محافظه کاری یا conservatism از نگاه سیاسی متعهد بودن به افکار عنعنوی ، فرهنگی و فلسفه سیاسی اســت که شخص نمی خواهد تغییر کند و تغییر را زوال جامعه میداند .
در کشور های سرمایه داری ، محافظه کار از نظام سرمایه داری برای منافع سرمایه دار زیاد تر دفاع می کند و یا بعضی موضوعات که خلاف حقوق بشر و عدالت اجتماعی اســت , دفاع می کنند. مثلا در امریکا یکی از تفاوت ها ، روی مسله سقط جنین بین دموکرات ها و جمهوریخواهان اســت که جمهوریخواه از فلسفه محافظ کاری کار میگیرد طرفدار سقط جنین نیست. یک اصول قضایی چنانچه در اسلام وجود دارد ، در امریکا وجود ندارد.
در کشور های رو با انکشاف مسلمان ، مذهبی هرگز تغییر نمی کند و مسله حقوق بشر ، آزادی انسان و کرامت انسان برایش مطرح نیست . همان مسایل را که از کتب قدیم آموخته و یا برایش تدریس شده اســت قبول دارد و شدید و به شکل شرم آور دفاع می کند. و جالب این جاست که مذهبی مسلمان به جای متون واقعی اسلام به مراجع رجوع می کند که نه در قرآن آمده اســت و نه حدیث پیامبر . به هر حال این طبقه در بین شیعه و سنی پیروان خود را دارند که خودآگاه و ناخودآگاه این اشخاص را تعقیب می کنند .
در اسلامِ محمد مسایل نظر به شرایط زمان و مکان تغییر می کند. علم در پیشرفت اســت و انسان هم در قبال علم به پیشرفت اســت .
اخیرا در ایران که از فقه شیعه پیروی می کنند اعتصابات بزرگ بر علیه حجاب براه افتاد. در اخبار ایران می خوانیم که
“طی چند روز اخیر و بعد از فرمان سرکوب خامنه‌ای علیه زنان، همه‌ی قوای حکومت برای اجرای این فرمان بسیج شده‌اند. ماشین‌های گشت ارشاد، دوباره بدون آرم و نشان رسوای خود، در خیابان‌ها پیدا شده‌اند، به تعرض علیه زنان شدت بخشیده‌اند و فضای عمومی جامعه را ناامن‌تر ساخته‌اند.”
این اســت بهترین مثال محافظه کاری در یک کشور مسلمان که مردم اسیر فرمان یک امام به نام اسلام هستند. نظام که مانند طالبان نادان مردم را به اسارت گرفنه اســت. محافظه کار به این موضوع هرگز فکر نمی کند که انسان از دید قرآن آزاد آفریده شده اســت و یا فکر نمی کند که هر کس مسول گناه خود اســت . و یا فکر میکنند که اگر زن حجاب نپوشبد مرد را به شهوت تحریک میکند [ چه مضحک ] . چون مرد و زن از نفس واحد خلق شده اســت یک کرد هم می تواند یک زن را تحریک کند اما مردان حجاب ندارند. خنده آور نیست ؟!؟!؟
گل سخن درین جاست که ازین استبداد به نام دین دشمنان اسلام سوء استفاده می کنند و با بهانه های گوناکون مخصوصا که مانند ایران موقف اقتصادی مهم داشته باشد کشور را سرنگون می کنند چنانچه وقتی شاه ایران بر ضد منافع دشمنان اسلام سخن گفت او را سرنگون کردند .
در جامعه ما مخصوصا آنهایکه ادعای چیز فهمی می کنند زیاد تر با محافظه کاری خمیر شده اند. و این موضوع باعث شده اســت تا بی عدالتی ها محکم تر شود ، حقوق مردم پایمال شود و ظلم خانه کند. وقتی یک استاد یا عالم دین سخن نادرست می گوید و یک عده از او پشتیبانی می کنند ، آشکارا مرتکب ظلم می شوند. و این به نفع جامعه دربدر و خاک به سر مانیست. در جامعه ما محافظه کاری آهسته آهسته به منافقت می انجامد و این جاست که مردم راه گم می شوند . وقتی دل شخص و عمل او یکی نبود و از روی مصلحت روزگار یک کار را کند تا دل مردم را خوش سازد این اســت که به جای معاونت در اجتماع ، زیاد تر صدمه می زند. منافقت در اسلام دو نوع اســت : یکی تیولوژیک اســت و دوم آن سوسیولژیک . منافقت تیوللوژیک آن اســت که به دل مسلمان نیست و در ظاهر خودش را مسلمان جلوه میدهد و این منافقت در سوره بفره بسیار واضح اســت. منافقت سوسیولوژیک آن اســت که مردم در اجتماع نقش منافقت آمیز بازی می کنند . رسول خدا در مورد منافقت اجتماعی گفته است که وقتی منافق وقتی سخن می گوید دروغ می گوید ؛ امانت را خیانت می کند و وقتی وعده می کند ، وعده خلافی می کند .
در کشور های رو به انکشاف مردم از قشر تحصیل یافته توقعات بلند دارند. تحصیل یافته ، برنامه ساز ، معلم و آموزگار و همه کسانی که برای رهنمایی مردم نقش بازی می کنند باید با مردم راست و صادق باشند حتی که به اساس یک حدیث پیامبر اسلام سخن شان به سود خود شان نباشد و اما به عدالت اجتماعی و اسلامی سازگار باشد. وقتی شما حق را می دانید و یا شاهد هستید که حقیقت چیست و خاموشی اختیار می کنید شما منافقت می کنید.
دکتر فرید یونس
استاد بازنشسته ی بشر شناسی فرهنگی ، مطالعات و فلسفه اسلامی
