پیشگفتار: در این پسین روز ها بدبختانه در اغلب رسانه ها واژه های هویت ، ملت و ملیت به گونه ای نادرست استفاده می گردند ، این مساله موجب شده است ، تا جعل و فریب و تقلب و دروغ بجای صداقت و راستی استفاده شود و مردم کشور ما در لابلای واژه ها سرگردان و نا هنجار گردند.
نخست هویت چیست؟
امارتیا سن اقتصاد دان و هویت شناس در مورد هویت چنین می پندارد:
هر انسانی هویت های مختلفی دارد. به گونه نمونه : یک آدم نامش مارتین است ، هم دانشجو است ، هم خبرنگار است ، هم پسر فلان آدم است ، هم مسیحی است ، هم اهل یک شهر است اگر این ویژگی ها را جمع کنیم هویت یک آدم را می سازد.
در فرجام می نویسد: ((در دنیایی جدید هویت ابزار وچماق برای فرد شده تا خود را از دیگری جدا کند یا خود را از دیگری برتر بداند)).
دکتر فرهنگ رجایی اندیشمند ، استاد دانشگاه نویسنده ، مترجم علوم سیاسی معتقد است که :
(( هویت رودخانه ی است که در آن جریان های جاری است ، که مجموع آن منابعی می شوند که شخصی آن را برداشته وبر اساس آن خود را تعریف می کند.
هویت پنج عنصر دارد که چهار عنصر آن افاقی (بیرونی) و یک عنصر آن نفسی درونی است عاملی بازیگری یا کنشی دارد که انسان ها خود را با توجه به این محتوا تعریف می کند. و در یک تعریف کلی تر می نویسد: هویت عبارت است از تعریف و حد وحدود من با وجودم ، رابطه من با دیگری و من با کل وجود من و دیگران )).
در سنت مسلمانی گفته می شود: (( من عرفه نفسه قد عرف ربه)) این در حقیقت یک تعریف جامع از هویت است .
بر این بنیاد هویت ویژگی های شخصی اشخاص و انسان ها است که شامل ، نام ، نام خانوادگی ، جایگاه پیدایش ، نام پدر ، تحصیل و آموزش ومسلک می شود.
هویت ملی یک نعریف بی مفهوم و بی معنی می باشد،یعنی یک انسان را نمی توان در هویت ملی در آورد ، بلکه هویت یک شخص را می توان تا در هویت شهروندی در آورد ،
آنچه را که در افغانستان به نام هویت ملی جاه می زنند ، یک جعل و دروغ و یک فریب سیاسی می باشد و غیر این چیزی دیگری نیست.
ایدون تعریف و شناسه ملت:
اگر به تاریخ اسلام نگاه کنیم ، هنگامی واژه ((مله)) را به کار می برند هدف شان مفهوم دین است. ویا فرقه ای از دین ، نظامی که در دوره عثمانی ترکیه وجود دارد تعریف دینی است .
در دوره های جدید تعریف دیگری از ملت داده اند ، هنگامی ملی گرایی عرب باب سیاسی گرفت شخصی به نام (( ساطع الحصری)) می گوید: (( العرب اولآ)) یعنی ملت عرب نخست عربی دانستن است یعنی عنصر اساسی ملت عرب را عربی دانستن و عرب بودن می داند ،
یا وقتی پان ترکیسم رونق گرفت ، گفتند : هر کسی که زبان ترکی می داند ، جز ملت ترک است ، اینجا می بینیم ، که ملت از حوزه دین به حوزه زبان نیز کشیده شد. پس اگر تعریفی از ملت بدهیم ، ما باید به همین دو عنصر یعنی ملت مسلمان و یا ملت ترک ، یا ملت عرب باید بسنده کنیم . یعنی در تعریف یا شناسه ( مله) یا ملت عنصر دین و زبان مشترک شامل است ، پس بر بنیاد این شناسه ما ملت های جهان را شامل ملت آلمان( که همه آلمانی بدانند و در مشترکات دینی هم با هم باشند، ) اما ملت امریکایی و یا ملت سویس نداریم ، زیرا در این کشور زبان های مختلف و ادیان گوناگون رواج دارد ، که این دو مشخصه یعنی زبان مشترک و دین مشترک مطرح نیست،
همچنین است در مورد واژه ملت افغان : اگر هدف ما از ملت افغان تنها پشتون ها باشد ، که دارای مشترکات زبانی و دینی هستند ، درست است ، مگر اگر در مشترکات زبانی زبان های مختلف مروج باشد اطلاق واژه ملت نادرست می نماید. و جعل شناسه ملت است ، زیرا ملت افغان برای تاجیک ها ، ازبک ها ، هزاره ها ناجایز ونادرست است.
ایدون شناسه ملیت:
اگر نگاهی به گذشته کنیم تعریف یا شناسه که از ملیت وجود داشت آن را قبیله و یا قوم می گفتند، به گونه نمونه عباسیان را چرا عباسی می گویند . ساده است ، عباسیان یعنی قومی واولاده حضرت عباس ، قوم برلاس ، یا قوم قریش ، یا قوم بنی اسراییل ، یا قوم پشتون . که ویژگی یک قوم ویا تبار را نشان می دهد ، پس در زیر نام ملیت ، یا تبار ، یا قوم مشخصات اتنیکی ، زبانی ، منطقه یی ،که از ویژگی های شخصی خارج می شود ، شامل می شود. کوچک تر از قوم قبیله است که ویژگی کامل محلی و منطقه یی دارد ، که منصوب به یک گروه کوچکتر تباری شامل آن می شود، مانند ، قبیله جاجی ، قبیله درانی وغیره .
تا اینجا ما به سه المنت یا عنصر برخوردیم ، هویت ، ملت و ملیت. که هر کدام ویژگی و بار معنی خود را دارد و نباید با یکدیگر مغالطه شود. پس هویت ویژگی شخصی دارد ، ملت ویژگی دینی و زبانی و ملیت و یژگی قومی ، زبانی ، ،محلی و منطقه یی . در فرجام انچه که در افغانستان به نام ملت افغان و در شناسنمامه ها به نام ملت افغان درج گردیده یک فریب و جعل سیاسی است و هیچ معنی را به دوش ندارد.
بادرود ومهر
