خبر و دیدگاه

بحران مصر: سازگاری اسلام و دموکراسی- نظریه دانیل پایپ

egypt_uprising

 

با تظاهرات خشمگین ضد رژیم در مصر و نفوذ اخوان المسلمین در تشکیل دولت جدید در این کشور، بسیاری این سوال را دارند مطرح می کنند که آیا اسلام با دموکراسی سر سازگاری دارد؟ اگرچه که پاسخ مثبت بوده است و بطور بالقوه این دو با هم سازگار بوده اند اما آنچه که اهمیت دارد این است که چگونه این دو را با هم وفق داد و همه میدانیم که این امر دشواری های فراوانی را به دنبال دارد. اما ااتفاق خواهد افتاد. 

واقعیت های در حال حاضر به دور از تشویق است، برای ظلم و ستمی که به صورت نامتناسبی اکثریت کشور های اسلامی را رنجور  کرده است. فردریک ال. سوارتمور در تجزیه و تحلیل در سال ۲۰۰۷  در فصلنامه شرق میانه به چاپ رسید، به نتیجه استثنایی در این مورد دست یافت که  ان بود : ” اسلام کمتر با حقوق سیاسی سروکار دارد. ”  بدنبال آن ” سالیبا سرسار ” روند پژوهش خود را در ۱۷ کشور اسلامی عربی زبان انجام داد که  نتیجه آن در همین مجله به چاپ رسید و آن چنین بود : ” بین سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۵ پیشرفت در جهان عربی نه تنها اینکه صورت نپذیرفته است بلکه اصلاحات نیز به قهقرا کشانیده شد.چه آسان خواهد بود که اگر ما از این طرح ملال انگیز به آسانی پرش کرده چنین نتیجه گیری کنیم که این مشکل بر می گردد به خود اسلام . علت مشکل را باید در جای دیگر جست . در حقیقت ، فعلی مخمصه از استبداد ، فساد ، ظلم ، شکنجه و نتایج خاص تحولات تاریخی می باشد که  به جای کتابهای آسمانی چون قرآن و دیگر کتب مقدس است . 

نیم هزاره پیش ، دموکراسی در هیچ جای دنیا حاکم نبود بلکه در غرب اروپا پدید آمده است که از عوامل بسیاری ، از جمله میراث منطقه فرنگی ، رندر – جزء – سزار – و – خدا تنش های خاص به مسیحیت ، جغرافیا ، آب و هوا ، و پیشرفت های اساسی در فن آوری سیاسی و فلسفه منجر شده است.. بود هیچ بریتانیا و در پی این تحولات بود که انگلیستان و امریکا رهبران دموکراسی در جهان کعرفی شدند و دم از دموکرات بودن می زنند.

به عبارت متفاوت : البته  اسلام غیردموکراتیک در روح و روان بود مانند هر مذهب و جامعه دیگری که در دوره پیش از اصر مدرن وجود داشته است. اما همانطور که مسیحیت به بخشی از فرایند دموکراتیک تبدیل شد ، بنابراین می تواند اسلام را نیز دموکرات نمود و بخش آن قلمداد کرد. تکامل مذهب کاتولیک ارتجاعی که از نیروی محافظه کاری به دموکراتیک مردن تبدیل شد خود نیاز به یک زمان طولانی داشت که ۷۰۰ سال طول کشید. در حایکه این دین در روم اساس گذاشته شد. حالا چرا دینی که از مکه برخاسته است باید دور کمی را طی کند و به مدت کوتاه این تحول را بپیماید؟در اسلام تشویق به مشارکت سیاسی لازم به نگرش کاملا متفاوت به روش آن نمود. به ویژه  نگرش نو به شریعت این دین. به طور روشن در هزاره پیش در نظام شبه قبیله ای که شرائط و عوامل در اخلاق بسیار متفاوت از امروز بود، طیف وسیعی از ویژگی های عمیق  و حساسیت های غیر قابل قبول نسبت به مسائل مردن حاکم بود که از آنجمله  ضد ایده های دموکراتیک اراده خدا بیش از مردم ، جهاد نظامی به عنوان یک  قانون برای گسترش حکومت مسلمانان ، برتری مسلمانان بر غیر مسلمانان ، و  حقوق مردان  که بیش از زنان بود.. 

به طور خلاصه، شریعت به عنوان قانون  کلاسیک را نمی توان  با زندگی مدرن  و به ویژه با دموکراسی آشتی داد.  برای مسلمانان مشارکت سیاسی به طور کلی به معنی طرد قانون اسلامی خواهد بود- چنانچه اتا ترک در ترکیه انجام داد- و یا متفکر سودانی- محمد طه که در بازخوانی متون اسلامی خواهان حذف قوانین مضر اسلامی شد.

اسلام  در حال تغییر است، بنابراین خطا خواهد بود اگر  اصرار دارند که دین باید آنچه  که بوده است باشد. به عنوان مثال حسن حنفی از دانشگاه قاهره می گوید: ”  قران یک فروشگاه بزرگ است که هرکسی خواسته اش را بر میدارد و نخواسته اش را می گذارد. ”  اتا ترک و طه  راه سخت و دشوار را برای مدرن کردن اسلام برداشتند که به راستی وفق دادن اسلام قرن هفتم را به قرن بیست و یکم کار بسیار مشکل است. امروز با ظهور جنبش های اسلام گرایی فرایند روشنفکری اسلامی کاملا سمت و سوی دیگر پیدا کرده است و برعکس دموکراسی در حرکت است.

برخی از اسلامگرایان دموکراسی را به عنوان بدعت و خیانت به ارزشهای اسلامی محکوم کرده اند اما بیشتر آنها با توجه به شرائط زمان بطور هوشمندانه از آن برای کسب قدرت استفاده برده اند. معلوم است که فرایند دموکراتیک شدن در هیچ جای دنیا اسلام گرایان را به دموکرات تغیر نمی دهد همانطور که انتخابات در ترکیه آنان را دموکرات نساخته است و در آن  نشانه  (به عنوان مثال، نشان دادن تمایل به ترک قدرت)  دیده نخواهد شد الا اینکه تمایل آنان برای اتخاذ قدرت است که از این تاکتیک استفاده می برند. بلی به مرور زمان و کفایت زمان مسلمانان نیز مانند غربی ها دموکرات خواهند شد اما در حال حاضر آنان غیر دموکرات ترین ملت در جهان هستند که مشارکت سیاسی در میان ایشان ناپدید است. در مصر یا جای دیگری نظر من منفی گرایانه و بدبینانه است که بر مبنای واقیعت های امروز و آینده ها می باشد.

 


نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا