شکست سنگین امریکا و برد چین در بازی راه ابریشم نو
اگر گزافه گویی نشود، این کمترین نخستین کسی بودم که سخن از شکست امریکا در افغانستان هنوز پیش از آن که به افغانستان لشکرکشی کند، به زبان آورده بودم . در این پیوند من با شاد روان استاد داکتر جاوید و شادروان عزیز نعیم کنفرانس مشترکی در اواخر ۲۰۰۱ لندن داشتیم. گزارش کامل این کنفرانس در کتاب افغانستان به کجا می رود؟ (سال ۲۰۰۳، بنگاه انتشارات میوند، کابل) آمده است. سپس به سال ۲۰۰۹ در سخنرانی اختصاصی یی که در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه ایران برای گردانندگان و کارشناسان ارشد وزارت خارجه ایران داشتم سخن از بن بست رسیدن راهبرد امریکا در قبال افغانستان بر زبان آوردم.
بی گفتگو آن چه که امریکا امروز در افغانستان با آن رو به رو است، بن بست استراتیژیک است.
من اکنون نوشته تحلیلی، جامع و همه جانبه یی در پیوند با استراتیژی های متفاوت امریکا و چین و تا حدودی هم روسیه در گستره افپاک و ترانس کاسپین (قفقاز و آسیای مرکزی) روی دست دارم که در آن می کوشم دلایل عینی باخت استراتیژیک امریکا و برد استراتیژیک چین را در هر دو گستره بررسی و ارزیابی کنم.
برای کسانی که بردباری خواندن نوشته های تحلیلی دراز و خسته کن را ندارند، بسیار فشرده می نویسم که اصلی ترین دلیل باخت امریکا داشتن نگاه ابزاری محض ویرانگر و بیهوده جیوپولیتیک و جیواستراتیژیک و سطحی گرایانه با مسایل منطقه و دلیل اصلی برد چین در داشتن نگاه دور اندیشانه جیواکونومیک در منطقه است.
چینی ها در برنامه دارند تا سال ۲۰۳۰ نزدیک به ۵۰ میلیارد دالر پاکستان، شاید به همین پیمانه در ایران، در حدود ۲۰۰ میلیارد دالر در کشورهای آسیای مرکزی در بخش های زیرساختی سرمایه مایه گذاری کنند.
برعکس امریکایی ها در عراق و افغانستان نزدیک به دو تریلیون دالر را بیهوده برباد هوا دادند. دستاورد شان هم در عراق و سوریه بربادی و تباهی این دو کشور و به خاک و خون کشیدن مردم این دو کشور است.
ان چه در افغانستان به دست آوردند، بیشتر به یک مضحکه همانند است: دولت های فاسد، بیمار، ناتوان و مسخره حامد کرزی و غنی احمد زی! و آینده نامعلوم بازی با کارت طالب و داعش و ناسیونالیسم بیمار.
بسنده است برای یک لحظه تصور کنیم که هرگاه امریکا تنها ۱ درصد این دو تریلیون دالر را به جای برباد دادن در بازی کوبایی بوش پسر در اقتصاد افغانستان و پاکستان سرمایه گذاری می کرد و از کوشکا (تورغندی) تا چمن راه آهن می کشید و سپس آن را تا کراچی ادامه می داد. در پهلوی آن پروژه تاپی را هم عملی می کرد.
با ۸۰ میلیارد دالر دیگر در افغانستان و پاکستان دموکراسی واقعی را پیاده می ساخت و دولت های مردمسالار را روی کار می آرود.
با بقیه ۱۹۰۰ میلیارد دالر دیگر می توانست بخش بزرگی از گنجینه های کانی آسیای مرکزی را بخرد و به بازارهای جهانی بفروشد. سود آن چند برابر هزینه می شد. یعنی هم خرما می شد و هم ثواب. اما آوخ! امریکا به بیراهه رفت و فریب چند ناسیونالیست بیمار هم میهن ما را خورد که تنها به خورجین خود و منافع آزمندانه شخصی خود می اندیشیدند. این گونه هم کشور خود و هم امریکا را تباه و برباد کردند.
روزی یک کارشناس روس به شوخی گفت: شاید زمانی برسد که ما تندیس های خلیلزاد، کرزی و غنی را در مرکز مسکو برپا داریم. زیرا زیان جبران ناپذیری را که این ها به امریکا رساندند، در تصور ما هم نمی گنجید.
اکنون چین با دست بالا روز تا روز در سراسر منطقه نفوذ خود را گسترش می دهد و امریکا به داشتن چند پایگاه در افغانستان و در کنترل داشتن دارالمجانینی به نام ارگ دل خوش کرده است. غافل از این که همپیمان راهبردی مهمی چون پاکستان را عملا از دست داده است. اگر از دست رفتن همپیمانان دیگر امریکا در منطقه یعنی ایران و ترکیه را در پهلوی پاکستان بگذاریم، منظره بسیار ترسناکی برای کاخ سفید پرداز می گردد.
آری! امریکا باید هر چه زودتر راهبرد خود را در قبال افغانستان و منطقه ویرایش نماید.
