بیدل آینه سرای شعر فارسی در سرزمین هند
ویژگیهای شعر بیدل در ایهام:
اگر براي هر يك از شيوههاي شعر فارسي ، بخواهيم نمايندهاي برگزينيم كه تمام خصايص آن شيوه را به گونهاي آشكارا در آثار خويش نمايش دهد بيدل را بايد نماينده تمام عيار اسلوب هندي بشمار آوريم زيرا اين گوينده پركار و نازكانديش قرن يازدهم ، راه و رسمي را كه پيشينيان او ، از يكي دو قرن پيش از او ، بنياد نهاده بودند با مجموعة آثار خويش به مرحلهاي رسانيد كه هر يك از خصايص شعري گويندگان اين اسلوب را بايد به گونهاي روشنتر و مشخصتر در آثار او جستجو كرد.[[1]]
صاحب تذکره خزانه عامره در مورد بیدل میگوید:
«میرزا عبدالقادر عظیم آبادی پیر میکدۀ سخندانی و فلاطون خم نشین یونان معانی است » یعنی رندی است با پایه های بلند معانی چنانیکه هنر و فلسفه یونان سده ها بحث بر انگیز بود اشعار و آثار واندیشه بیدل نیز با ایهام ومعانی ژرفش بلندی های اندیشه را پست گردانیده و ازآنجاست که خود فرماید:
رنگم نقاب غیرت آن جلوه میدرد
فطرت جنون کند که ز بویم اثر برد
آنگاه که گاه وصال در قرب دوست فرامیرسد نقابهای پندارپاره میگردد،زمان و مکان بر خلاف فطرت بطوری در خفا قرار می گیرند که بو نیز در آن ساحت راه بردی ندارد.بیدل بخاطری در شعرش در مورد بو از ایهام کار گرفته که بو همواره با نسیم از یکجا بجای دیگر بلا موانع عبور میکند ولی آن جلوه چنان در لفافه پنهان است که بو نیز از غیرت عریانی از نقاب را نمی تواند ببیند.
برای مطالعه متن کامل این مطلب به اینجا اشاره کنید