خبر و دیدگاه

منطق به زبان ساده

ما همیشه کلمه منطق را یا بجا یا بیجا وسیعآ استفاده میکنیم. خصوصآ با این جملات بیشتر استعمال میکنیم: تو بی منطق هستی/ با منطق صحبت کو/ کجای گپ ات منطق دارد؟ / منطق هم خوب چیز هست ! / بی منطقی نکو و امثال چنین جملات !
گاهی چنین جملات بجای دشنام دادن استعمال میگردد که جانب مقابل را سخت آزرده میسازد.
حالا ببینیم منطق چه هست !
کلمه منطق یک لغت عربی هست که از مصدر (نطق) گرفته شده که به معنی (بیان، گپ زدن، حرف زدن یا سخن گفتن) میباشد.
اما منطق در اصطلاح عبارت است از آله سنجش یا ترازوی (تفکر و استدلال)  هست.
اگر بازهم ساده تر گفته شود، (استا ها یا گلکار ها) یک آله یی دارند بنام “شاقُل” یاد میشود، وقتیکه دیوار را از خشت یا از ( پَخسه) بلند کرد، بعدآ با شاقُل اندازه میکند که آیا دیوار راست و درست هست یا کج رفته است.
منطق هم وظیفه همان شاقُل، ترازو یا دیگر آله سنجش را دارد که شما با آن می سنجید که آیا سخنان تان، تفکر تان، استدلال تان و بیانات تان مطابق قانون منطق هست یا نیست. یعنی (منطق) بخاطر جلوگیری از خطا گفتن استفاده میگردد.
به عباره دیگر منطق عبارت است از (مقیاس اندازه گیری سخن از غلط روی) هست! وقتی سخن شما از خط منطق بیرون رود حریف همسخن تان میتواند پیش از شما حرف هایتان را (شاقل) کند و بی منطقی شما را در رُخ تان بکشد.
برای بهتر فهمیدن اصول و قوانین منطق دو مثال ساده بیان میکنم و درین مثالها بوضاحت خواهیم دید که کدام گپ ما منطقی هست و کدام گپ غیر منطقی هست:
مثال اول- اگر باران ببارد، زمین تر میشود (منطقی)
زمین تر است چونکه حتمآ باران باریده است ( بی منطقی)
حالا منطقی بودن این حرف را با قانون منطق که همان ترازو یا شاقُل هست می سنجیم؛
خوب اگر باران بارید زمین حتمآ تَر میشود، گپ منطقی هست. اما اگر زمین تَر باشد خو گفته نمیتوانیم حتمآ باران باریده است!
چون ممکن است زمین آب پاشی شده باشد، ممکن هست آب از جوی ها سر کرده باشد یا کدام علت دیگر داشته باشد. (درینجا آمدن باران یکی از احتمالات هست ونه یگانه علت هست) بنآ میگوئیم که گپ این آدم (غیرمنطقی) هست !
مثال دوم- وقتی آفتاب طلوع کند، ستاره ها قطعآ از دید ما ناپدید میشود (منطقی)
اگر بگوئیم که ستاره ها از دید ما ناپدید شده است زیرا که آفتاب طلوع کرده است (غیر منطقی)
چونکه طلوع کردن آفتاب برای ناپدید شدن ستاره ها قطعی نیست. امکان دارد از طرف شب روی ستاره گان را ابر پوشانیده باشد که ما دیده نمیتوانیم و میتواند علت دیگر هم وجود داشته باشد !
بناً در تعریف عربی (منطق) گفته شده است: آله قانونیه تعصم مراعاتها الذهن عن الخطا فی الفکر. یعنی منطق ابزاری است از نوع قاعده و قانون که مراعات کردن و بکار بردن آن ذهن را از خطای در تفکر نگه میدارد.
بیائید تفکر و استدل خود را با استفاده از قانون (منطق) از خطآ نجات دهیم.

نوشته های مشابه

‫۲ دیدگاه ها

  1. – ممنون از تأکید تان بر اهمیت منطق. اگر منطق و اخلاق در جامعه ترویج شود اکثریت مشکلات بشر حل خواهد شد.

    – روستا تره کی در مصاحبه با افغان انترنشنال صحبت های لطیف پدرام را می‌گوید که لهجه ایرانی داشته و نفهمیده. این در حالیستکه پدرام لهجه ایرانی ندارد ولی این روستا تره کی است که مثل بسیاری از عوامی ازخواص دیگر امور ایران فعلی از جمله لهجه آن را نمیفهمند…

  2. خیر ببینی داکتر صاحب که خیلی ساده و عام فهم به ارتباط منطقق و منطقی بودن توضیحات عالی ارایه فرمودید. باور کن مردم افغانستان به منطقی فکر کردن و منطقی عمل کردن خیلی بیگانه اند، خصوصا” زمامداران و تعداد زیادی از نخبگان. مثلا آدم حیران میماند که شخصی مثل روستا ترگی که استاد دانشگاه هم بوده تا چه غیر منطقی فکر میکند و گوئی هرگز روی مکتب را ندیده و ازکدام کنج دور افتاده افغانستان آمده است. وقتیکه سخنان تائیدی اورا در مورد طالبان ادم میشنود، دل انسان بد میشود.
    امید است در آینده هم روی همینطور موضوعات که فهم آن حیاتی میباشد، توضیحات مفید و عام فهم ارایه فرمائیدگ مثل کلمه عقل (چه کسی را میتوان عقلمند گفت)، شعور( چه کسی را میتوان با شعور نامید)، روح ( روح چیست؟ ، آیا روح بعد مردن باقی میماند و یا با مردن انسان روح انسان هم میمیرد.)،.. وغیره
    قلم داکتر صاحب همت تابان باد!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا