زمان كه “محمد البو عزيزي” در و اكنش به سياست سركوب گر بيست و سه ساله و حيف و ميل مقدرت هاي ملي توسط نظام كه باعث بالارفتن آمار بيكاري و گسترش فقر در تونس گرديده بود در شهر سيدي بو زيد در غرب تونس خود را آتش زد نميدانست كه جرقه هاي آن بزودي به آتش فشان مردمي مبدل گرديده زين العابدين جنرال را كه ازپله هاي ارتش به عرصه سياست بالا رفته نظام امنيتي و متكي به چرخ هاي استبداد را در تونس اساس گذاشت در يك نمايش پر شكوه قدرت مردم از اوج به زمين ميكشد كه ديگر نه شبكه ء پيچيده امنيتي بن علي قادر به حفظ سلطه ء وي ميشود و نه نفوذ خانواده اش كه شريان هاي حياتي نظام را در اختيار داشتند.
بن علي پس از بيست و سه سال حكومت با مشت آهنين سرانجام در برابر موج خروشان ملت تونس خميد وبا ثروت هاي باد آورده اش طي بيست و سه سال مهمان پادشاه عربستان گرديد تا بقيه ء عمر را در انتظار مجهول سپري كند.
از آنجاي كه اغلب دستگاه هاي سياسي در كشور هاي عربي از لحاظ احترام به حقوق شهر وندي ايمان به ارزش و اصول هاي مدني و حقوق بشر با نظام بن علي در تونس سجل مشترك دارند تحول جديد در تونس كه به وسيله ء مردم صورت گرفت نگراني آغاز حركت هاي مردمي را بخاطر ايجاد تحول در روند سنتي سياست هاي حاكم بخصوص در مصر , يمن , الجزائر و لبيا افزايش داده است.
نظام هاي عربي در كنار ايجاد ساز مان هاي استخباراتي و نيرو هاي امنيتي متعهد به نظام بخاطر بقاي سلطه خويش همواره از از پشتيباني قدرت هاي خارجي در برابر مردم بهره جسته اند اما عدم پذيرش ميزباني بن علي توسط فرانسه پس از سرنگوني رژيم وي به مصداق ضرب المثل كه ميگويد “….ازكار افتاد سر شرا بريده پوستش را دباغي ميكنند” ثابت نمود كه ممكن است حاميان خارجي بخاطر تامين منافع خويش در چارچوب تحول جديد دست از حمايت آنها بكشند.
دهشت ساز مان يافته , دولتي بخاطر شكستن روحيه , مردم, فقر و گرسنگي , رشد آمار بيكاري و سپردن مقدرت هاي اقتصادي كشور به حلقه ء پيرامون نظام از دست آورد هاي حكومت بيست و سه ساله ء بن علي بود كه اسباب فرو پاشي را در متن خويش پرورش داده برملا نمو دكه قلع و قمع آزادي هاي فردي و قتل و به ز نجير كشيدن انديشه ها ي ديگر انديش و تكيه به قوه قهريه ء بخاطر حفظ اقتدار بجاي توسعه ء اقتصادي و مدني و شريك ساختن مردم در اداره سياسي كشور و بهره برداري تواناي هاي اقتصادي كشور در راستاي تحقيق رفاه اجتماعي در دراز مدت نتيجه ء معكوس نظير آنچه كه در تونس به وقوع پيوست در پي دارد.
قبل از افشا گري ويكي ليكس پيرامون فساد اداري و مالي گسترده در تونس كه نظام اين كشور را حكومت حلقات ما فياي بريده از مردم دانست روز نامه نگاران فرانسوي نيكولاپو و كاثرين گرايسه در كتاب خويش ” شهزاده قرطاج ” از نفوذ ليلي طرابلسي همسر بن علي در شريان هاي اقتصادي تونس كه كليه ء فرصت هاي اقتصادي كشور را در اختيار گرفته و هيچ ارگان را توان بازرسي فساد اداري و مالي اعضاي خانواده ليلي طرابلسي را نيست نوشته هشدار داده بودند كه ممكن است حيف وميل داراي هاي عامه در تونس توسط خانواده همسر بن علي كه حتي املاك و سكتور هاي خصوصي از دستبرد غصب و تصاحب آنها مصوون نمي باشد و احتكار چرخ هاي اقتصاد كه باعث ور شكستگي معيشت در تونس شده است عواقب وخيم را براي سلطه ء بن علي در پي داشته باشد.
زمان كه وجوه مشترك نظام مافياي كرزي را با رژيم استبداي و مافياي تونس كه در نتيجه ء نمايش قدرت مردم بر تاريخ آن نقطهء پايان گذاشته شد مقايسه كنيم به موارد مشابه ء ميرسيم .
آقاي كرزي كه با ترابري قوت هاي ايتلاف بهر هبري ايالات متحده در عرصه ء سياست افغانستان به دوران رسيد در پي ريزي نظام جديد در افغانستان معيار هاي تمركزگراي تماميت خواهي و قبيله محوري را در پيش گرفته نظام شبهء نظام بن علي در تونس را اساس گذاشت.
نفوذ بلا قيد خانواده كرزي در اركانهاي دولت , حيف وميل داري عامه و كمك هاي جامعه جهاني كه بخاطر اعمار و توسعه ء افغانستان صورت ميگيرد, ترافيك مواد مخدر , تطاول به شريان هاي اقتصادي كشور و مداخله در تغير و تعين افراد در سمت هاي دولتي برازندگي اين تشابه را نشان ميدهد.
مسلما زمان كه نحوه كشور داري بر تكيه ء افتخارات ميان تهي تاريخي صورت گيرد و اوليت قومي بجاي ارزش هاي ملي در كشور مانند افغانستان كه داعيه ء اكثريت دروغ تاريخي باشد معيار قرار داده شود ديوار هاي دژ عدم اعتماد ميان مردم و نظام گردن ميكشند و نظام بخاطر حفظ اقتدار خويش بسمت قبيله و نهاد هاي امنيتي تك قومي سركوب گر لغزيده قلمرو زندگي را بدست آشوب مي سپارد و راهبرد هاي نيز براي حفظ قدرت از طريق توصل به بارگيري قومي سنجيده شده است .
اما آنچه كه درك معادله را براي كرزي پيچيده و فهم آنرا مبهم ساخته است واقعيت هاي تاريخي است كه هميشه حاكميت هاي تك قومي گذشته به همكاري پنهان و يا آشكار قدرت هاي خارجي به ميان آمده اند و بنيه ء قبيله گراي جنوب هيچ گاهي بدون كمك خارجي قادر به هضم احتكار سلطه ء سياسي در كشور نبوده است و تراكم منافع بازيگران خارجي در افغانستان كه حضور نظامي دارند ميباشد كه ممكن است در صورت ظهور علايم نشانه هاي عصيان مدني عليه كرزي اين كشور ها وي را بامنافع خويش معاوضه كنند .
نقاط مشترك موجود ميان رژيم كرزي و حكومت زين العابدين بن علي در تونس كه به فروپاشي آن انجاميد اگر در افغانستان درست سازمان دهي شود ميتواند به عصيان مدني عليه حكومت كرزي منجر شده منافع كشور هاي دخيل در ساحه ء سياسي افغانستان را كه حضور نظامي در اين كشور نيز دارند به چالش بكشد .از اينجاست كه به عقيده كار شناسان بروز هر گونه نشانه هاي عصيان مدني در افغانستان كه عملكرد هاي منفي كرزي در تمام عرصه ها باعث پرورش آن متن در جامعه گرديده است و لغو احتمالي نتايج انتخابات مجلس توسط دادگاه ويژه كه ميتواند آغاز گر آن باشد بقاي حامد كرزي در قدرت را منافي منافع قدرت هاي موجود در افغانستان جلوه داده كرزي را به سرنوشت بن علي مواجه ميكند.
