گزارش از سیمینار علمی حق آموزش وکار برای دختر خانمها، دانشگاه آنلاین بانوان افغان‎

گزارش از سیمینار علمی درمورد حق آموزش وکار برای دختر خانمها

سیمینار علمی با عنوان《حق آموزش وکار برای دختر خانمها》 با اجرای گیتی صدیقی به عنوان انانسر در تاریخ ۱۰جدی ۱۴۰۳برگزارشد.
این برنامه با هدف بررسی حقوق دختران در زمینه آموزش، کار و تبیین جایگاه آنان در جوامع وبخش های مختلف برگزار گردید درادامه روند سخنرانی ها و بحث ها به طور کامل تشریح میشود.
آغاز سخنرانی به نام الله توسط گیتی صدیقی صورت گرفت سپس ایشان از بانو هدیه امانی درخواست کردند تا قرائت داشته باشند؛ سخنرانی رئیس دانشکده ژورنالیزم پس از قرائت بانو هدیه امانی، جناب شکرالله کهگدای رئیس دانشکده ژورنالیزم سخنرانی خود را آغاز کردند، ایشان به تبیین اهمیت حق آموزش وکار برای دختران در جوامع معاصر پرداخته و بر لزوم توجه به این حقوق در سطح جهانی تاکید کردند.

“جناب شکرالله کهگدای”
به نام خداوند جان و خرد کزین برتر اندیشه بر نگذرد
خداوند نام و خداوند جای خداوند روزی ده رهنمای
خداوند کیوان و گردان سپهر فروزنده ماه و ناهید و مهر
عزیزان ما  خوش آمدید, و سپاسگزاریم که دراین سیمینار علمی, که با همت والای دانشجویان خردگرای دانشکده ژورنالیزم براه افتاده, حضور بهم رسانیده اید. دراین گفتمان آزاد, حق انکار ناپذیر آموزش و کار برای دخترخانمهادر برهه های گوناگون زمانی ومکانی از جابلقا تا جابلسا , مورد واکاوی , نقد و بررسی و راهیابی قرار داده می شودکه درهیچ جایی و هیچ فرهنگی, به جز در جنگلی که درآنجا, قانون دیو و دد و اهریمن بدکنش, فرمان براند, دخترخانمها از حق انسانی آموزش وکار, محروم ساخته نشده اند.
حکیم فرزانه ابوالقاسم فردوسی طوسی در شاهکارجهانی شهنامه خود, در مورد دانایی و خرد چه زیبا فرموده است:
توانا بود هر که دانا بود
ز دانش دل پیر برنا بود
خرد رهنمای و خرد دلگشای
خرد دست گیرد به هر دو سرای
باید گفته آید که, دانشجویان دانشکده ژورنالیزم, با درخشش های ستایش برانگیزی, تا بحال  4  سیمینار علمی را , موفقانه سپری کرده اند بمانند:
1- سیمینارعلمی پیرامون  آزادی بیان  2-  سیمینار علمی پیرامون سکولاریزم  3 – سیمینار علمی پیرامون فیمینیزم 4-  سیمینار علمی پیرامون فاشیزم 5- و حالا سیمینار علمی پیرامون حق آموزش وکار برای دخترخانم ها
لازم است سپاس گرمی داشته باشیم, ازاستاد اسدی گرامی, که دانشگاه آنلاین بانوان افغانستان را براه انداخته است, و سپاس ویژه از بانوی فرهیخته فایقه جان گرامی مدیره تدریسی دانشکده ژورنالیزم که با بسیار مهربانی و دلسوزی کارهای اداری دانشکده ژورنالیزم را سر براه ساخته است و سربراه خواهد ساخت,سپاس از استادان فرهیختۀ که بی آلایشانه, دلسوزانه و مهربانانه, قبول زحمت فرموده, دانشجویان دانشکده ژورنالیزم را، بدون هیچ دستمزد مادی و اما با پاداش بسیاربلندبالای معنوی، موفقانه تدریس می نمایند:
از استاد جلیل غنی هروی گرامی, از استاد عثمان سمندر گرامی, از استاد حامد علمی گرامی, از  استادآصف معروف گرامی، از استاد عبدالقدیر میرزایی گرامی، از استاد کلثوم رجبی گرامی، از استاد علی جاوید کوهستانی گرامی و از استاد دانشمند وپرمایۀ علمی دانشکده ژورنالیزم دانشگاه کابل, استاد علی مدنی که درحال پیوستن به گروه استادان دانشکده ژورنالیزم استند و از استاد جعفر طیار ,که تازه تشریف آورده اند وبرای همه شما خوبان خود, بازهم خوش آمدید و شاد باش میگوییم.
با مهر و سپاس فراواندراین قسمت گیتی صدیقی از بانو سکینه محمدی درخواست نمود تا درمورد حق آموزش وکار برای دختر خانمها در ادیان آسمانی سخنان خود را بیان دارد، بانو سکینه محمدی در سخنرانی خود به بررسی حق آموزش وکار برای دختران در ادیان آسمانی پرداختند، ایشان ضمن اشاره به اصول انسانی موجود دراین ادیان، بر اهمیت احترام به حقوق دختران در راستای توسعه جوامع بشری تاکید کردند.

“بانو سکینه محمدی ”

قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ). آیا کسانی که می‌دانند و کسانی که نمی‌دانند برابرند؟
عرض سلام و ارادت خدمت بزرگان و فرهیختگان حاضر در این جلسه.حضور تان سبز و بسیار خوش آمدید. با کسب  اجازه  از محضر اساتید گرامی،من سکینه محمدی میخواهم در این فرصت در مورد جایگاه آموزش و کار زنان از دید ادیان آسمانی صحبت نمایم.

جایگاه زنان در ادیان آسمانی به ویژه در یهودیت، مسیحیت و اسلام به طور سنتی با توجه به مفاهیم اخلاقی، اجتماعی و دینی مورد بررسی قرار گرفته است. این ادیان به زنان احترام زیادی قائلند، اما در عین حال، نحوه درک این جایگاه در طول تاریخ و بر اساس تفسیرهای مختلف، متفاوت بوده است.

• یهودیت:

در یهودیت، زنان از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و در بسیاری از متون دینی به تکریم و احترام آنان پرداخته شده است. در تورات، زنان به عنوان مادران و همسران اهمیت زیادی دارند. نقش‌های خانوادگی، به ویژه مادر بودن، در یهودیت بسیار ارجمند است. با این حال، برخی از تفسیرها به زنان اجازه نمی‌دهند که در برخی فعالیت‌های دینی (مانند خواندن تورات در معابد عمومی) شرکت کنند،
اما در تلمود، کتاب دینی یهودیان، آمده است که “برای آموزش دختران باید پول خرج کرد، چون آموزش و یادگیری برای همه، چه مرد و چه زن، مهم است”.
اما در جوامع یهودی مدرن‌تر، حقوق زنان در عرصه‌های دینی و اجتماعی گسترده‌تر شده است.

• مسیحیت:

مسیحیت نیز به زنان جایگاه ویژه‌ای داده است، بلاخص در زندگی و آموزه‌های عیسی مسیح. عیسی به زنان احترام زیادی می‌گذاشت و در بسیاری از موارد، در برابر سنت‌های اجتماعی زمان خود، از حقوق آنان دفاع می‌کرد. در انجیل، زنان به عنوان پیروان وفادار، مبلغان و حتی پیشگامان گسترش پیام مسیح دیده می‌شوند. با این حال، در طول تاریخ، برخی از مذاهب مسیحی نقش‌های زنان را محدود کرده‌اند، به ویژه در عرصه‌های رهبری دینی. اما در قرون اخیر، بسیاری از گروه‌های مسیحی به دنبال برابری بیشتر و پذیرش نقش‌های زنان در رهبری کلیسا بوده‌اند.

• اسلام:

در اسلام، زنان جایگاه بسیار ارزشمندی دارند. قرآن کریم به وضوح حقوق زنان را در زمینه‌های مختلف زندگی تأسیس کرده است. در آیات قرآن، زن به عنوان فردی مستقل و با حقوقی مشابه مردان در زمینه‌های ازدواج، ارث، آموزش، و حتی در جهاد و تلاش‌های اجتماعی شناخته می‌شود. مثلاً در آیه ۲۲۷ سوره بقره، اشاره به حقوق متقابل زنان و مردان در ازدواج شده است.همچنان در زمینه آموزش  یکی از مشهورترین احادیث این حدیث معروف پیامبر اسلام است:
“طلب العلم فریضة علی کل مسلم” (جستجوی علم بر هر مسلمانی فرض است). این حدیث به‌طور واضح به مسلمانان، چه زن و چه مرد، دستور می‌دهد که به دنبال علم بروند.  پیامبر اسلام نیز رفتار منصفانه و محترمانه‌ای با زنان داشت و آنان را در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی مشارکت داد. با این حال، برخی از جوامع اسلامی به دلیل تفسیرهای خاص از متون دینی، محدودیت‌هایی را برای زنان اعمال کرده‌اند.

نتیجه‌گیری:

در مجموع، جایگاه زنان در ادیان آسمانی با تأکید بر ارزش‌های انسانی، احترام و حقوق آنها در سطوح مختلف زندگی بوده است. با این حال، تفسیرهای مختلف از متون دینی در طول تاریخ باعث تفاوت‌هایی در پذیرش و اعمال این حقوق در جوامع مختلف شده است. در دنیای امروز، بسیاری از ادیان به‌ویژه در جوامع مدرن، به حقوق برابر زنان توجه بیشتری دارند و در پی گسترش عدالت و برابری جنسیتی هستند.
سوال اینجاست ؟با وجود تاکید همه ادیان بزرگ چرا پیروان ادیان ها با کار و آموزش زنان مخالف اند؟چون فرصت محدود است بطور گذرا علت این مسئله را مرور میکنیم.
• دیدگاه‌های سنتی و فرهنگی
• تفکیک نقش‌های جنسیتی
• ترس از تغییرات اجتماعی
• آموزش به‌عنوان تهدیدی برای قدرت مردان
و بعضی موارد دیگر …
در نتیجه،مخالفت با آموزش و کار زنان در بسیاری از پیروان ادیان بزرگ ج نتیجه تعاملات پیچیده‌ای از عوامل مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است که در طول تاریخ در جوامع مختلف شکل گرفته‌اند. این عوامل در شرایط مختلف تغییر کرده و بسیاری از جوامع و پیروان ادیان به‌ویژه در دوران معاصر، به لزوم آموزش و کار زنان توجه بیشتری نشان داده‌اند.
دوستان ما اهمیت و جایگاه آموزش و کار زنان را از دید های متفاوت مورد بررسی قرار داده‌اند .که بحث را به آنها واگذار میکنیم.
سپاس بیکران از توجه شما خوبان .

دکلمه بانو گیتی صدیقی پس از سخنرانی بانو سکینه محمدی؛ گیتی صدیقی انانسر برنامه شعر زیبایی را دکلمه کردند که با استقبال حضار روبه‌رو شد.

“دکلمه از گیتی صدیقی ”

رفتم که بخوانم و بسازم وطنم را
رفتم که بخوانم و بسازم وطنم را

خون کرد کتابم و شکستند قلمم را
من‌درگیر‌تحصیلم‌و‌سر‌مشق‌و‌سوادم

غافل که خریدند و بریدند کفنم را
خواستم که بگویم آه…. مثل آزادی

تا باز نمودم، تو ببستی دهنم را
با نام مسلمانی و هر مذهب و راهی

آتش زدی برجانم و سوزاند بدنم را
با دین محمد به کدام سوره و آیه؟!

کردی توسل و عریان بدنم را
ای دشمن سفاک وطن دِه تو جوابم

بهرچه نمودی تو پایمال چمنم را؟!
سوگند به هرقطره‌ای ازخون وجودم

پیوسته و پیوسته نمایم قدمم را
پیوسته و پیوسته نمایم قدمم را

پس از دکلمه گیتی صدیقی از بانو فرحت نوری درخواست شد تا درمورد حق آموزش وکار برای دختر خانمها در فرهنگ آریایی سخنرانی کنند، ایشان به ارزش های فرهنگی واجتماعی مربوط به حقوق زنان و دختران در تمدن های آریایی اشاره کرد.

“بانو فرحت نوری”

در فرهنگ آریایی (ایرانشهر)، آموزش و کار به‌عنوان حقوق بنیادین انسانی واز جمله برای بانوان در نظر گرفته می‌شد و در متون و روایات تاریخی و فرهنگی این مردم تأکید زیادی بر اهمیت آن‌ها شده است. در فرهنگ آریایی و ادبیات پارسی، حق آموزش و کار برای زنان همواره مورد توجه بوده است. اگرچه در برخی دوره‌های تاریخی این حقوق محدود شده، اما اشعار و متون ادبی زیادی نشان‌دهنده جایگاه والای زنان در یادگیری، کار و مشارکت اجتماعی است. به برخی از این حقوق اشاره می‌شود:
حق آموزش
• اوستا (کتاب مقدس زردشتیان یکتاپرست):
در آموزه‌های زردشتی، تأکید زیادی بر دانش‌اندوزی وجود دارد. به‌عنوان مثال، در اوستا آمده است که انسان (زن ومرد) باید برای بهتر کردن زندگی خود و دیگران دانش کسب کند.
• نقش مکتب‌خانه‌ها در آریانای باستان:
در دوره‌های هخامنشی و ساسانی، کودکان (حتی دختران) به مکتب‌خانه‌ها فرستاده می‌شدند تا سواد خواندن، نوشتن و مسائل اخلاقی و آیین یکتاپرستی اوستا را یاد بگیرند.
حق کار
• احترام به کار در شاهنامه حکیم فرزانه فردوسی:
در داستان‌های شاهنامه، کار و تلاش فردی برای ساختن زندگی بهتر ستایش می‌شود. مثلاً در ماجرای کشف آتش توسط هوشنگ، او تلاش خود را برای بهبود شرایط زندگی بشر (زن ومرد) ادامه می‌دهد، که نشان‌دهنده ارزش کار است.
• نظام طبقاتی و شغلی در دوران ساسانیان:
در آریانای باستان، بانوان همپای مردان, می‌توانستند در حوزه‌های مختلف (مانند کشاورزی، صنعت، و بازرگانی) فعالیت کنند. این آزادی انتخاب حرفه و پیشرفت در آن، نشان‌دهنده اهمیت کار در این فرهنگ است.
ارزش والای زن در ادب پارسی
• حکیم فرزانه فردوسی طوسی در شاهکار شاهنامه:
در شاهنامه، شخصیت‌هایی مانند گردآفرید نشان‌دهنده زنانی هستند که از خرد، دانش و هنر بهره‌مند بوده‌اند. فردوسی می‌گوید:
زنان را همین بس بود یک هنر
نشینند و زایند شیران نر
اما این بیت در ادامه داستان به چالش کشیده می‌شود، چراکه شخصیت‌های زن مانند گردآفرید فراتر از نقش‌های سنتی عمل می‌کنند و در آموزش، هوش و خردورزی برجسته‌اند.
• حکیم فرزانه نظامی گنجوی:
در منظومه‌های نظامی، به‌ویژه در داستان‌های “هفت پیکر” و “لیلی و مجنون”، نقش زنان در دانش‌اندوزی ستایش می‌شود. نظامی در توصیف لیلی، او را دختری می‌نامد که در خرد و ادب از همگان برتر است:
چو لیلی در مکتب آموخت علم
قلم راند در دفتر همچو حلم
این بیت به وضوح نشان می‌دهد که زنان نیز حق آموزش و حضور در محیط‌های علمی را داشته اند.
• حکیم فرزانه خداوندگار بلخ مولانا جلال الدین محدکبلخی رومی در مثنوی معنوی: (مثنوی معنوی مولوی – هست قرآن در زبان پهلوی) مولانا در حکایات خود به نقش زنان در کار و تلاش اشاره می‌کند. او در یکی از داستان‌ها زنی را توصیف می‌کند که با تدبیر و همت خود خانواده‌اش را از سختی نجات می‌دهد:
زن مگو آنک زن آن مردِ مرد
آنک در مردی همی آید به گرد
این بیت نقش فعال زنان در کار و مدیریت را مورد تمجید قرار می‌دهد.
• استاد سخن حکیم فرزانه سعدی در گلستان
سعدی در گلستان حکایتی را نقل می‌کند که نشان‌دهنده تلاش زنان در کار و استقلال اقتصادی است. هرچند مستقیم به کار زنان اشاره نمی‌کند، اما از زنی سخن می‌گوید که با خرد و اندیشه، شرایط زندگی خود را بهبود می‌بخشد:
زن خردمند و کاردان باشد
به ز مردی که نادان باشد
در دوران‌های پیش از تاریخ و دوره‌های هخامنشی، زنان نقش‌های برجسته‌یی در سیاست، فرهنگ، و مدیریت داشته‌اند.
نام برخی از زنان مشهور ایرانشهر:
زنان مشهور دوران جمشید جم (اساطیری)
• کتایون (کَتایون)
همسر گشتاسپ شاه و مادر اسفندیار، یکی از شخصیت‌های برجسته در شاهنامه است. او نماد خردمندی، وفاداری و قدرت خانوادگی است.
• فرانک
مادر فریدون شاه و خانم آپتین (آپتین بدست ضحاک ماران تازی کشته شده بود تا مغزش خوراک دومار بالای سرشانه اش شود)، یکی از قهرمانان شاهنامه. فرانک زنی شجاع و خردمند بود که برای نجات فرزندش از دست ضحاک ماران تازی, تلاش‌های فراوانی کرد و در نهایت فرزندش فریدون, ضحاک ماران را به زیر آورد وخود به شاهنشاهی هفت اقلیم رسید.
• گردآفرید
یکی از زنان جنگجوی شاهنامه، که در داستان‌ها به‌عنوان زنی شجاع و دلیر توصیف شده است و نقش مهمی در دفاع از ایرانشهر ایفا می‌کند.
زنان مشهور دوران هخامنشی
• آتوسا
دختر کوروش بزرگ، همسر داریوش بزرگ و مادر خشایارشاه. او یکی از تأثیرگذارترین زنان در دوره هخامنشی بود و نقش مهمی در اداره امور حکومتی ایفا می‌کرد. آتوسا به‌عنوان زنی باهوش و سیاست‌مدار شناخته می‌شد.
• پانته‌آ
همسر آبراداتاس، یکی از شخصیت‌های مشهور در کتاب “کورش‌نامه” اثر گزنفون. او به زیبایی، وفاداری و شجاعت شهرت داشت و پس از مرگ همسرش، خود را برای او قربانی کرد.
• آرتمیس یکم
فرمانده نیروی دریایی هخامنشی در زمان خشایارشاه. او در نبرد سالامیس (480 پیش از میلاد) نقش مهمی داشت و به‌عنوان یک استراتژیست نظامی زبردست شناخته می‌شد که در برابر هجوم ارتش اسکندر مقدونی ایستادگی ها و دلاوری های ماندگاری انجام داد.
• رکسانا (روشنک, رخشانه)
دختر یکی از نجیب‌زادگان ایرانشهر که اسکندر مقدونی اورابه زنی گرفت. او پس از  تسخیر آریانا توسط اسکندر، نقش مهمی در تلاش برای نزدیکی فرهنگ آریایی و یونانی ایفا کرد که به نام هنر وتمدن یونانوباختری یادمی شود.
• پری‌ساتیس
همسر داریوش دوم و مادر اردشیر دوم. او زنی با نفوذ و سیاست‌مدار بود و نقش فعالی در دربار هخامنشی داشت.
فرآیند
در فرهنگ سچه آریایی ها ، هم آموزش و هم کار از حقوق بنیادین انسان‌ها واز جمله بانوان بوده و به آن‌ها به چشم احترام برای رشد فردی و اجتماعی نگاه می‌شده است. این ارزش‌ها در تاریخ، ادبیات و اسناد تاریخی برجسته استند و همچنان می‌توان آن‌ها را الهام‌بخش زندگی مدرن امروزی دانست.
ادبیات فارسی، به‌ویژه اشعار کلاسیک، نشان‌دهنده تأکید فرهنگ آریایی بر آموزش و کار زنان است. زنانی مانند گردآفرید، یوتاب, سیندخت همسر مهراب شاه کابل ومادر روابه , لیلی و زنان دیگر در اشعار فردوسی، نظامی و مولانا نماینده زنانی هستند که از حق آموزش و کار برخوردار بوده‌اند و این حقوق را به نفع جامعه به کار می‌گیرند.
زنان آریایی در دوره‌های اساطیری و تاریخی، از زمان جمشید جم تا هخامنشیان، در حوزه‌های مختلف از جمله سیاست، فرهنگ، جنگ و خانواده نقش برجسته‌ای ایفا کرده‌اند. این زنان نشان‌دهنده اهمیت جایگاه زن در فرهنگ آریایی و تمدن باستانی این حوزه فرهنگی است.
با سپاس از توجه شما عزیزان

در این قسمت سیمینار از بانو فرخنده صدیقی در خواست شد تا درمورد حق آموزش وکار برای دختر خانمها در اشعار بزرگان ادب خراسان زمین صحبت کند.

“بانو فرخنده صدیقی ”

بسم‌الله الرحمن الرحیم

حضار محترم،
با سلام و احترام، خدمت شما بزرگواران، امروز در این نشست، به یکی از مسائل بسیار مهم و اساسی در فرهنگ و تمدن خراسان و جهان اسلام می‌پردازیم. موضوعی که به نحوی، هم در گذشته و هم در حال حاضر مورد بحث و تأمل قرار گرفته است: حق آموزش و کار برای بانوان در اشعار بزرگان و ادب خراسان‌ زمین.

• اهمیت آموزش در اندیشه‌های ادبای خراسان‌زمین

خراسان‌زمین، این سرزمین غنی از علم، ادب و فرهنگ، همواره در تاریخ خود افراد بزرگ و فرهیخته را به جهان معرفی کرده است که در اشعار و آثار خود به ارزش‌های انسانی، معنوی و اجتماعی پرداخته‌اند. در این میان، بحث آموزش و حق تحصیل برای زنان نیز جایگاه ویژه‌ای داشته است.

از دیرباز در شعر فارسی، زنان نه تنها به عنوان مادران و همسران، بلکه به عنوان انسان‌هایی با حق آموزش، اندیشه و مشارکت در امور اجتماعی دیده شده‌اند. شاعران بزرگی همچون فردوسی، خیام و سعدی به طور غیرمستقیم یا مستقیم به مسائل زنان و حقوق آنان اشاره کرده‌اند. فردوسی در شاهنامه، با تأکید بر لزوم علم‌آموزی و دانایی، همه انسان‌ها را به داشتن آگاهی و علم فرا می‌خواند، بی‌توجه به جنسیت. در این نگاه، زن نیز در کنار مرد می‌تواند به علم دست یابد و در عرصه‌های مختلف زندگی تأثیرگذار باشد.

• حضور زنان در شعر شاعران خراسانی

شاعران بزرگ خراسانی چون مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، خاقانی شروانی و نیما یوشیج، در آثار خود نه تنها به مقام و منزلت زن پرداخته‌اند، بلکه در اشعارشان به ضرورت آگاهی و خودسازی زنان اشاره کرده‌اند. مولانا با اشعار عرفانی خود به زنان توصیه می‌کند که از مسیر علم و دانش فاصله نگیرند و در جستجوی حقیقت باشند. در این اشعار، زنان به عنوان موجوداتی صاحب اندیشه و عقل معرفی شده‌اند که حق دارند از علم بهره‌مند شوند و در جامعه نقش فعال داشته باشند.

• حق کار برای زنان در اندیشه‌های ادبای خراسانی

موضوع بعدی که در این سخنرانی به آن خواهیم پرداخت، حق کار و حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی است. در اشعار بزرگان ادب فارسی، زن نه تنها به عنوان یک موجود فکری و فرهنگی بلکه به عنوان یک انسان فعال در جامعه شناخته شده است. سعدی در گلستان خود، با تأکید بر برابری حقوق انسان‌ها، هیچ گونه تفاوتی میان زن و مرد قائل نمی‌شود. او در سخنانی که به تربیت انسان‌ها می‌پردازد، هیچ محدودیتی برای زنان قائل نیست.

همچنین، شاعران دیگر مانند خواجه حافظ، با توجه به مسائل اجتماعی، در آثار خود از زنان به عنوان افرادی با توانمندی‌های خاص یاد می‌کنند که می‌توانند در همه عرصه‌ها ایفای نقش کنند. کار و فعالیت اجتماعی برای زنان، در نظر این شاعران، نه تنها امری ممکن است، بلکه حق آنان نیز به شمار می‌آید.

• نتیجه‌گیری:

در نهایت، می‌توان گفت که حق آموزش و کار برای بانوان در اشعار بزرگان و ادب خراسان‌زمین بسیار قابل مشاهده است. این شاعران بزرگ و خردمند، با توجه به ارزش‎های انسانی و اسلامی، همواره به زنان توصیه کرده‌اند که از علم و آگاهی بهره‌مند شوند و در عرصه‌های مختلف زندگی مشارکت داشته باشند.

ما به عنوان نسل امروز باید از این اندیشه‌های خردمندانه بهره‌برداری کرده و در راه تحقق حقوق زنان در جامعه، به ویژه در زمینه‌های آموزش و کار، گام‌های مؤثری برداریم. حق آموزش و کار برای بانوان نه تنها یک حقوق انسانی است، بلکه مسیر رشد و پیشرفت فردی و اجتماعی را هموار می‌سازد.

والسلام علیکم و رحمت‌الله

گیتی صدیقی بعد از ختم کلام بانو فرخنده صدیقی شعر زیبای از مولانا جلال الدین بلخی را دکلمه کرد.

“دکلمه گیتی صدیقی”

دنیا همه هیچ و اهل دنیا همه هیچ
ای هیچ برای هیچ بر هیچ مپیچ

دانی که پس از مرگ چه ماند باقی
عشق‌است‌ و‌ محبت‌ است‌ و‌ باقی‌همه هیچ

حالا نوبت میرسد به سخنرانی بانو سبزینه اصولی او در مورد حق آموزش وکار برای دختر خانمها در اعلامیه جهانی حقوق بشر اشاره کرده و به بررسی موارد مختلف این اعلامیه در زمینه حقوق زنان و دختران پرداختند.

“بانو سبزینه اصولی”

در اعلامیه جهانی حقوق بشر
زنان و حقوق بشر موضوعی بسیار مهم است که در سطح جهانی برای دستیابی به برابری و عدالت در جوامع مختلف مورد توجه قرار دارد. اعلامیه حقوق بشر به اصول و قواعدی گفته می شود که به انسان ها ، به ویژه زنان ، حقوق و آزادی های اساسی ره تضمین می‌کند . این اصول  در اسناد مختلف بین المللی مانند اعلامیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون محو تمام اشکال تبعیض علیه زنان بیان شده است

زنان د حقوق بشر در اعلامیه جهانی حقوق بشر
اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ توسط سازمان ملل متحد به تصویب رسید و اصولی را برای حقوق  انسانی همه افراد بدون توجه به جنسیت ، نژاد ، ملیت یا مذهب ، تعیین کرد . در این اعلامیه حقوق زنان به طور خاص مورد تاکید قرار گرفته است .
ماده ۱ تمام افراد بشر آزاد و برابر در کرامت و حقوق هستند و باید در روح برادری زندگی کنند .
این ماده تاکید می‌کند که هیچ گونه تفاوت بین افراد در حقوق و کرامت انسانی نمیتواند وجود داشته باشد حتی اگر فرد زن باشد .
ماده ۲
هر فردی باید از همه حقوق و آزادی های اعلام شده در این اعلامیه  بدون هیچ گونه  تمایز از جمله تمایز بر اساس جنسیت برخوردار باشد .
این ماده به طور مستقم بر اهمیت برابری جنسیتی تاکید می‌کند و تبعیض بر اساس جنست را رد می‌کند .

کنوانسون محو تمام  اشکال تبعیض علیه زنان (CEDAW)
۲: خشونت  علیه زنان : زنان در بسیاری از جوامعه هنوز با انواع مختلف خشونت  مانند خشونت خانگی ، آزار و اذیت جنسی ، ازدواج اجباری و اختطاف روبرو هستند .
۳: محدودیت ها فرهنگی و اجتماعی
در بسیاری از فرهنگ ها و جوامع نقش زنان محدود به کارهای خانه داری و مادر بودن است و از مشارکت فعال ان ها در سیاست ،اقتصاد و علم جلوگیری می شود.
۴: عدم دسترسی به آموزش و بهداشت : در برخی  مناطق زنان از دسترسی برابر به آموزش و خدمات بهداشتی  محروم هستند این  موضوع به ویژه  در کشورها در حال توسعه و مناطق روستایی مشاهده می شود.
نقش زنان در پیشبرد حقوق بشر
زنان نه تنها باید از حقوق خود دفاع کنند بلکه  در بسیاری  از کشور ها نقش و فعالی در پیشبرد حقوق و مبارزه  بار تبعیض دارند. زنان در سراسر جهان  باز مبارپزات اجتماعی ، سیاسی حقوق خود توانسته اند به  دستاوردهای مهمی در زمینه  حقوق بشر  برسند.
با سپاس ازهمه شما خوبان

گیتی صدیقی از بانو سبزینه اصولی  تشکری کرده و از بانو وجیفه رضایی درخواست کردند تا نظریات خود را درمورد حق آموزش وکار برای دختر خانمها در جامعه مدنی بیان کند، بانو وجیفه رضایی به تحلیل نقش جامعه مدنی در حمایت از حقوق دختران وزنان پرداختند.

“بانو وجیفه رضایی”

“به نام خالق هستی که مارادر مسیر علم و آگاهی رهنمایی میکند”

سلام احترام خدمت همه حضار گرامی ؛

هر گامی که مسیر برابری جنسیتی بر میداریم ،دنیایی بهتری برای آینده می‌سازیم؛
وامروز مادرپی آن هستیم که حق آموزش وکار برای دختران،به عنوان ستون های پیشرفت و عدالت ،در جامعه ای مدنی را به رسمیت بشناسیم .

آموزش دختران باعث رشد فکری و توانمندی آنان می‌شود. و آن هارا برای داشتن زندگی مستقل و مشارکت فعال در جامعه آماده می‌سازد.
آموزش باعث کاهش فقر،افزایش آگاهی اجتماعی و بهبود بهداشت عمومی می‌شود.
هر دختری حق دارد مانند؛ پسران به مدرسه ودانشگاه بروندتحصیل کنند و کاری که به آن علاقه دارند فعالیت کنند. که این حقوق از جمله مواردی است که در اسناد بین المللی مانند؛اعلامیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان به رسمیت شناخته شده است.

و حال روی اهمیت آموزش برای دختران میپردازم :
توانمند سازی آموزش تنها یک حق نیست،بلکه کلید تغییر است.
زمانی که دختران آموزش می بینند آن ها می‌توانند توانایی تصمیم گیری بهتری در خانواده،زندگی خود و جامعه داشته باشد.

سلامت جامعه؛ آموزش دختران می‌تواند باعث کاهش فقر و افزایش رفاه جامعه می شود، یک دختری که تحصیل می‌کند نه تنها برای خود و خانواده بلکه برای جامعه در آمدی ایجاد می‌کند. و به کاهش نابرابری های اجتماعی کمک می‌کند.
اهمیت حق کار

استقلال: کار کردن به دختران کمک می‌کند مستقل باشد. واز نظر مالی وابسته به دیگران نباشد.که این روی پشرفت جامعه تاثیر زیادی دارد.

پیشرفت خانواده و جامعه؛ دختران و زنان شاغل می‌توانند به بهبود شرایط زندگی خانواده و رشد اقتصادی کشورش کمک کنند.

دختران در آموزش وکار با چالش های مواجه می‌شوند؛

موانع فرهنگی: برخی سنت ها و باورهای نادرست که خانواده‌ها و مردم‌ آن عقیده دارند باعث شده است که دختر خانم ها از حق تحصیل و کار منع شوند.

عدم امنیت: نبود امنیت برای دختران ونگرانی های خانواده‌ها باعث می‌شود که آن ها را از تحصیل و کارشان باز دارند.
راهکار ها ؛ آگهی بخشی ؛ خانواده ها و جامعه باید از اهمیت تحصیل و کار دختران آگاه شوند تا مانع حق تحصیل وکار آن ها نشوند.

حمایت های دولتی : دولت ها باید قوانینی تصویب کنند که ازحقوق دختران حمایت شود.
تشکر از توجه تان

گیتی صدیقی بازهم یک شعر زیبا دیگر را دراین قسمت سیمینار دکلمه نمود که دراین بخش نیز حضار ازآن بهره مند شدند.

“دکلمه گیتی صدیقی”

اگر سوزی کتابم را به‌روی خاک بنویسم
جواب امتحانم را به برگ تاک بنویسم
قلم را گرشکستی خوش مَشو من درنمی مانم
بروی جاده نمناک با خاشاک بنویسم
مَدِه از میوه باغت اگرچه گشنه‌ام اما
مرا بگذار در مکتب که سیب و ناک بنویسم
زمین تا حال صدها پرسش حل ناشده دارد
چرا از خاک ننویسم که از افلاک بنویسم
اگر نام دیگر اندکی خط خط شود خیراست
مگر در هر کجا نام وطن را پاک بنویسم
مگر در هرکجا نام وطن را پاک بنویسم

سپس از بانو فخریه محمدی خواسته شد تا درمورد حق آموزش وکار برای دختر خانمها، نقشه راهی برای برگشت این حق ارائه دهند، ایشان به بررسی چالش ها و فرصت های موجود برای بازگرداندن این حقوق پرداختند.

“بانو فخریه محمدی”

سلام و احترام خدمت شما دوستان عزیز،

امشب  در اینجا گرد هم آمده‌ایم تا در مورد حق آموزش و کار برای دختران صحبت کنیم و راه‌های بازپس‌گیری این حقوق را بررسی کنیم. این حق‌ها به عنوان حقوق اولیه انسان‌ها، باید برای همه، به‌ویژه دختران، محترم شمرده شوند.

اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم، اهمیت آموزش برای دختران است.

آموزش نه تنها ابزار توانمندی فردی است، بلکه پایه‌گذار تغییرات اجتماعی و اقتصادی در جوامع است. دختران باید از حق آموزش برخوردار باشند تا بتوانند به توانمندی‌های خود پی ببرند، به تحصیلات عالی دست یابند و نقشی فعال در جامعه ایفا کنند.

اما متأسفانه، در بسیاری از نقاط جهان، دختران از آموزش محروم هستند. موانع فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، گاهی این حق را از آن‌ها می‌گیرد. در این راستا، برای بازپس‌گیری این حق، باید اقداماتی انجام دهیم:

• آگاه‌سازی و تغییر نگرش‌ها: تغییر نگرش‌ها و باورهای اجتماعی پیرامون حق آموزش دختران یک گام اساسی است. باید به جامعه و خانواده‌ها آموزش دهیم که سرمایه‌گذاری در آموزش دختران، نه تنها برای خودشان، بلکه برای توسعه جامعه به‌طور کلی سودمند است.

• برخورد با موانع اقتصادی و سیاسی: برای برداشتن موانع اقتصادی، باید سیاست‌گذاران را ترغیب کنیم که بودجه‌های آموزشی را افزایش دهند و امکانات تحصیلی را برای دختران فراهم کنند. همچنین، باید قوانین ضد تبعیض در آموزش در سطح ملی و بین‌المللی تقویت شوند.

دومین حق اساسی که باید به آن پرداخته شود، حق کار برای دختران است.

دختران باید فرصت‌های برابر برای حضور در بازار کار و تحقق اهداف شغلی خود داشته باشند. این حق تنها به معنای داشتن شغل نیست، بلکه به معنای داشتن شرایط کاری مناسب، برابر با مردان و بدون تبعیض است.

برای بازپس‌گیری این حق، باید به موارد زیر توجه کنیم:

• ایجاد فرصت‌های شغلی برابر: با ایجاد و حمایت از مشاغل ویژه برای زنان و دختران، این گروه می‌توانند در اقتصاد نقش داشته باشند. همچنین، برنامه‌های آموزشی شغلی برای دختران در تمام سطوح، به ویژه در رشته‌های فنی و حرفه‌ای، اهمیت زیادی دارد.

• تقویت قوانین و سیاست‌ها: برای تضمین فرصت‌های شغلی برابر، قوانین ضد تبعیض باید به‌طور جدی پیگیری شوند و اجرا شوند. در بسیاری از کشورها، زنان و دختران هنوز از حقوق مساوی در دسترسی به شغل و حقوق کار محروم هستند.

•رفع موانع اجتماعی و فرهنگی: برخی از جوامع هنوز بر این باورند که زنان باید در خانه بمانند و نقش‌های سنتی خود را ایفا کنند. برای تغییر این وضعیت، نیاز به تغییرات فرهنگی و اجتماعی داریم. رسانه‌ها، سازمان‌های غیردولتی و دولت‌ها باید برای اصلاح این نگرش‌ها هم‌راستا و همکاری کنند.

در نهایت، فرآیند بازپس‌گیری این حقوق باید تدریجی و پایدار باشد.

ما باید از هم‌اکنون گام‌های مؤثری برای تغییر وضعیت برداریم. این اقدامات باید بر پایه آگاهی‌بخشی، تغییر قوانین، و بهبود فرصت‌های اقتصادی و شغلی برای دختران باشد.

ما می‌توانیم آینده‌ای روشن برای دختران بسازیم، اما برای این کار نیازمند همکاری، هم‌افزایی و تلاش مستمر هستیم.
تشکر از توجه شما.

و در نهایت گیتی صدیقی از بانو شهین شهریار خواستند تا به صورت کلی نتیجه گیری از سخنرانی‌ها و بحث‌های انجام شده را بیان کنند، بانو شهین شهریار ضمن تشکر از تمامی سخنرانان، به تاکید بر ضرورت اقدام جدی برای تحقق حقوق آموزش و کار برای دختران پرداختند.

“بانو شهین شهریار”

سیمینار امشب به تحلیل و بررسی یکی از بنیادی‌ترین حقوق انسانی، یعنی حق آموزش و کار برای دختر خانم‌ها پرداخته است. در این جلسه، هدف اصلی ما پاسخ به این سوالات بود که چگونه ادیان آسمانی، فرهنگ آریایی، اشعار بزرگان ادب خراسان و اصول جهانی حقوق بشردر راستای این حق حرکت کرده‌اند و چه نقشه و راهای برای تحقق این حق در جوامع مدنی وجود دارد. در ادامه، به نکات اساسی این تحلیل پرداخته‌ایم:

•حق آموزش و کار در ادیان آسمانی:

در ادیان آسمانی مانند اسلام، مسیحیت و یهودیت، آموزش و کار برای زنان نه تنها مجاز بلکه ضروری شناخته شده است. این ادیان به طور صریح به رشد علمی و اجتماعی زنان اشاره کرده‌اند و در بسیاری از متون دینی، به اهمیت آموزش و اشتغال برای زنان تأکید شده است. در اسلام، به عنوان مثال، پیامبر اسلام (ص) فرموده‌اند: “طلب علم بر هر مسلمان زن و مرد فرض است.”این بیان نشان می‌دهد که زنان باید از حق آموزش برخوردار باشند تا بتوانند در جامعه‌ای که به رشد و توسعه علمی نیاز دارد، مشارکت کنند. همچنین، در مسیحیت و یهودیت نیز زنان به عنوان افراد مستقل و با حقوق مساوی با مردان در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی به رسمیت شناخته شده‌اند.

•حق آموزش و کار در فرهنگ آریایی:
فرهنگ آریایی به‌عنوان یک فرهنگ کهن و با تاریخ و تمدن عمیق، در طول قرون متمادی تأثیرات زیادی بر جوامع مختلف در آسیای مرکزی، ایران، هند و دیگر نقاط داشته است. در این فرهنگ، حق آموزش و کار برای زنان نه تنها به رسمیت شناخته می‌شود، بلکه در بسیاری از دوره‌ها به‌ویژه در دوران‌های پیشین، زنان به‌طور فعال در عرصه‌های مختلف اجتماعی، علمی و اقتصادی مشارکت داشتند. در این فرهنگ، زنان علاوه بر وظایف خانوادگی، در بسیاری از زمینه‌ها مانند هنر، علم، سیاست و حتی جنگ نیز نقش‌های برجسته‌ای ایفا می‌کردند.

•حق آموزش و کار در اشعار ادب خراسانی:

در آثار بزرگان ادب فارسی همچون فردوسی، حافظ، سعدی و دیگر شاعران برجسته خراسانی، بارها به برابری حقوق زنان و مردان اشاره شده است. برای مثال، در اشعار حافظ، توجه ویژه‌ای به حقوق زنان در عرصه‌های اجتماعی و علمی شده است. فردوسی در شاهنامه با تأکید بر شخصیت‌های زنانی همچون فرنگیس و گشتاسپ، نشان داده است که زنان می‌توانند نقش‌های برجسته و تأثیرگذار در جامعه ایفا کنند. این اشعار نه تنها از نظر ادبی بلکه از نظر اجتماعی نیز پیامی از برابری و اهمیت آموزش و پیشرفت زنان به همراه دارند.

• اعلامیه جهانی حقوق بشر:
طبق اعلامیه جهانی حقوق بشر، حق آموزش و کار برای همه انسان‌ها، بدون توجه به جنسیت، به رسمیت شناخته شده است. در بند 26 این اعلامیه آمده است: “هر فرد حق دارد از آموزش بهره‌مند شود”و در بند 23، حق کار و اشتغال برای همه افراد تضمین شده است. این اصول جهانی نشان می‌دهد که در دنیای مدرن، برابری زنان و مردان در زمینه‌های آموزشی و شغلی باید تحقق یابد و هیچ‌گونه تبعیضی در این زمینه پذیرفته نیست.

• جامعه مدنی و حق آموزش و کار زنان:

در جوامع مدنی، برای تحقق حق آموزش و کار زنان باید قوانین و زیرساخت‌هایی ایجاد شود که از زنان در زمینه‌های آموزشی و شغلی حمایت کنند. در بسیاری از کشورها، قوانین حمایتی برای زنان وجود دارد که می‌تواند در زمینه‌های مختلف مانند حق تحصیل، حقوق کاری، دستمزد برابر و دسترسی به فرصت‌های شغلی و آموزشی تأثیرگذار باشد. در این راستا، سازمان‌های غیر دولتی و نهادهای بین‌المللی نیز می‌توانند به عنوان حامیان حقوق زنان در جوامع مختلف عمل کنند تا برابری کامل در این زمینه‌ها تحقق یابد.

• نقشه راه برای تحقق این حق:

حق:برای تحقق حق آموزش و کار برای زنان، به یک نقشه و راه مشخص نیاز داریم. این نقشه باید شامل آموزش عمومی، اصلاح قوانین حمایتی، و ایجاد زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی باشد که بتواند فرصت‌های برابر را برای زنان فراهم کند. علاوه بر این، باید برنامه‌های آموزشی و حمایتی برای زنان به ویژه در جوامع محروم و روستایی ارائه شود تا آن‌ها نیز بتوانند از این حق بهره‌مند شوند. آگاهی‌بخشی عمومی و حمایت‌های قانونی از دیگر ارکان این نقشه راه هستند که به تحقق این هدف کمک خواهند کرد.

در پایان، باید بگوییم که حق آموزش و کار برای دختر خانم‌ها یک حق انسانی است که در تمامی ابعاد فرهنگی، دینی و حقوق بشری باید به رسمیت شناخته شود. این حق تنها در صورتی محقق خواهد شد که آموزش، قوانین حمایتی، و فرصت‌های شغلی به طور کامل در دسترس زنان قرار گیرد و سازمان‌ها و دولت‌ها در این راستا اقداماتی جدی و پایدار انجام دهند.

تحقق این حق نه تنها باعث رشد فردی زنان خواهد شد، بلکه موجب توسعه اجتماعی واقتصادی جوامع نیز خواهد گردید.
با سپاس ازهمه عزیزان

در پایان گیتی صدیقی به عنوان انانسر به نماینده گی از دانشکده ژورنالیزم از حضور تمامی مهمانان و سخنرانان تشکر کرده واین سیمینار علمی را پایان دادند.

با احترام گیتی صدیقی