دشواري اشتراك در محفل وداعيه، آن هم وداع با يك وزير سخن سنج و سخن شناس، امريست كه همه بدان معترف اند، و سخن گفتن به نمايندگي يك جمع در همچو محفلي، دشوارتر.
اينجانب سنگيني اين وظيفه يعني به نمايندگي يك جمع سخن گفتن ، و حرف هاي برخاسته از دل را به سمع دانشمند والا مقامي چون جناب داكتر صاحب سپنتا وزير امور خارجه رساندن را ، باهمه تار و پود خود احساس مي كنم.
اينجانب كه با كتله عظيمي در وزارت امور خارجه اعم از كارمندان داخل وزارت و كارمندان موظف در خارج كشور آشنايي دارم ، مي توانم بدون دلهره و با صراحت از ايشان ترجماني كنم كه آنان از دوران كار جناب داكتر صاحب سپنتا به حيث وزير امور خارجه جمهوري اسلامي افغانستان، خاطرات خوشي دارند و خواهند داشت.
وزيري كه گفتگو، اطلاع رساني ، پذيرش انتقاد و تصاميم سازنده ، از اركان شاخص و بنيادين شخصيت او بود.
وزيري كه در پهلوي فهم عالي؛ روش نيك، برخورد صميمانه و دوستانه او با كارمندان فراموش ناشدني است .
وطندوستي و موضعگيري های قاطعانه اش در دفاع از منافع مردم افغانستان، بالاتر و والاتر از هر ارزش ديگري است.
وزير فرهيخته و مبارزی كه با گردن افراخته و باصراحت از حسرت بي پايان براي خدمت مستقيم به مردم رنج كشيده ميهن، ياد آوري مي كند و مي گويد : چه در دوران، جهاد و چه در دوران مقاومت ، موضع من ، موضع ضد تجاوز بوده است.
آگاه مردی که به پیروزی باور دارد و نومیدی را در مخیله اش جای نه؛ زیرا هموست که گفته است. « این دیار زخمی از هر آزمونی سربلند برون آمده است. افغانستان سرزمین سرمدی است و درفش سه رنگ آن نیزبر فرار کوهستان های این میهن، جاویدانه در اهتزاز خواهد ماند.»
امروز با تاثر عاطفي و عقلاني با وزير خارجه وداع مي كنيم ، شخصيتي که سياست خارجي افغانستان را موءفقانه و مدبرانه مديريت نمود ، در عين حال آموزگار خبير در عرصه خردورزي و خردپروري بود.
وزير امور خارجه اي كه زمان ها و مكان هاي گوناگون و مخاطبان گوناگونتر، در باورها و موضع گیری هاي ثابت او تغييري پديد نمي آورد.
مثلاً جنابشان در هندوستان، در پهلوي حرفهایی كه با حال و هواي مجلس انعقاد يافته همخواني داشت ، به مثابه ي وزير امور خارجه يك كشور اسلامي، از تقويت روابط با جهان اسلام سخن مي گويد و این روابط را از اولويت هاي مهم افغانستان مي خواند. به باورشان روابط خوب باكشورهاي اسلامي (( مظهر هويت فرهنگي افغانستان درعرصه بين المللي ، است.)) اين تعريف در همه جا قابل تمجيد است اما در هندوستان سزاوار تمجيد بيشتر .
وزير خارجه ما در هاوانا پايتخت كيوبا ، كشوري كه ما همه با نيم قرن برخورد ايدئولوژيك آن با قضاياي جهان، آگاهي داريم ، اعلان مي كند، ” ما به شكل دسته جمعي با تفكر اسلام ستيزي مقابله مي كنيم ” او اين مقابله را بدون استدلال و بيان جنبه هاي منطقي آن رها نمي كند، بلكه در ادامه آن عبارت پرمعني ، استدلال مي كند كه :
« زيرا همچو تفكري ،(تفکر اسلام ستیزی ) خطر را متوجه صلح و توازن دنيا مي سازد.» چنين موضع گيري هايی، بيانگر شخصيت حقيقي و حقوقی داكتر سپنتا است كه تاريخ در مورد داوري خواهد نمود.
جناب داكتر صاحب سپنتا حيني كه در پارلمان كشور نخستين سخنراني خويش را ايراد كردند ، به عنوان اداي دين در برابر سلف شان باحق شناسي ياد آورشدند كه :
« جناب دكتور عبدالله در شرايط بسيار دشوار، رهبري دپلوماسي افغانستان را برعهده گرفتند- و اين عين باور من است، نه سياست روزمره -، در شرايطي كه كشور ما مورد تجاوز مجدد قرار داشت ، رهبري روابط ، خارجي مقاومت را در دست گرفتند و توانستند دركنار شهید احمد شاه مسعود ، علي الرغم تجريد و انزواي سياسي كشور ، به مناسبات مقاومت با بيرون سر و سامان دهند.»
ما نيز در اين روز وداع با وزير دانشمند خويش، ياد آور مي شويم كه شما نيز به سان سلف تان دكتور عبدالله ، بسا راه هاي دشوار گذار را هموار كرده ايد. وزير خارجه جديد جناب دکتور زلمی رسول ،آرامش خاطر خواهدداشت كه بعد از شما ، وزارتي را مديريت و رهبری خواهدكرد كه درآن يك سيستم شفاف و كارآ، به نيروي فكري فرزندان آگاه اين سزمين ، بدون حضور مشاور خارجي، ايجاد شده است. تداوم فرايند نهادينه شده، بيانگر توسعه مديريت ديپلوماسي است. ادامه راه فرهیختگان بیانگر فرهیختگی است.
جناب داکترصاحب سپنتا ! شما در 24حمل سال 1385 هجري خورشيدي ، درپارلمان كشور ، حرف هاي منظم ، رنگين ،آهنگين و پرمحتواي تان را با اين بيت خاتمه داده بوديد :
دلا معاش چنان كن ، كه گربلغزد پاي
فرشته ات به دو دستٍ دعا نگهدارد.
من هم حرف هاي درهم و برهم و پراگنده ي خويش را با اين سخن سخنور سخن آفرين و بزرگ ميهن، روان شاد استاد خلیل الله خليلي آذین می بندم که :
اي بار خداوند تواناي قدير
دارم به توحاجتي ،به لطفت بپذير
آنرا كه به لطف خويش، عزت دادي
تا زنده بود ، بخواريش بازمگير
((آمين))
_____
فضل الرحمن فاضل فعلا بحیث رئیس امور قونسلی وزارت امور خارجه انجام وظیفه میکند.
