با اوج گرفتن اختلاف نظر در مورد مشخصات درج شده در شناسنامه هاى برقى، ابراز نظر هاى مختلفى از سوى مخالفان تذكره مطرح ميشود. تا آغاز روند توزيع آن، انتقاد ها حول اين محور مى چرخيد كه كلمه افغان مترادف واژه ى پشتون است كه هويت قوم خاصى در افغانستان است و در برگيرنده ى همه ى اقوام نيست. راه حل آنست كه از تعميم و تحميل واژه افغان بر غير پشتونها جلوگيرى شود. اما در اين نكته اتفاق نظر نسبى موجود بود كه درج اسم افغانستان بعنوان جغرافياى مشترك همه اقوام اشكالى ندارد. اما حالا عده ى پا را فراتر گذاشته خواهان تغير نام افغانستان به خراسان و يا هم تجزيه كشور اند.
پرسش اصلى اينست كه دقيقاً مخالفان شناسنامه هاى برقى دنبال چه اند و چه مى خواهند ؟
و اينكه تغير نام و يا تجزيه افغانستان با چه ميكانيزم و قوتى ممكن و عملى است ؟
بدون شك و شبهه، دفاع و پاسدارى از هويت اجتماعى، فرهنگى و تمدنى در برابر فاشيزم لجام گسيخته و بدوى مشرب، حق مشروع و قانونى هر فرد يا كتله ى اجتماعى است. اما اين مهم تا زمانى معقول و ميسر است كه در چارچوب يك داعيه ى برحق، پذيرفته شده و دست يافتنى مطرح شود.
مطمئناً ماهيگيران ماهرى كه از هر آب گل آلودى، دنبال شكار خود اند، در چنين جوى ملتهب و آشفته، فعالتر و دو آتشه تر از ديگران وارد صحنه مى شوند. و با شعار هاى غير عملى، حساسيت برانگيز و تنش زا در متشنج ساختن بيشتر اوضاع مى كوشند. آنها عمدتاً دنبال اغراض شخصى خود اند، نه در پى گشودن گره كور اين اختلاف عميق اجتماعى.
اين سخنان غير مسئولانه نه تنها باعث شده تا تيغ خون آشام قبيله گرايان افراطى تيز تر و بُرنده تر شده، به دهنكجى عليه كسانى بپردازندكه داعيه ى برحقى را دنبال مى كنند، بلكه فضاى تفاهم احتمالى را با شخصيت هاى معتدل و خوشفكر پشتون هم تيره و تار نمايد.
به باور من ادعاى تغير نام افغانستان در حال حاضر، آب كوبيدن در آونگ است كه از هيچ لحاظى عملى نيست. مضافاً ما به هيچ وجه خواهان تجزيه كشور آبايى خود نيستيم كه يك تنه بخاطر آن خون ريخته ايم، قربانى داده ايم و هزاران عزيز خود را در آن مدفون كرده ايم. و نه هم امكان و سازوكار عملى تغير نام افغانستان را در عده و عهده ى خود مى بينيم.
آرزوى ما صرفاً اينست كه با اسم و رسم تاريخى و با شعاع وجودى هويت فرهنگى و تمدنى مشخص خود در كنار ساير هموطنان ما زيست باهمى داشته باشيم. و هرگز در پى تحميل هويت خود بديگران و يا هتك حرمت به هويت اقوام ديگر نيستيم. از انحصار طلبان و تماميت خواهان نيز مى خواهيم تا با درك مقتضيات زمان، به مزاياى زنده گى مدرن و مدنى و ارزشهاى جامعه ى انسانى امروزى تن در دهند و تنوع قومى و فرهنگى را برسميت بشناسند.
مسلماً اگر شخصيت هاى فهيم و خبيرى، سكاندار كشتى توفانزده ى بحران كنونى هويت نشوند و آنرا بساحل مقصود رهنمون نگردند. اشخاص و حلقات مغرض، منفعت جو و مشكوك بر اين موج سوار شده، زمام آنرا بدست گرفته در مسير اغراض خود سوق خواهند نمود. در آنصورت هيچكس به هيچ چيزى نخواهد رسيد.
