زنگ خطر در شمال: آلمان مسوولیت امنیت را دارد یا گسترش خشونت را؟
در حالیکه پیوسته از افزایش کشتار شهروندان افغانستانی توسط نیروهای خارجی مستقر در افغانستان ابراز نگرانی شده و برای جلوگیری از آن فشارهای زیادی در دو سال گذشته وجود داشته است، دولت آلمان با لغو برخي ازموارد برنامه سازمان پيمان اتلانتيك شمالي (ناتو) در افغانستان به عساکر آلماني اين اجازه را مي دهد كه براي “حفاظت” بيشتر جان خود به گونه ديگري از سلاحهاي گرم استفاده كنند. مجله آلماني اشپيگل روز یکشنبه (14 سرطان 1388- 5 جولاي 2009) در گزارشي اعلام داشت كه دولت آلمان با لغو برخي ازموارد برنامه ناتو در افغانستان به عساکر آلماني اين اجازه را مي دهد كه براي حفاظت بيشتر جان خود به گونه ديگري از سلاحهاي گرم استفاده كنند.
در دو ماه گذشته حدود شش عسکر آلمانی در حملات گروه های تروریستی در شمال افغانستان کشته شده اند، این موضوع و همزمان بیم از افزایش، توسعه فاجعه جنگ و خشونت به شمال کشور که در کنار سایر اهداف یکی هم قتل عساکر بیشتر خارجی بخصوص آلمانی میباشد، تلاش میگردد ظاهراً دست این عساکر در استفاده و گشودن آتش باز تر گردد. بدون تردید یکی از دلایل عمده افزایش نا امنی ها در هشت سال گذشته دست باز بودن نیروهای خارجی در برابر قوانین کشوری و عدم مسوول بودن آنان در برابر کشتار غیر نظامیان بوده که زمینه را برای بازگشت دهشت افگنان به مناطق مختلف مساعد ساخت.
در یک چنین شرایطی که همه مسوولیت دارند برای احیای اعتماد از دست رفته یی مردم افغانستان به عنوان کلید اصلی ثبات تلاش کنند، اقدام اخیر برلین در برداشتن موانع بیشتر استفاده از سلاحهای گرم هیچ گونه توجیه ندارد، هر چند وزیر دفاع این کشور “فرانتس يوزف يونگ” گفته است که اعطای حق بیشتر استفاده از سلاح گرم، عساکر را بهتر برای ایستاده گی در برابر دشمن کمک خواهد کرد؛ اما این توجیه؛ فقط جنبه گمراه کنند دارد و بس. زیرا افغانها هر ساله بطور دراماتیک شاهد افزایش کشتار شهروندان ملکی توسط نیروهای خارجی بر اساس همین استدلال بوده اند، ولی هرگز این ایستاده گی که وزیر دفاع آلمان مدعی آن است را شاهد نبوده اند.
تامین امنیت با برداشتن موانع حقوقی استفاده است سلاح نه تنها جان عساکر آلمانی را در برابر تهدید های امنیتی حفظ نخواهد کرد که این موضوع افزایش دشمنی و بینی را در بین قشر عادی جامعه افغانی نسبت به نیروهای خارجی به خصوص آلمان را در پی خواهد داشت و سوظن ها نسبت به حضور عساکر آلمانی را در شمال افزایش خواهد داد. بار ها این موضوع از قبل مطرح بوده که نیروهای خارجی عمداً میخواهند برای اهداف پیدا و پنهان پای هیولای ناامنی را به شمال کشانده و دامن آنرا گسترده سازند.
شاید این بیجا و بی ربط نیست که در هفته های گذشته اکثر قوماندانان ارشد نیروهای خارجی در افغانستان، سازمان ملل و سران سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) سخن از گسترش نا امنی ها به شمال افغانستان و حتی آسیا میانه رانده اند و نسبت به آن هشدار دادند. در اواخر ماه جون (دوشنبه هشتم سرطان 1388- 29 جون 2009) جان هولمز، معاون دبيرکل سازمان ملل متحد، به شوراي امنيت گفت که تلفات غيرنظاميان در افغانستان به تناسب سال گذشته ميلادي، 24 درصد افزايش داشته و دامنه خشونتها، اخيراً به شمال و مرکز افغانستان نيز کشيده شده است.
سرمنشي ناتو ياپ دي هوپ شفر جنرال بدون هیچ تعارفی دو روز قبل از این اظهار نظر مقام سازمان ملل، از احتمال نفوذ طالبان به آسیای میانه وجود سخن راند و همه را به نوع تهدید کرد که عدم همکاری با نیروهای خارجی مستقر در افغانستان عواقب ناگواری خواهد داشت. او جمله یی جالبی گفت: “ناتو توان پيشگيري از سرحدات دولتي را ندارد. مثلا اگر طالبان حملات تروريستي در کشورهاي آسياي ميانه طرح ريزي کنند، بنابراين نیروهای ائتلاف هيچ اقدامي را براي مقابله عليه آن تعهد نمي کند”. در همین حال در مورد بدتر شدن اوضاع در مناطق شمالی کشور، جنرال ماک کريستال قوماندان نیروهای ناتو در افغانستان نیز اظهارات و هشدار های مشابه یی را مطرح کرده بود.
ولی آنچه در این بازی خطرناک و ناعاقبت اندیشانه مایه نگرانی عمیق است، درگیر بودن سران کابل بخصوص رئیس جمهور کرزی برای آماده سازی زمینه های برنده شدن در انتخابات پیشرو است که امور کشوری از سوی وی به “امان خدا” رها شده است. معلوم نیست بعد از اولین تیر اندازی عساکر آلمانی بسوی شهروندان ملکی در شمال، کی مسوول خواهد بود، رئیس جمهور کرزی یا آلمان؟ زیرا با تدبیر جدید، سرنخ این موضوع که آیا آلمان مسوولیت امنیت را در افغانستان به عهده دارد یا گسترش خشونت را؟، مخدوش است.