از مارجه تا قندهار
اگر از موضوع خانوادگي آقاي كرزي بگذريم، جنگ مارجه نیز نگراني هایي را براي مردم قندهار ايجاد كرده است. عمليات مارجه كه با طبل و كرنا آغاز شد و هر روز از دستاوردهاي بزرگ آن در رسانه ها سخن به ميان می¬آمد؛ حالا مشخص شده كه تفاوت چنداني در زندگي مردم اين محل به وجود نياورده و ناامني و اغتشاش همچنان در مارجه بیداد میکند و از بازسازي و حكومتداري خوب آنگونه كه مقام ها لاف آن را مي زدند، خبري نيست. شايد مردم ديگر مناطق كشور چندان از وضعيت اصلي مارجه آگاه نباشند، ولي بدون شك مردم قندهار كه در مجاورت ولايت هلمند زندگي مي كنند از وضع و حال واقعي مارجه با خبرند و به همين دليل چندان به عمليات نظامي دل نبسته اند.
به تازگی مقامات دولتی خبردادهاند كه مراحل اوليه¬ی «عمليات بزرگ قندهار» آغاز شده است، عملياتی كه پس از عمليات مارجه در هلمند، مهم ترين اقدام نيروهای نظامي كشور و خارجي ها خوانده مي شود. اين عمليات پس از گذشت زمانی نسبتاً طولانی از پايان عمليات « مشترک» در ولايت هلمند شروع مي شود و به گفته مقام هاي نظامي كشور ابعاد و اهداف وسيع تر و بزرگ تري را در بردارد. البته به گفته مقام¬ها، اين عمليات تنها بعد نظامي ندارد و مسايل بازسازی و ايجاد اداره سالم در مناطق مختلف اين ولايت مهم در جنوب را احتوا می كند.
قندهار مركزی استراتژيک، هم براي دولت و هم براي نيروهاي مخالف به حساب مي¬رود. اين شهر زماني مركز فرماندهي رژيم طالبان بود و ملاعمر رهبر اين گروه در همين شهر زندگي و فعاليت مي كرد. پس از آن نیز قندهار به لحاظ نزديكي مرزي با پاكستان، همچنان شهری استراتژيک و متشنج باقي ماند و كمتر دولت توانست بر تمام مناطق و ساحات آن نفوذ پيدا كند. ولايت قندهار، پيش از آنكه در قبضه ي دولت و يا هم نيروهاي مخالف باشد؛ در چنگ افراد مشخصي است كه به نحوي با قدرت مركزي پيوند دارند. در رأس اين گروه بدون ترديد برادر آقاي كرزي يعنی احمد ولي كرزي قرار گرفته است. در مورد برادر آقاي كرزي، حرف و حديث هاي فراواني بر زبان مردم عادي جريان داشته و همچنین رسانه هاي داخلي و خارجي هر از گاهي به او می¬پردازند.
به گفته ي بسياري از رسانه ها و ديپلمات هاي غربي برادر آقاي كرزي در برخي مسايل غير قانوني و از جمله قاچاق مواد مخدر دست دارد. در اين مورد بارها كشورهاي حمايت كننده ي افغانستان خواهان رسيدگي به اين گونه اتهام ها شده اند، اما احمد ولي كرزي علاوه براينكه رييس شوراي ولايتي قندهار است؛ برادر شخص اول مملکت (رييس جمهور) هم است و اين مسأله ابعاد قدرت و توانايي او را چندين برابر افزايش مي دهد. او بدون آنكه ازاين گونه سر و صداها خم به ابرو بياورد؛ همچنان بر سكوي قدرت تكيه زده و براي برادرش كار مي كند. نقش او در تقلب و دستكاري هاي انتخاباتي در انتخابات رياست جمهوري سال گذشته در اين ولايت، سبب جنجال هاي فراوان و بحث و گفتگوهاي داغ شد. آنگونه كه گفته مي¬شود، مركز قدرتي كه در اطراف برادر رييس جمهور در قندهار شكل گرفته، مانع اساسي بر سر راه اعمال قدرت دولتي است و به همين دليل مردم قندهار از عملكرد دولت چندان دل خوشي ندارند. اين موضوع سبب فاصله و دوري مردم از حاكميت و نظام شده و بدون ترديد وقتي موضوع تا اين حد پيش برود، مخالفان مي توانند از اين شرايط به نفع خود استفاده كنند. آقاي رييس جمهور هم كه در بيشتر تخلف¬های قانوني در كشور يا به گونه مستقيم و يا غير مستقيم دخيل است، از اين شرايط براي خود بهره برداري مي كند. او در کسب قدرت حتا با اعضاي خانواده خود هم رقابت دارد و از آنان به عنوان وسیله ی راهبردی استفاده مي برد. احمد ولي را فعلاً فرصتی داده تا در قندهار و ولايات همجوار آن نفوذ داشته باشد.
اگر از موضوع خانوادگي آقاي كرزي بگذريم؛ جنگ مارجه نیز نگراني هایي را براي مردم قندهار ايجاد كرده است. عمليات مارجه كه با طبل و كرنا آغاز شد و هر روز از دستاوردهاي بزرگ آن در رسانه ها سخن به ميان می¬آمد؛ حالا مشخص شده كه تفاوت چنداني در زندگي مردم اين محل به وجود نياورده و ناامني و اغتشاش همچنان در مارجه بیداد می¬کند و از بازسازي و حكومتداري خوب آنگونه كه مقام ها لاف آن را مي زدند، خبري نيست. شايد مردم ديگر مناطق كشور چندان از وضعيت اصلي مارجه آگاه نباشند، ولي بدون شك مردم قندهار كه در مجاورت ولايت هلمند زندگي مي كنند از وضع و حال واقعي مارجه با خبرند و به همين دليل چندان به عمليات نظامي دل نبسته اند.
مردم قندهار پيش از آنكه خواهان عمليات نظامي گسترده باشند؛ خواهان تغييرات اساسي در ساختار قدرت اين شهر هستند. بايد قبل از عمليات نظامي به اين واقعيت پاسخ داد كه مردم قندهار از چه رنج مي برند و خواهان چه نوع تغييراتي در زندگي سياسي و اجتماعي خود هستند. اقدامات نظامی بدون آنكه ثمره¬یی داشته باشد؛ شرايط را باز هم خراب تر مي سازند و به جاي آنكه مخالفان را از منطقه برانند؛ زمينه ساز پيوستن شمار ديگري از اهالي به صفوف مخالفان مسلح مي شوند. اين تجربه بارها تكرار شده و نتايج خطرناک آن را مردم عادي با گوشت و پوست خود لمس كرده¬اند. تازه ترين و نزديک ترين تجربه در اين خصوص، عمليات مارجه است كه به باور اهالي اين منطقه، وضعيت را از زمان پيش از عمليات هم وخيم تر كرده و خشونت ها را شدیداً افزايش داده است.