چرسنامه

 قسمت اول 

 چطور چرس در نزد جوانان باعث افزایش واقعات حملات قلبى مى شود؟

      درین اواخر بنابر علل بسیار حملات قلبى در نزد جوانان در کشور عزیزمان رو به افزایش است که یکی از علت های آن استفاده فراگیر و روز افزون از چرس است. 

      شما شنیده اید که یک سلبریتى، یک شخص مشهور سیاسى، هنرى، ادبى و یا علمى بعد از مراسمى جان خود را به حق سپرده است و بعداً عده اى آنرا جنبه سیاسى داده  و برخى هم آنرا به علل مختلف ربط داده اند؛ در حالیکه در تاریخچه ی صحی ایشان قبل از فوت، استعمال چرس عملاً مشهود است. 

      طبابت جهان در حال دهل زدن به نفع استفاده طبى چرس است؛ در حالیکه براى آن ده ها گزینه اى بدیل بهتر وجود دارد که ١٠٠ مراتبه در عرصه دارو درمانى بهتر از چرس عمل مى کند. ولى سیاسى شدن طبابت افق هاى توسعه طبابت را به بند بست کشیده است. نمونه مثال آنرا در مبارزه جهان علیه کرونا شاهد هستیم و نمونه دوم آن الى سال هاى ٢٠٠٧ همجنس بازى در لیست کود هاى بیمارى روانى طبابت درج بود ولى با سیاسى شدن مسئله دیگری این موضوع از لیست بیمارى هاى روانى منحیث یک تعدى حذف شد. چرس هم خارج از این طرز نگرش نیست. این بحث را سریال وار طى چند نوشته تعقیب میکنم که درین نوشته به طور خلاصه بالاى مبحث حملات قلبى چرس مى پردازم: 

١-  به دلیل تغییر قوانین، چرس به راحتی در همه جا در دسترس است و به طور معمول توسط میلیون ها انسان استفاده ویا سوء استفاده می شود. اثرات عصبی روانی چرس به خوبی شناخته شده است که شامل سندروم خستگی مزمن و پلی فجیا ( پرخوری)  می شود که اینرا مردم به معنی نشه ویا اشتهای خوب به غلط غیر علمی تفسیر می کنند.  البته تاثیرات کوتاه مدت خوشى کاذب هم دارد که توسط تاثیرات خستگى، کسالت و سرگیچی شدن دراز مدت تعقیب مى شود که بعداً در موردش بحث خواهیم داشت. 

٢-  حالات تاثیرات قلبی عروقی چرس بالکل  مستند شده است. این می تواند باعث افزایش ضربان قلب شود که می تواند بین ۲۰ تا ۱۰۰ ضربان اضافى  پس از سگرت کشیدن در نزد شخص استعمال کننده  حادث شود  که شروع آن در عرض ۱۰ تا ۳۰ دقیقه رخ می دهد. سایر اثرات عبارتند از افزایش فشار خون، افت فشار خون ارتواستاتیک و آریتمی قلبی (از جمله فیبریلیشن دهلیزی، فلوتر دهلیزی، و تاکی کاردی بطنی) می باشد. 

٣  –  مطالعات مختلف رابطه بین چرس و اثرات کرونوتروپیک آن و همچنین اختلالات الکتریکی را نشان داده اند . چرس همچنان باعث حالات اسکیمی قلبی می شود که از جمله عوارض آنجین های ثابت، غیر ثابت و حملات قلبی را باعث می شود. 

در سال ۲۰۰۱، میتلمن و همکارانش یک مطالعه شامل ۳۸۸۲ بیمار مبتلا به MI حاد قلب را انجام داد که در آن از بیماران در مورد مصرف چرس تا یک ساعت قبل از  حملات قلبی سؤال کردند و دریافتند که خطر ابتلا به  حملات قلبی  در یک ساعت بلافاصله پس از مصرف چرس ۴.۸ برابر بیشتر از حد اوسط واقع می شود. 

۴-  دلایل زیادی در مورد اینکه چرا استفاده از چرس ممکن است حوادث ناگوار قلبی را تسریع کند وجود دارد. یکی از فرآیندهای فکری رایج این است که تتراهیدروکانابینول (THC) جزء فعال چرس، ممکن است بر فیزیولوژی قلب تاثیر بگذارد   THC با اثر بر روی گیرنده ( آخذه)  های غشای کانابینوئیدی CB1 و CB2 عمل می کند. گیرنده‌های CB1  در مغز و بافت‌های محیطی مانند عضلات قلب، کبد، دستگاه هاضمه، اندوتلیوم عروقی و حجرات عضلات صاف عروقی یافت می‌شوند؛ در حالی که گیرنده‌های CB2 عمدتاً در حجرات معافیتی  و حجرات اندوتلیال یافت می‌شوند.  اینکه گیرنده های CB2 در حجرات سیستم معافیتی قرار دارد برخی با این اشتباه نادرست بر این فکر بوده اند که گویا چرس در هنگام شیوع ویروس کرونا سیستم معافیتی را تقویه می کند در حالیکه این سوء تفاهم برای بسیاری از استعمال کننده گان آن صدمات خیلی سنگین وارد کرده است. 

۵-  یکی دیگر از مکانیسم های احتمالی انفارکشن میوکارد به عنوان عامل پدیده جریان آهسته کرونری (CSFP) شناخته می شود. این یک یافته آنجیوگرافیک است که به عنوان حرکت آهسته مواد رنگه  در سراسر مجراى کرونری در نبود موجودیت تنگی شرایین کرونرى تعریف می شود . عوامل خطر اصلی برای CSFP عبارتند از دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا و سگرت کشیدن. 

۶-  مکیانیزم دیگرى  که بوسیله آن اسپاسم ناشی از چرس منجر به برهنه شدن اندوتلیال در محل پلاک آترواسکلروتیک مستعد تنگی غیر بندشى در واکنش به عوامل استرس‌زای همودینامیک می‌شود توسط محققین دیگر  پیشنهاد شده ‌است.

٧-  همچنین شواهدی مبنی بر احتمال اسپاسم عروق کرونر در پاسخ به یک محرک آلرژیک وجود دارد. از چنین پدیده ای به عنوان سندروم کونیس یاد می شود که در پاسخ به آنتی بیوتیک ها و همچنین سایر محرک ها بوجود مى آید . نوع دوم سندروم کونیس در بیماران مبتلا به پلاک ‌های آترواسکلروتیک از قبل وجود دارد که به دلیل پاسخ التهابی ناشی از آلرژن پاره می‌شوند و منجر به سندروم حاد کرونری می‌شوند.

٨-  علت دیگر تاثیرات منفى چرس بالاى پلاتلیت ها و چسپندگى خون است.

٩-  دلتا ۹-تتراهیدروکانابینول (THC)، ترکیب روانگردان اولیه در چرس، و آگونیست های کانابینوئید مرتبط با سیستم کانابینوئید اندوکانابینوئید از طریق دو گیرنده غشایی جفت شده با پروتئین G، CBR1 و CBR2، که به طور پراکنده در انساج و سیستم های اندام مختلف ارایه می شوند، تعامل مى نمایند. آخذه یا گیرنده CBR1 به شدت در سیستم عصبی مرکزی، محیطی و حسی خودکار توزیع شده است و هدف اصلی THC است، که واسطه اکثر اثرات قلبی عروقی از طریق فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک است، اما گیرنده‌های CBR1 نیز در میوکارد و اندوتلیوم عروقی قرار دارند، یعنى در سیستم قلبى وعایی ( قلب و رگ هاى بدن) که مى توانند از آن طریق تاثیرات مستقیم هم داشته باشند. 

١٠- نشان داده شده است که چرس خطر انفارکش میوکارد ( حملات قلبى) را در عرض ۶۰ دقیقه پس از مصرف چرس تقریباً ۵ برابر افزایش می دهد و خطر سالانه ۱.۵-۳٪ را برای یک رویداد حاد قلبی وعایى ایجاد می کند. حملات قلبى مرتبط با چرس بیشتر در مردان جوان بدون سابقه قبلی بیماری شرایین کرونرى (CAD) و آنجیوگرافى نارمل کرونرى گزارش شده است.

بدین وسیله استعمال چرس یا حشیش باعث درد هاى قفس سینه، آنجین هاى پایدار و غیر پایدار و انواع مختلف حملات قلبى مى شوند. 

ادامه دارد…

 فبروری ۲۰۲۲

کابل- افغانستان