چه کساني حکومت آينده افغانستان را تشکيل خواهند داد؟

از نگاه بسياري افغانستانی ها، هنگامي که سران اقوام کليدي و قدرتمندان محلي يکي بعد ديگري حمايت شان را از حامد کرزي رئيس جمهور برسراقتدار افغانستان ابرازمي دارند، به نظر مي رسد که کدام معامله اي بين آنها و او صورت گرفته باشد.
اما قريب بعد از دو ماه، نتايج انتخابات هنوز معلوم نيست و کرزي بايد اعتماد عامه را به تيمش که قبلاً به دليل اتهام تقلب درانتخابات تضعيف شده است، احيا کند.
کرزي که درايجاد ائتلاف ازمهارت واستادي برخورداراست، فکرمي شود دربدل حمايتهاي انتخاباتي به طرفدارنش پستهايي درکابينه و ولايات را وعده کرده باشد.
نتايج انتخابات رياست جمهوري که قرار است دراخير هفته اعلام شود، مي تواند با ادعاي تقلب درانتخابات که ازجانب رقيب عمده کرزي صورت گرفته است، آراي کرزي را به کمتر از 50% کشانده واورا به دور دوم انتخابات سوق دهد.
اما اگر کرزي دراين انتخابات پيروزشود، با الزامات دشواري ازجاتب حاميان خارجي اش مواجه مي شود که ازاو مي خواهند اين ائتلاف گرم و نرمش را با جنگسالاران پيشين پايان دهد.
هيلري کلينتون وزيرخارجه ايالات متحده امريکا درهفته گذشته گفته است: “مواضع ما کاملاً روشن است. هرگاه اين انتخابات منجر به انتخاب مجدد او ( کرزي) شود، بايد مناسيات جديدي بين او و مردم افغانستان بوجود آيد”.
مانند همه کابينه هايي که کرزي بعد ازسقوط طالبان تا اکنون تشکيل داده است، فکرمي شود که کابينه آينده او نيز احتمالاً اختلاطي از سران چريکها، رهبران قبايلي و تحصيلکردگان درغرب باشد که ازحمايت غرب برخوردار اند.
رنگين دادفرسپنتا وزيرخارجه افغانستان دراين هفته به خبرگزاري رويترگفته است که کرزي متعهد است که يک حکومت فراگير وبراساس شايسته سالاري ايجاد کند.
وظيفه بزرگ ديگري که فراروي کرزي قرار دارد تها تقرر اعضاي کابينه نيست، بلکه همچنان تعيين واليان قدرتمند درمناطق نا آرام کشورمي باشد. ليست کساني که ازکرزي حمايت کرده اند طولاني است ، اما اينکه کرزي دربدل اين حمايتها به آنها چه وعده کرده است، هنوز معلوم نيست.
رزاق مامون ژورناليست ونويسنده افغانستان براين نظراست که کرزي درمعاملات پيش ازانتخاباتش کوشيده است” يک وفاق سياسي وسيع را به مثابه حمايت انتخاباتي قوي” به وجود آورد.
پيچيدگيهاي تاريخ افغانستان که با سه دهه تجاوز خارجي وجنگ داخلي تشديد مي شود ، شايد کرزي را مجبور بسازد که با توجه به توازن بسيار ظريف قومي درکشور، بازهم خود را نه تنها با دوستانش بلکه با مخالفانش انطباق دهد.
کرزي که يک پشتون تبار اهل جنوب افغانستان است، تقريباً توانسته است حمايت همه آنهايي را که اورا رهبر خود مي خوانند به دست آورد. رقيب عمده او داکترعبدالله وزيرخارجه پيشين بيشتردربين تاجيکهاي شمال افغانستان محبوب است.
داکترعبدالله ضمن مصاحبه اي که درهفته جاري با رويتر انجام داده است، به حمايت خود ازنوعي از” حکومت اتحاد ملي ” اذعان کرده است، گرچه گفته است که ” درلحظه حاضر” نمي خواهد به آن بپيوندد.
تحليلگران اوضاع افغانستان براين نظراند که ايالات متحده امريکا با داشتن 68000 سرباز درافغانستان، درپهلوي 40000 سربازي که متعلق به متحدانش درناتو مي باشند، مي خواهد قدرت نفوذ قوي درآينده حکومت افغانستان داشته باشد.
مامون مي گويد: ” غرب مي خواهد که نقش مستقيم درمورد اوضاع افغانستان داشته باشد و نفوذ کرزي کم باشد” . او مي افزايد:” غرب و ايالات متحده امريکا نمي تواتند به ضياع وقت، خون سربازان وپول شان درافغانستان مجال بدهند. درعين زمان آنها نمي خواهند اعتبار و کنترول شان را بر حکومت افغانستان از دست دهند”.
کرزي قبلاً در بدل حمايت رهبران جناحهاي مختلف به آنها وعده پستهاي حکومتي داده است. واشنگتن مي خواهد راه بديلي را جهت تاثيرگذاري برشيوه حکومتداري کرزي بيابد.
تحليلگران مي گويند: يکي از راهها، ايجاد کميته هاست تا مسائل مطرح براي کابينه افغانستان همچون مسائل مالي ، امنيتي وسياسي را مورد ديده باني قرار دهند. اين يک راه مصالحتي است.اين کميته ها يا توسط رقباي انتخاباتي کرزي هدايت مي شوند ويا اينکه فن سالاران حرفه اي مورد حمايت غرب برآنها رياست مي کنند.
وحيد مژده تحليلگرسياسي ونويسنده براين نظراست که اين کميته ها بخشي از يک طرح گسترده غرب براي پرورش يک نسل نوين جانشينان کرزي مي باشد. او همچنان گفته است:” درعين زمان آنها مي خواهند کسي پيدا شود که درضمن کار با کرزي براي پيشبرد اين مقام درآينده اي ، که دور دوم رياست جمهوري کرزي پايان مي يابد، کسب تجربه کند”.
منبع: دویچه ویله