افغانستان کشوریست که مردمان آن با باور ها اندیشه و تفکرات مختلف در کنار هم با هم برابر و برادر زندگی میکنند . در جوامع با تضاد های مذهبی و فکری زندگی کردن در کنار هم کار سهلی نیست بلکه اراده هم دیگر پذیری و هم زیستی را می طلبد .
هر چند افغانستان در بازی های بزرگ جهانی به عنوان نقطه تمرکز قدرت های بزرگ قرار گرفت و مردمان این کشور تحت نام های مختلف برای هدف بیگانه ها استفاده شد اما یگانه چیزی که مردمان افغانستان میتوانند در مقایسه به مردمان دیگر یک سر تنه بالا داشته باشند اتحاد میان مردمان این سرزمین است با صرف نظر از اینکه تنظیم های سیاسی در افغانستان چگونه مردمان این سرزمین را با هم درگیر ساختند .
اما با آغاز سال 2001 و حضور نیرو های بین المللی در افغانستان و سپری شدن یک دوره سیاه مردمان این کشور یکبار دیگر بدون هر گونه مشکلات اجتماعی ، تنظیمی ، مذهبی وسیاسی در کنار هم به زندگی آغاز کردند .
گذشته ها نشان داده است که بدون وحدت ملی و هم دیگر پذیری هیچگاهی کشور ها به جای نرسیده اند و نه هم مردمان آن به زندگی مطلوب دست یافته اند لذا بايد در جهت تأمين و تحکيم پايه‌هاي وحدت ملي در افغانستان تلاش‌هاي مضاعف صورت گرفته و همه اقوام و گروه‌ها نسبت به آن، به عنوان يک اصل و خط قرمز؛ باورمند باشند و نسبت به آن احساس مسؤليت نموده و درجهت تحقق همبستگي، همدلي، هم‌سوي و وحدت واقعي ميان شان؛ گامهاي مؤثر، جدي و عملي را بردارند. ما به عنوان شهروندان کشور باید این درک را داشته باشیم که افغانستانی که یک دوره طولانی از هم گسستگی را پشت سر گذرانده و همه پیوند های اجتماعی آن تا هنوز نیم بند است بدون وحدت ملی و همدلی به جای نمیرسد و باید برای تحقق وحدت ملی میان اقوام کشور به نوبه خود تلاش های همه جانبه نمایم .
همبستگي اقوام ساکن در کشور، احترام متقابل نسبت به همديگر، تحمل و احترام به اعتقادات و باورهاي همديگر، اجتناب و پرهيز از رفتارهاي حساسيت بر انگيز، از لازمه وحدت ملي است و با حفظ اين معيارها است که همه‌ي افراد در جامعه مي توانند به هويت ملي واحد و وحدت ملي دست يابند و کشور به معني واقعي کلمه شکل بگيرد و همه نسبت به اين مرزو بوم تعلق خاطر پيدا نموده و در جهت حفظ، آزادي و استقلال آن، خود گذري داشته باشند.
قانون اساسی افغانستان نیز که مادر قوانین نامیده میشود نیز بر وحدت ملی میان شهروندان کشور تاکید کرده چنانچه در مقدمه قانون اساسی افغانستان آمده است که << براي به رسميت شناختن همه اقوام و معرفي آنان در ماده چهارم قانون اساسي به صراحت بيان شده است که: « حاکميت ملي در افغانستان به ملت تعلق دارد که به طور مستقيم و يا توسط نمايندگان خود آن را اعمال مي کنند. ملت افغانستان عبارت است از تمام افرادي که تابعيت افغانستان را دارا باشند. ملت افغانستان متشکل از اقوام پشتون، تاجيک، هزاره، ازبک، ترکمن، بلوچ، پشه اي، نورستاني، ايماق، عرب، قرغيز، قزلباش، گوجر براهوي و ساير اقوام مي باشند و بر هرفرد ملت افغانستان کلمه ي افغان اطلاق مي شود.»
این نشان میدهد در کنار اینکه مسوولیت انسانی و وجدانی افغانها است که برای رسیدن به وحدت و یک پارچه گی برای همزیستی تلاش کنند در کنار مسوولیت اجتماعی مسوولیت قانونی هر فرد است که باشندگان این مرزبوم را بدون تفکیک و برتری و کهتری بپذیزند .
همچنين وحدت ملي ايجاب مي نمايد تا پيشرفت‌ها و افتخارات کسب شده توسط فرزندان غيور و با استعداد اين آب و خاک در عرصه‌هاي مختلف علمي، فرهنگي، اقتصادي، ورزشي، نظامي و امثال آن، متعلق به همه بوده و نبايد قومي تلقي گردد. انحصاري نمودن آنها نيز به منزله تخريب و ضربه زدن به پايه‌هاي وحدت ملي است.
برای همه افغان نیاز است که بر ضد تبعیض و نژادپرستی و دیگر مولفه های ملیت گرایی افراطی مبارزه کرده و زمینه را برای زندگی مسالمت آمیز افغان ها در جغرافیای به نام افغانستان مهیا سازند .
