شوراي روابط خارجي آمريكا در گزارش ويژه‌اي كه در ماه فوريه سال جاري آن را منتشر كرد به بررسي چالش‌هاي فرا روي پيمان آتلانتيك شمالي “ناتو ” و به ترسيم آينده اين پيمان پرداخته است.
اوكراين براي عضويت در ناتو چالش‌هاي سياسي داخلي بزرگي دارد و مردم اين كشور همچنان متقاعد نشده‌اند كه عضويت در ناتو يك هدف ارزشمند است. “باراك اوباما ” رئيس جمهور آمريكا در سفر خود به مسكو كه در جولاي سال 2009 انجام داد گفت “اكثريت مردم كشورهايي كه داوطلب عضويت در ناتو هستند بايد از عضويت در اين پيمان حمايت كنند. ”
واضح بود كه اوباما در اين سخنان مستقيما به اوكراين اشاره مي‌كند. ناتو بايد بار ديگر بر آغوش گشاده خود براي كشورهاي اروپايي تاكيد ورزد تا بتواند معيارهاي ماده 10 اين پيمان را اجرايي كرده و با يكدست كردن اروپا [با عضويت در ناتو] از ايجاد خطوط غيرلازم در اروپا ممانعت كند اما روند آهسته عضويت اوكراين و گرجستان باعث كاهش تنش‌ها با روسيه شده و امكان بيشتري را براي همكاري با روسيه فراهم مي‌كند. يكي ديگر از اقداماتي كه با هدف كاهش تنش‌ها با روسيه اتخاذ شد تصميم اوباما براي عدم استقرار سامانه دفاع موشكي در لهستان و جمهوري چك بوده است. اوباما به جاي توسعه اين سامانه، تصميم گرفته تا سامانه دفاع موشكي را در پايگاه دريايي مستقر كند (اين سامانه بر روي ناوهايي با موشك SM-3 مستقر خواهد شد) تا با تهديد موشكي كوتاه و ميان‌برد ايران مقابله كند. اين سامانه دفاع موشكي در شرق درياي مديترانه (و يا احتمالا درياي سياه و خليج فارس) مستقر خواهد شد تا از متحدان آمريكا در منطقه حمايت كند.
همچنين اين سامانه‌ها مي‌تواند با سامانه راداري كه در تركيه، منطقه خليج فارس و احتمالا قفقاز مستقر خواهد شد هماهنگ شود، همچنين امكان هماهنگي با موشك‌هاي رهگيري مستقر شده بر پايگاه‌هاي متحرك نيز وجود دارد.
دولت اوباما معتقد است كه اين سامانه هماهنگي بيشتري براي مقابله با تهديد ايران داشته و مي‌تواند از تمامي متحدان ناتو دفاع كند.
مزيت ديگر اين سامانه آن است كه امكان همكاري بيشتر آمريكا- اروپا- روسيه را در سامانه دفاع موشكي فراهم كرده و مي‌تواند با تهديد ايران مقابله كند.
آمريكا بايد به دنبال تلفيق با سايت راداري روسيه در آذربايجان به عنوان بخشي از سيستم دفاعي منطقه باشد.
توانايي ناتو و آمريكا در همكاري با روسيه به طور گسترده‌اي به چگونگي درك روس‌ها از تلاش دولت اوباما براي آغاز مجدد روابط با اين كشور دارد.
تا اين تاريخ [آوريل 2010] روس‌ها اينگونه رفتار كرده‌اند كه اگر سيگنال‌ها درباره آغاز مجدد روابط بين دو كشور [آمريكا و روسيه] به معناي تغيير در سياست‌هاي آمريكا نظير توسعه ناتو و سامانه دفاع موشكي است براي هر دو طرف بهتر است كه درباره رويكرد خود در برابر چالش‌ها تجديدنظر كنند.
دولت آمريكا اميدوار بود كه روسيه از تشديد تحريم‌ها عليه ايران حمايت خواهد كرد و اجازه خواهد داد تا عمليات انتقال كالاهاي مورد نياز نيروهاي آمريكايي در افغانستان به طور گسترده‌اي دنبال شود اما هر زمان كه “دميتري ميدويديف ” رئيس جمهور روسيه حمايت خود از تشديد تحريم‌ها عليه ايران را نشان مي‌دهد “ولادمير پوتين ” نخست وزير روسيه آب سردي بر آن ريخته و عدم تمايل روس‌ها براي تحريم ايران را اعلام مي‌كند.
از سوي ديگر روسيه توافقنامه امضا شده در جولاي 2009 درباره عمليات انتقال كالاهاي مورد نياز سربازان آمريكايي از خاك روسيه را به كندي اجرا مي‌كند. مسكو فقط با چند پرواز از فراز خاك اين كشور براي رسيدن به افغانستان موافقت كرده است.
مشكل اساسي بين آمريكا و روسيه درباره ايران و افغانستان واگرايي منافع بوده و در واقع روس‌ها ترجيح مي‌دهند وضعيت كنوني را حفظ كنند.
روس‌ها از سويي نمي‌خواهند كه ايران سلاح‌هاي اتمي را گسترش دهد و از سوي ديگر اين كشور نمي‌خواهد روابط آمريكا و ايران نيز بهبود پيدا كند و وضعيت ژئواستراتژيك موسكو را به خطر مواجه كند.
به طور مشابه، روس‌ها خواستار بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان نيستند اما از سوي ديگر هم نمي‌خواهند نيروهاي خارجي حاضر در افغانستان كه رهبري آنها بر عهده آمريكا است پيروزي واضحي در اين كشور به دست آوردند.
