پنجشیر نماد و مظهر گفتمان تمدنی و مدنیست، تفکر را با تهاجم و خشونت و جهالت نمی توان تسخیر کرد.
پنجشیر تنها یک درهٔ استراتیژیک، استان یا سنگر نظامی نیست، بلکه اینجا نماد مکتب و مدرسه‌ای یک گفتمان می باشد، در تاریخ جهان؛ قلعه ها ، دژ ها، سنگر ها، شهر ها، سرزمین ها و قاره ها به تسخیر درآمده اند؛ اما تفکر و جهان بینی ها تسخیر ناپذیرند.
بحث، بحث دو گفتمان است، دو دیدگاه و دو چشم انداز:
الف
گفتمان خشیت محور، قبیله سالار، دگم اندیش، فاشیستی و نهروانی که با خرد و تعقل و اعتدال و انسانیت و حقوق بشر بیگانه است.
این گفتمان بر مدار تعصب و تبعیض و خشم و خشونت و خشیت استوار می باشد و با خرد و شهروند محوری و دموکراسی و اخلاق و معنویت؛ دشمنی ابدی و ازلی دارد.
ب
گفتمان تمدنی
گفتمان خردمدار، معتدل، شهروند محور، آزاد، متکی بر علم و انسانیت و اخلاق و عدالت و توسعه و رفا و سعادت شهروندان و استوار بر دموکراسی و آزادی می باشد که تبعیض و تعصب در آن جایی ندارد.
گفتمان مدنی: گفتمان تمام مردم افغانستان می باشد، این گفتمان در سرتاسر کشور دامن گسترده است، پشتون و تاجیک نمی شناسد و در گرو قوم و مذهب و جغرافیا نمی باشد.
پیروزی گفتمان تمدنی اجتناب ناپذیراست و لشکر این گفتمان خرد و تفکر مردم افغانستان می باشد.
جوانه های این تفکر را می توان در تظاهرات مدنی بانوان آزاده و شجاع هرات و کابل و بلخ دید.
