قبائل پشتون آنسوى ديورند بعد از ١٥٠ سال با بدويت وداع گفته، به مدنيت رو آوردند.
پارلمان پاكستان امروز طرح ادغام قبائل آزاد را به ايالت خيبر پشتونخوا تصويب نمود. اين اقدام مقدمه قانونمند كردن و زير سيطره ى دولت مركزى درآوردن قبائلى است كه تا اكنون در حال قانون گريزى و زنده گى بدوى بسر مى بردند.
چنين تحولى الزاماً امتيازات و محدوديت هايى را بمردمان آنجا در قبال خواهد داشت. امتيازاتش شامل اشتراك در انتخابات، اصلاحات اجتماعى، انكشافات عمرانى و توسعه ى زنده گى مدنى خواهد بود. اما محدوديت هاى مشخصى را كه قانون تعين نموده نيز بر آنها تحميل خواهد نمود.
بزرگترين دستآورد اين اقدام در آينده ى نه چندان دور، مهار تروريزم، افراطيت و مواد مخدر است كه دولت مركزى پاكستان را امكان مى بخشد تا بر اين سه پديده ى چالش زا فايق آيد و ثبات را در آنسوى ديورند تقويت نمايد.
وزارت اقوام و قبائل افغانستان اين اقدام پاكستان را مغاير توافقنامه ى راولپندى منعقده ميان بريتانيا و افغانستان دانسته كه بر اساس آن هر گونه تغيرى در وضعيت آنسوى ديورند بايد در مشوره با جانب افغانستان صورت گيرد.
در حقيقت دولت پاكستان با ادغام قبائل آزاد به ايالت خيبر پشتونخوا عملاً الحاق كليت پشتونستان را بخاك پاكستان رسميت بخشيده است. و از چندى بدينسو، مصروف استحكامات و ايجاد مانع با سيم خاردار در نوار مرز طولانى افغانستان با پاكستان است. كه اقدام اخير پارلمان آن كشور اين روند را نه تنها رسميت بخشيده بلكه تسريع نيز خواهد نمود.
اين تحولات در حالى در كشور همسايه ما صورت مى گيرد كه تئوريسن هاى قبيله گرا در كشور ما مصروف بازى هاى بچه گانه در مقياس داخلى اند و در يك عقبگرد بدوى و ارتجاعى، طرح خود مختارى و آزاد سازى مناطق را از حيطه حاكميت دولتى و سپردن آن به دسته هاى تروريست را روى دست دارند.
در حاليكه ساير كشور ها بسمت و سوى همگرايى و ايجاد حاكميت هاى قدرتمند مركزى حركت مى نمايند، كشور ما در يك حركت معكوس و عقبگرايانه در جهت واگرايى و تضعيف حاكميت ملى سير مى كند.
