درولایت ابراهیم خلیل الله ـ فلسطین
ولایت «حبرون» یا « خلیل» از جملهء بزرگترین وزیبا ترین شهر های فلسطینی است، که در نزدیک رود اردن ، در فاصله ۳۰ کلیلو متری جنوب بیت المقدس اولین قبلهء مسلمانان در کشور اسرائیل فعلی موقعیت دارد.
شهر حبرون همچنان درهمسایگی شهر های اورشلیم ، صفاد ، وبحریه طبریه میباشد. «حبرون» معنی ومفهوم رفاقت را می‌رساند، ونام «الخلیل» اصلاً نام عربی است ، این نام از لقب حضرت ابراهیم (خلیل‌الله) گرفته شده که آن هم به معنای دوست است. شهر «حبرون » در نزد پیروان همه ای ادیان ابراهیمی از جمله پیروان دین یهودی، پیروان دین مسیحی وپیروان دین مقدس اسلام دارای احترام وعزت خاص می باشد ، واقعآ این شهر از جمال وزیبای خاصی طبعی ودینی برخوردار است. شهر حبرون یا شهر ابراهیم خلیل الله مدفن گاه رجل دینی و پیغمبران ګذشتهء الهی نیز است.
فعلا این شهر عرب مسلمان نشین و یهودی و مسیحی است که به اصطلاح دروازه های درامد این شهر به دوبخش تقسیم گردیده، بخش دروازه درآمد حکومت یهودی، وبخش دروازه حکومت فلسطینی. مطابق آخرین احصایه ها تعداد نفوس این ولایت به ۲۰۰ هزار تن میرسد.
شهر خلیل یک از شهر های فرهنگی بوده و دانشمندان شهیر یهودی نیز درین شهر زندګی دارند. در این شهر زیبا مقبره ومزار حضرت ابراهیم خلیل الله یکجا ء با همسر اش ساره ومقبره اسحاق وهمسرش ربکا ( ربقه ) ویعقوب علیه السلام وهمسر اش لعیا و مقبره دهها و صدها نخبګان الهی و بزرګمردان تاریخ ساز مدفون هستند.
یعقوب علیه السلام به عمر ۱۴۷ سالگی پس از ناملایمات وغم زیاد نسبت فراق یوسف در مصر وفات نمود .
یعقوب علیه السلام به یوسف وصیت نموده بود که جنازه مرا به سرزمین فلسطین در شهر الخلیل ، انتقال ودر جوار پدر وپدر کلانش اسحاق وابراهیم دفن نماید .
نام حضرت یعقوب در تورات وهم در قرآن عظیم الشان در حدود ۱۶ بار ذکر کردیده است از جمله قرآن عظیم الشان در آیه (۱۳۳ ) سوره البقره می فرماید :«أَمْ کُنتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِیهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِی قَالُوا نَعْبُدُ إِلَٰهَکَ وَإِلَٰهَ آبَائِکَ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ إِلَٰهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ » (۱ـ خلاصه تاریخ انبیاء، صفحه ۵۵.۲ – دایره المعارف اسلامی، صفحه ۲۸۴.)
همچنان در داخل مسجد ابراهیم علیه السلام ، منبر مشهور صلاح الدین ایوبی قرار دارد. بزرګمرد تاریخ باعظمت اسلام صلاح الدین ایوبی اولین فاتح جهان اسلام است که در نیمه دوم سده ششم هجری صلیبی ها را در جنگ مشهور حطین شکست داد ، شهر بیت المقدس را در سال ۱۱۸۷ از سیطره آنان نجات داد .
بعد از اینکه شهر الخلیل به فتح صلاح الدین ایوبی در آمد، مسجد وقعلهء بزرگی تاریخی در این شهر بنا نمود ، وبعد از اتمام کاری این مسجد ، منبر چوبی را صلاح الدین ایوبی به این مسجد انتقال داد.
بادرنظر داشت اینکه قرن ها از ساخت این منبر سپری می شود ولی این منبر با همان زیبای هنری تاهنوز محل خطبه امام مسجد می باشد.
مطابق روایات تاریخی مسجد ابرهیم خلیل الله به ۵ هزار سال میرسد. واین مسجد یکی از معتبر ترین امکان تاریخی فلسطینی ها بشمار میرود.
در سالهای ۱۹۹۴ جنگ شدیدی بین مسلمانان ویهودیان در این شهر به وقوع پیوست وتقریبآ ۲۹ نفر نماز گزار در داخل مسجد توسط عساکر اسرائیلی به شهادت رسیدند( انا لله و انا الیه راجعون) بعد از این جنگ خونین این مسجد عملآ به دوبخش مسلمان و یهودی تقسیم شد.
اسرائیلی ها در روزهای عید یهودی به مسلمانان اجازه ادای نماز و پخش آذان رادر این مسجد ممنوع نموده اند.
از پروردگار با عظمت سپاس گزار هستم که بتاریخ ۱۸ ماه جنوری سال ۲۰۱۹ زمینه وفرصت آنرا یافتم تا از این شهر وبخصوص به مزارو ارامگاه حضرت ابراهیم خلیل الله (ع) از قدس شریف به طرف این شهر حرکت کردیم.
این سفر بس آموزنده که پُر از درس وعبرت بود در جمله یکی از روز های تاریخی در زندگی من بحساب می اید .
زیارت از ارامگاه ومزار سیدنا ابراهیم خلیل الله پدر ادیان سه گانهء آسمانی، ( یهودی ، مسیحی ، واسلام ) خاطره فراموش ناشدنی است .
حضرت ابراهیم خلیل الله از سلسلهء حضرت اسحاق (ع) فرزند دوم ابراهیم (ع) از ساره(ع) برای یهودی ها ومسیح ها مهم است.
وبرای مسلمانان از طریق و سلسلهء اسماعیل( ع) فرزند اول ابراهیم(ع) ازهاجر دارایی اهمیت خاصی می باشد.
روز بازدید ما ازین اماکن مقدسه در۱۸ ماه جنوری ۲۰۱۹ ساعت ۱۱ صبح در حالیکه برف وباران می بارید صورت گرفت.
بعد از وصول از دروازه مسلمانان خود را به مسجد حضرت ابراهیم خلیل الله رساندیم ، وتوسط محل کنترول سربازان یهود با وسایل وتخنیک پیشرفته بازرسی گردیدیم . لحظاتی چندی به ادای نماز عصر باقی مانده بود ، آذان زیبا ظهر را برای اولین بار درزندگی خویش با صدای ملکوتی موذن مسجد ابراهیم خلیل الله استماع نمودم ، اشک خوشی از چشمان ما سرا زیر شد. بعد از ختم دعای آذان وقبل از اقامه نماز ،امام مسجد برای مصلین و نمازګزاران اعلام داشت که برادران ومصلین محترم امروز، باران شدید می بارد بناً در بین نماز های ظهر وعصر ( جمع بین صلاتین ) جمع بعمل می آوریم. من در این فاصله به این فکر افتادم ، که هستند تعداد از مردم ما که در روز های جمعه به مساجد بزرگ شهر به خاطر ادای نمازه جمعه تشریف می آورند وزیاتر اوقات هوا برفی وبارانی ویا هم طوفانی می باشد ، بهتر نه خواهد بود که در همچو موارد جمع صلاتین ظهر و عصر و یا هم در همچو موارد جمع بین صلاتین شام و خفتن بعمل اید . فتوا و استنباط عملی این مسئله را میګذاریم به مراجع اجتهاد و فتوای کشورهای اسلامی و افغانستان.
برداشت و فهم من از دین مبین اسلام چنین است که در همچو موارد باید به جمع صلاتین پرداخته شده و ثواب بیشتر کمایی کرد. اضافه میکنم که جمع بین صلاتین را درکشور عزیز خویش افغانستان از ایام جوانی به یاد وخاطر ندارم.
بعد از ختم نماز ظهر ، اقامهء دوم نماز عصرخوانده شد ونماز عصر هم با جماعت بعمل امد. بعد از ختم نماز دعای خیر و مغفرت به حق مصلین، سایر مسلمین و انبیاء کرام صورت ګرفت .
بعد از ختم نماز فرصت آن پیدا شد تا باخطیب مسجد ابراهیم خلیل الله ملاقاتی مختصری داشته باشم ، امام بعد از شنیدن نام افغانستان بی نهایت خوش شد وبا تمام اخلاصمندی صحبت نمودیم . امام مسجد توضیحاتی مفیدی را در مورد مسجد حضرت ابراهیم خلیل الله برایم ارائه داشت.
ما بعد از دعا از مسجد وارامگاه حضرت ابراهیم علیه الصلاه و السلام خارج شدیم. قابل تذکر است که نه تنها امام مسجد بلکه همه مسئولین این مسجد با شنیدن نام افغانستان با ما وضعیت وبرخورد خوبی را بعمل آورند . ما به سفر وبازدید خویش بعد از خدا حافظی از مسجد ابراهیم خلیل الله، محوطهء مسجد را ترک وبه همان دروازه امنیتی سربازان یهودی به شهر رفتیم . درشهر وبخصوص در قسمت یهودی نشین سربازان مسلح، با داشتن احضارات ، درجه یک ۲۴ ساعته در حال گزمه ،محافظت وماشه بدست در نگهداری خود ومناطق یهودی مصروف هستند .
ما غرض بازدید قسمت قدیم این شهر که در تحت سیطرهء نظامیان یهودی ومحل سکونت یهودان است، رفتیم و با تعجب در آنجا در محل که حکومت نظامی اسرائیلی قایم است ، چشم ما به لوحهء افتاد که درآن نوشته بود « شارع جمال الدین الافغانی » سرک جمال الدین افغانی .
سید جمال الدین افغانی فرزند سید صفدر ( در سال ۱۲۵۴ هجری قمری مطابق با ۱۸۳۸ میلادی درشهر اسعد آباد ولایت کنر چشم به جهان گشود. وبتاریخ ۱۹ حوت ۱۲۷۵ ه ق مصادف با ۱۳۱۴ ه ش وفات یافت .در شهر استانبول ترکیه دفن شد ، و بعد ها در سال ۱۳۲۳ ه ش جسد وی از ترکیه به کابل انتقال دادند و در محوطه پوهنتون کابل به خاک سپرده شد .
اویکی از مبلغین و الهام دهنده گان جهان اسلام و مسلمین بود. اما در محل تحت سیطرهء و سلطهء حاکمیت اسرائیلی و یهودی هم از نوابغ جهان اسلام چون سید جمال الدین الافغانی بزرګداشت و قدر دانی میشود.
بلی سید جمال الدین افغانی حتی توسط یهودی ها به قدر وعزت، اعزاز و قدر دانی میشود که با تأسف و تأثر چنین قدر دانی در کشور خودش بعنی افغانستان به صورت متناسب صورت نمی ګیرد و به عمل نمی آید.
باید گفت که شخصیت افغانی دوکتور محمد سعید «سعید افغانی» بنام سید جمال الدین افغانی که درمعرفی این شخصیت بزرگوار در پوهنتون الازهر شریف مصر رسالهء تیزس ماستری خویش رابه معرفی این شخصیت بس برازندهء جهان اسلام علامه جمال الدین افغان اختصاص داده و ایشان را با افکار آزادی بخش شان به جهان وبخصوص به جهان عرب بیشتر معرفی داشته و کتاب مذکور به زبان های عرب و دیګر زبانهای جهان به نشر رسیده تحریر و ادای رسالت کرده.
بزرګداشت از شخصیت های جهانی چون ایشان را که در معرفی شخصیت سید جمال الدین افغانی بی نهایت تاثیر داشت . در کشور ما و بخصوص در زادکاهش ولایت لغمان از مرحوم سعید افغانی و سید جمال الدین افغانی تا هنوز توجه و قدر دانی لازم متناسب صورت نمی ګیرد.
روح همهء بزرګان و خادمان اسلام و ملت مسلمان شاد باد! آمین.
و ما علینا الا البلاغ المبین
امین الدین «سعیدی سعید افغانی»
ولایت حبرون «الخیل » – فلسطین جنوری ۲۰۱۹
