وقتی افغان بودن مهمتر از انسان بودن باشد، خدا عاقبت این ملک را خوب کند. ازینکه افغانستان را به شوخی “پشت به انکشاف” میخوانده اند میدانستم. ولی از پشت کردن زمامداران ما به انسانیت و آنهم به بخاطر قوم و قبیله زیاد باورم نمیشد.
چند روز پیش تلویزون ملی محفلی ایرا که در بارۀ جوانان در کابل دایر شده بود به نشر سپرد. در پهلوی عدۀ از جوانان، وزیر صاحب فرهنگ و عدۀ از پیران فرهنگی و دولتی هم گرد هم آمده بودند.
فوزیه کوفی، نمایندۀ بدخشان در پارلمان، جز از سخنرانان بود. حرفهای این خانم جوان و روشن ضمیر در مورد انسانیت، عدالت اجتماعی و حقوق شهروندی با کف زدنها همراه بود.
در بخشی از حرفهایش در مورد حسنات یک جامعۀ متمدن گفت: “ما خواهان جامعۀ هستیم که در آن شهروند درجه اول و دوم وجود نداشته باشد.. و من ایکه از یک قریۀ دور افتادۀ بدخشان هستم با یک برادر هلمندی فرقی نداشته باشم.”
و بلاخره سخنرانیش را با اصرار به اینکه همه “اول انسانیم، دوم مسلمان و بعد افغان” پایان بخشید.
چند لحظه بعد تر، گرداننده از کسی بنام تیمور شاه اسحاق زی، معین وزارت فرهنگ در امور جوانان، خواست تا با ارشادات شان به محفل پایان بخشد.
من که منتظر دیدن یک جوان ایکه از هر لحاظ برای جوانان ما الگو باشد بودم، دیدم که یک یکمرد نیمه سال، لاغری و عصا مانند پشت تربیون قرار گرفت.
معین صاحب که از جراب گرفته تا پتلون، کرتی و پیراهن یکسره سفید کشیده بود، فکر میشد که همان لحظه از اطاق عملیات گریخته و به استیژ آمده باشد.
با خود گفتم که بد ذوق بودن مهم نیست، میگن گنج ده ویرانه اس و اینکه شاید چانتۀ فرهنگی این آغا پر باشد! وقتی حرفهایش را از چانته برون کشید، سر ذوقش شکر کشیدم.
معین صاحب کفن پوش که معلوم بود دلش سر خانم کوفی خیلی کوفت کرده بود، در حالیکه سه انگشتش را به علامت سه شرط ضروری برای شهروند بودن در افغانستان بالا گرفته بود، حرفهای خانم کوفی را چنین عالمانه رد فرمودند.
“افغان یو، مسلمان یو، بیا انسان یو”
متوجه شدم که معین صاحب همانند سلفش، یعنی کریم خرم، بجای فرهنگ، “فر” کمتر و “هنگ” بیشتر داشته اند.
تــا هـمیــن مـکتب اســت و ایــن مــلا… حــال طـفلان خــراب میبــنم.
