتی افغانستان روز شنبه (۱۶ حمل سال ۱۳۹۲) با حضور پرشکوه و بی‌سابقۀ مردم در پای صندوق‌های رأی‌دهی برگزار شد.
در این انتخابات، هشت نامزد ریاست‌جمهوری و دو هزار و هفتصد نامزد در انتخابات شوراهای ولایتی با هم رقابت کردند.
مراکز رأی‌دهی در بسیاری از مناطق کشور هفت صبح باز شد و تا عصر بهروی رأیدهندهگان باز بود؛ اما رای دهی به تاخیر آغاز شد.
بسیاری از تحلیلگران داخلی و خارجی، به‌رغم تهدیدهای طالبان، حضور مردم در پای صندوق‌های رأی‌دهی را در تاریخ سیاسی افغانستان بیپیشینه خوانده‌اند.
حضور غیرقابل تصور
یوسف نورستانی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان گفت: «امروز بسیار روز خوبی برای مردم افغانستان است. مردم می‌خواهند که رییس‌جمهور و اعضای شوراهای ولایتی‌شان را انتخاب کنند».
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان ۱۲ میلیون نفر از مردم کشور را واجد شرایط شرکت در انتخابات این دوره اعلام کرده است. ناوقت شب گذشته کمیسیون انتخابات اعلام کرد که بیش از ۵۰ درصد افراد واجد شرایط در انتخابات شرکت کرده اند.
به گفتۀ یوسف نورستانی رییس کمیسیون انتخابات، بیشتر از ۷ میلیون تن از افراد واجد شرایط در این انتخابات شرکت کرده اند.
به گفتۀ کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان ۳۲۵ هزار ناظر داخلی و بین‌المللی در این دوره بر روند برگزاری انتخابات نظارت دارند.
در این انتخابات هشت نامزد ریاست جمهوری و ۲۷۰۰ نامزد شوراهای ولایتی رقابت می‌کنند و نزدیک به ۴۰۰ هزار تن از نیروهای امنیتی، ارتش و پولیس افغانستان تامین امنیت انتخابات را که در بیش از شش هزار حوزه رای گیری انجام می‌شود، بر عهده دارند.
رییس کمیسیون انتخابات گفته است که امروز ۶۲۱۲ مرکز رای‌دهی در سراسر افغانستان باز است و ۲۱۱ مرکز رای‌دهی به دلیل ناامنی مسدود ماند.
پیش از این اعلام شده بود که ۶۴۲۳ مرکز رای گیری در روز انتخابات باز و ۷۴۸ مرکز رای دهی به دلیل ناامنی در روز انتخابات مسدود خواهد بود.
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی کشور را غیرقابل تصور دانست.
ضیاالحق امرخیل در یک نشست خبری درکابل با بیان اینکه مردم افغانستان به اندازه کافی در انتخابات شرکت کردند گفت: حضور گسترده مردم درپای صندوق‌های رای برای انتخاب رییس جمهور و اعضای شوراهای ولایتی، دستاورد بزرگی برای کشور است.
وی تصریح کرد: انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی تاکنون مطابق جدول زمانی انجام شد، امیدواریم این روند درآینده نیز مطابق جدول زمانی انجام شود.
روز سرنوشت ساز
رییس‌جمهور کرزی پس از استعمال رأی خویش در لیسۀ امانی در نزدیکی ارگ ریاست‌جمهوری، در یک نشست کوتاه خبری گفت: «من رای دادم، من به عنوان یک شهروند افغانستان خوشحالم و افتخار می‌کنم».
آقای کرزی گفت: «امروز یک روز مهم برای آینده ما و آینده کشور ما می‌باشد. من از ملت افغانستان می‌خواهم که با وجود باران، هوای بد و تهدیدهای دشمن، به محلات رای‌دهی بروند و رای دهند و کشور را یک گام دیگر به پیش ببرند».
در این حال، محمد یونس قانونی معاون اول و محمد کریم خلیلی معاون دوم رییس‌جمهور نیز در لحظات اول شروع رای‌دهی به پای صندوق‌های رای رفتند و رای دادند.
اشرف غنی احمدزی، زلمی رسول، داکتر عبدالله عبدالله، محمد شفیق گل آغا شیرزی، داوود سلطان زوی، هدایت امین ارسلا و قطب الدین هلال در لحظات نخست رای دادند.
حضور چشمگیر زنان
حضور زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای ولایتی کشور چشمگیر بود. میلیون‌ها تن از زنان روز گذشته به پای صندوق‌های رأی‌دهی رفتند و برای گزینش رییس‌جمهوری و نامزد شورای ولایتی‌شان رأی دادند.
ناظران انتخاباتی گفتهاند که حضور زنان در این انتخابات بی‌سابقه بوده است.
نفیسه یک رای دهنده زن گفت: «اگر ما رای ندهیم یا زنان افغانستان رای ندهند ممکن است طالبان بیایند و یک نظام طالبانی حاکم شود. وضعیت طوری شود که مانند ۱۵ سال قبل که زنان نمی‌توانستند از خانه‌های‌شان بیرون بروند، دوباره خانه نشین شویم».
در شهرهای بزرگ کشور، محلات رای دهی زنانه شلوغ تر از محلات مردانه بودند.
نهادهای مدافع حقوق زنان می‌گویند اشتراک چشمگیر زنان در این انتخابات نشان داد که زنان کشور دانش سیاسی و اجتماعی‌شان بیشتر شده و خود می‌خواهند بر سرنوشت‌شان حاکم باشند.
نهاد نظارتی انتخابات شفاف افغانستان که با ۷۰۰۰ ناظر انتخابات را در سراسر افغانستان نظارت می‌کند با پخش اعلامیه‌یی گفته است که ۹۷ درصد مراکز رای دهی سروقت فعال شده و در ۹۸ درصد مراکز رای دهی نیروهای امنیتی حضور داشته اند.
این نهاد گفته است که ۱۶ درصد مراکز با کمی تاخیر یعنی بین ساعات ۸ تا ۹ صبح باز شده اند.
کمبود اوراق رای دهی
در بسیاری از مناطق کشور اوراق رأی‌دهی در نخستین ساعات روز تمام شد.
شهروندان کشور از ولایت هرات، بلخ، بغلان، تخار، کابل، فاریاب و … حوالی ساعت ۱۲ چاشت در تماسی به روزنامۀ ماندگار گفتهاند که هزاران‌تن از شهروندان کشور در پشت درهای مراکز رأی‌دهی منتظر استعمال رأیشان هستند، اما ورق رأی‌دهی وجود ندارد.
بر بنیاد اظهارات شهروندان کشور، آن‌ها با تماسهای مکرر به دفاتر ولایتی و مرکزی کمیسیون انتخابات خواستار فرستادن برگههای رأی‌دهی شده‌اند، اما کمیسیون تا پایان روز به آن‌ها ورق رأی‌دهی نفرستاد.
یوسف نورستانی رییس کمیسیون انتخابات بعد از ظهر روز شنبه در یک کنفرانس خبری در این باره گفت در مناطقی که ورق رای‌دهی تمام شد، به سرعت اوراق رای دهی فرستاده می‌شود.
او افزود: «از ناحیه ۱۳ و ناحیه ۱۷ که پرنفوس‌ترین مناطق شهر کابل است، اوراق رای دهی کمبود بوده و به دفتر ولایتی کمیسیون دستور داده شد که هرچه زودتر اوراق را به این مناطق برسانند».
شماری از رای دهنده‌گان پس از ساعت‌ها انتظار، مراکز انتخاباتی را به دلیل نبود ورق‌های رای دهی ترک کردند و به مراکز دیگر رفتند؛ اما این روند برای زنان رای دهنده آسان نبود.
حضور بی‌سابقۀ مردم در مراکز رأی دهی
شور و شوق مردم برای شرکت در انتخابات و رأیدادن به نامزدان مورد نظرشان در تاریخ سیاسی افغانستان بی سابقه خوانده شده است. هزاران نفر صبح وقت به مراکز رای‌دهی رفتند و در انتظار رای دادن صف کشیدند.
قرار بود رأی دهی ساعت چهار عصر پایان یابد، اما به بهدلیل هجوم مردم در مراکز رأی‌دهی، کمیسیون انتخابات یک ساعت دیگر جریان رأی دهی را تمدید کرد.
موفقیت نیروهای امنیتی
نیروهای امنیتی افغانستان در کابل و ولایتهای کشور، روزها پیش از ۱۶ حمل تدابیر ویژه‌یی را برای فراهم ساختن زمینۀ حضور مردم در پای صندوق‌های رأی‌دهی گرفته بودند.
طالبان دو هفته پیش از انتخابات حملات مرگباری را بر کابل سازماندهی کردند. این نگرانی وجود داشت که انتخابات ۱۶ حمل با حملات گسترده‌یی روبرو خواهد شد، اما برخلاف این تصورات نیروهای امنیتی افغانستان موافقانه امنیت انتخابات را تامین کردند.
عملکرد نیروهای امنیتی کشور در کابل و ولایتهای کشور به منظور برگزاری انتخاباتی شفاف و دموکراتیک، ستودنی و تحسینبرانگیز بود.
بسیاری از تحلیلگران گفتهاند که طالبان با تلاشهاییکه به خاطر تخریب انتخابات داشتند، نتوانستند کاری را از پیش ببرند.
وزارت داخله روز شنبه اعلام کرد که همزمان با برگزاری انتخابات در کشور ۳۶ عضو طالبان در مناطق مختلف افغانستان کشته شدند.
محمد عمر داودزی وزیر داخله با اشاره به حضور بی سابقه مردم افغانستان در انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی کشور گفت: نیروهای امنیتی کشور توان خود را در تامین امنیت ثابت کردند.
محمد عمر داوودزی شنبه شب ساعتی پس از پایان برگزاری انتخابات در نشست خبری مشترک با اعضای کمیسیون انتخابات و نیروهای امنیتی در کابل بیان اینکه دشمنان مردم افغانستان متعهد به اخلال در انتخابات شده بودند، گفت: مردم افغانستان به جنگ و خشونت نه گفتند.
او افزود: مردم و نیروهای امنیتی افغانستان پیروز شدند و نشان دادند که قادر به تامین امنیت و دفاع از کشور افغانستان هستند.
وی گفت: اکنون نهادهایی در افغانستان وجود دارد که قادر به برگزاری انتخابات است.
نزدیک به ۴۰۰ هزار تن از نیروهای امنیتی، ارتش و پولیس افغانستان تامین امنیت انتخابات را که در بیش از شش هزار حوزه رای گیری برگزار شد، بر عهده داشتند.
ستایش جهانی
کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز شنبه درباره انتخابات ریاست جمهوری افغانستان گفت اگر این روند دموکراتیک در مسیری صحیح پیش برود، این کشور با رویدادی تاریخی روبرو خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری آلمان از آتن، اشتون پس از مذاکرات غیر رسمی دو روزه وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در مصاحبه با خبرنگاران افزود: «ما خواستار مشارکت همه از جمله همه زنان در این انتخابات هستیم.»
فرانک والتر اشتاینمایر وزیر امور خارجه آلمان نیز گفت همه می‌دانند که این روند، روندی آسان نیست.
وی افزود :«آماده سازی مقدمات برگزاری این انتخابات نشان دهنده مشکلات پیش روی این روند بود اما من برای تعهد مردم افغانستان به حضور در این انتخابات احترام زیادی قایل هستم.»
در این حال، یان کوبیش نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور افغانستان، با حضور در یکی از مراکز اخذ رای در کابل از شجاعت مردم افغانستان برای شرکت در انتخابات علیرغم تهدیدهای تروریستی، تمجید کرد.
کوبیش روز شنبه در یکی از مراکز رای گیری در کابل حضور یافت و حضور گسترده مردم افغانستان را ستود و شجاعت مردم افغانستان را تحسین کرد.
مردم افغانستان در حالی روز گذشته به‌طور گسترده پای صندوق‌های رای حاضر شدند که گروه طالبان با صدور بیانیه‌های تهدیدآمیز و انجام برخی اقدامات تروریستی درصدد جلوگیری از حضور مردم در پای صندوق‌های رای بود.
نماینده سازمان ملل در امور افغانستان پیش از این نیز گفته بود که این دوره انتخابات ریاست جمهوری بهتر از دوره گذشته برگزار خواهد شد.
کوبیش اعتماد کامل در شورای امنیت سازمان ملل نسبت به برگزاری انتخابات خوب در افغانستان را پیام مثبت و خوبی برای این کشور دانسته بود.
اعلام نتایج انتخابات
رییس کمیسیون انتخابات با اشاره به اعلام اولیه نتایج انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی در تاریخ هشتم ثور از اعلام نتیجه نهایی در ۲۳ ثور خبر داد.
بر این اساس در صورتی‌که هیچ کدام از نامزدهای انتخاباتی اکثریت آرا را کسب نکنند، دور دوم انتخابات در هفتم جوزا برگزار می‌شود.
