خبر و دیدگاه

پارادکس های سیاسی در تاریخ افغانستان

Ahmad Saaedi
احمد سعیدی

آن یکی اندر سجود ودیگری اندر قیام  *** کار وبارش چون صلوة بی امام

هر چند بروایت تاریخ وحکایت تاریخ نویسان جغرافیای فعلی افغانستان محصول معاهدات عبدالرحمن خان با انگلیس  بوده که متعاقبا از طرف فرزند ونواده اش حبیب الله خان واما ن الله خان نیز تا ئید وامضا شده است  وانگلیس هم همین محدوده راا من حیث خاک افغانستان در معاهدۀ دیورند برسمیت شناخته بود.اما باز هم خودرا قیم وسر پرست کشور های منطقه از جمله افغانستا ن میدانست  تا اینکه به یمن ایثار وفدا کاری مردم افغانستان تحت امر شاه اما ن الله خان انگلیس شکست خورد و شااه امان الله  در کابل استقلال کشور را اعلان کرد با آنکه روسها  اولین کشوری بودند که افغا نستان برسمیت شناختند وبسرعت مراودات سیاسی وتجاری بر قرار کردند ولی شاه امان الله  با انگلیس ها هم  دشمنی دایمی اعلان نکرد با ایشان هم روابط تجاری داشت. واما حاکمان افغانستان گاهی سیاست یکسره وگاهی دوسره وسه سره ازین رویداد  با تناقض گو ئی سوء استفاده کردند که در نوشته ذیل این دو روئی ها را کمی روشن میسازیم.

پارادکس تاریخی در سیاست کشور مداران ما چیست؟ درین نوشته پارادکس های تاریخی تناقضات ورفتار های دو گانه حکوکت مردان  افغانستان  را به تصویر میکشیم که چگونه از فرصت ها به نفع خود سود جو ئی میکنند. با شگفتی میبینیم کسیکه فرصت سازی کرده وکسیکه فرصت ها وچانس هارا به آتش کشیده یکسان مورد قضاوت تاریخ افغانستان اند وما در ین  شرائط باید جرأت آنرا داشته باشیم تا بگو ئیم نه خیر برخی بزرگان زور میگویند، دروغ بافی میکنند وتاریخ را جعل ومغشوش جلوه میدهند. شما شهادت میدهید که اما ن الله خان انگلیس را شکست داد  اما این را هم بپذیرید که بپای جهالت مردم افغانستان قامتش خم شد وشکست را پذیرفت.دلیلش چه بود؟ اینکه این ملت با انگلیس میرزمد وبا انگلیس ستیز بیشتر..اگر بگو ئیم ملا عبدالله لنگ  هم انگلیس بود درست مگر او تنها در مقابل امان الله خان شورش وقیام کرد؟ نه خیر همه پکتیا وخوست تا شمالی با آن بودند وحالا بیاد امان الله خان اتن ملی میکنند؟ 

دوم:  شاه اما نالله خان  بنام افتخار تاریخی افغانستان یاد میشود وروز 28 اسد روز استقلال افغانستان با نام ویاداو گره  خورده است پس چرا سیاسیون ریا کار وفرصت طلب این  دارالغضب که از هر وسیله وفرصتی به نفع قوم وسمت وطائفه استفاده میکنند از خود نمی پرسند که چرا گر فتن نام اما ن الله خان در عهد حاکمیت نادر شاه جرم بوده ؟ وچرا آل یحیی بجای عکس غازی امان الله خان تصاویر خودرا بروی سکه های افغانستان ضرب زدند وچرا بعد از اعلان مشروطیت امانی باز هم در افغانستان سلطنت مطلقه  رسمی ورا ئج شد و چرا از دفن کردن جنازۀ افتخار تاریخی افغانستان در کابل مانعت کردند ؟ گذشته از آن چرا  بازهم   زباله های تاریخی آل یحیی  بزور قدرت وپول اجداد شانرا ناد شاه غازی وظاهر بابا وداود  قهرمان غور خنگ ملی خوانده با امان الله خان در یک صف قرار میدهند .ملت نباید با تناقض کنار بیاید هم اما ن الله را غازی وهم نادر شاه را که بکمک انگلیس بر تخت تکیه زد.این ملت آنقدر فقر فرهنگی و سیاسی دارد که نمیداند چه کسی بهتر است برای همه کف میزنند که قابل قبول نیست.آ نا نیکه نادر وظاهر را غازی وبابا  میگویند نباید امان الله خان را هم نماد استقلال وآزادی معرفی کنند؟؟

سوم پارادکس فرصت سازی وفرصت سوزی: همه نویسندگان ، تحلیلگران وروشنفکران عقیده دارند که اما ن الله  آزادی کشور را بدست آورد وبا اعلان مشروطیت بر سیستم استبدادی وسلطنت مطلقه نقطه پایان گذاشت وبا اصلاحات گسترده در بخش معارف اقتصاد وسیاست خارجی افغانستان را به یک کشور به مفهوم واقعی آن مبدل ساخت اما قیام وشورش علیه امان الله خان به سر گردگی ملا عبدالله لنگ از خوست وامیر حبیب الله خان از شمال کابل شروع شد وطور کسترده از طرف همین مردم افغانستان حمایت  گر دید تا اینکه وی را مجبور به استعفی وترک وطن کردند وهمین مهاجرت و اسارت واعدام واستبداد مثلت امان الله ، حبیب الله  ونادر شاه  در کشور ما یکسان تجلیل میشود.تا هنوز که هنوز است تناقض گو ئی در مورد حقیقت این شخصیت ها  ادامه دارد.یکی قهر مان میگوید یکی خائن یکی غازی میخواند ودیگری ملحد، جمعی استقلال طلب می پندارند وگروهی مزدور .طائفۀ  ای  خادم دین رسول الله  می نامند وگروهی دزد وقطاع الطریق.به  تر تیب یکی  شاه را سال ها به تبعید میفرستد تفاله دیگرش به او لقب بابا میدهد وتبعید گرش را قهرمان  میخواند..پدر را خائن ووطن فروش وپسر را غازی وآزادی خواه معرفی میکنند درین میان نسل های آینده اند که باید تاوان این حقه بازی هارا  بپردازند ونفهمند این سر زمین در کدام مقطع از تاریخ آزاد بوده  با این همه پارادکس ها وتنا قضات تاریخی ملت راهش را گم کرده  ملتیکه تاریخش تحریف شده وتا هنوز جعل میشود.

اکت ها وتناقض گو ئی ها ریا کارانه :شاه امان الله خان با استعمار انگلیس جنگید و افغانستان را از سلطه خارجی ها خارج ساخت واستقلال افغانستان را اعلان کرد، اما کسانیکه استعمار روس را بدون خواست ملت وفیصله شورای امنیت ملل متحد در تاریکی شب  به افغانستان آوردند آنها هم به ازادی خواهی امان الله خان افتخار میکنند ؟. آنها ئیکه از مدرنیته ومشروطیت امان الله خان حمایت میکنند از رئیس جمهور شروع تا وزیر در 13 سال متمادی به شانه افسران وسر بازان خارجی مدال نصیب کردند وافغانستان مستقل گفتند وهم یکی از اینها حاضر نشد در روز های ملی ومحافل سیاسی خانم های شان در کنارش استاد شود پس چگونه از اصلاحات امانی حمایت میکنند. جوانان عزیز همه دروغ میگویند. تنها میخواهند با استفاده ازین روز سخنرانی کنند ودروغ های خودرا به مصرف برسانند.

چشم پوشی از اشتباهات امان الله خان: فراموش نکنیم که سفر شش ماهه یک زعیم بخارج از کشور یک اشتباه جبران نا پذیر است ونباید از آن چشم پوشی کرد. زعما وسخنوران باید در کنار هنر ها از کمبودی ها هم بگو یند تا برای نسل جوان هم تجربه باشد وهم آموزنده. اصلاحات اعلان شده در لویه جرگه پغمان  برخی با ارزش های فرهنگی واعتقادی وکلتوری مردم افغانستان در تضاد بود وتا هنوز این کم فهمی زعمای افغانستان از ما قربانی میگیرد. ما هر اندیشه سیاسی که داشته باشیم نمیتوانیم بطور صریح بر اعتقادات مردم خود بتازیم والا ما نند امان الله خان شکست خورده ومانند زعمای خلقیها و پرچمی ها ترک وطن میکنیم، ومانند دست نشانده های حکومت  فعلی محکوم به زوال تدریجی خواهیم بود چون شکست حکومت ها همه ریشه در همین اشتباهات ویا جهالت سیاسی اجتماعی  زعما کم دانش دارد.  در این برنامه ها از رفع حجاب، تضمین آزادی زنان، منع تعدد ازدواج، جدائی دولت از دین، ازدیاد مالیت، تاًسیس بانک، اجباری شدن تعلیم ذکور و اناث، لغو القاب دولتی، تشکیل دفتر بررسی دارائی مامورین، منع ورود فارغان مدرسه دیویند به افغانستان، منع ازدواج مردان قبل از سن (٢٢) و از زنان قبل از سن (١٨)، اعزام دختران برای تحصیل به ترکیه و اختلاط دختران و پسران پائین از ده سالگی در مکاتب سخن زد.

احمد سعیدی

احمد سعیدی نویسنده و تحلیلگر امور سیاسی افغانستان می باشد.

نوشته های مشابه

یک دیدگاه

  1. محترم سعیدی! شما کار های خوب و افتخار آفرین شاه امان الله را در جمله اشتباهاتش بحساب آورده اید ولی از اشتباهات او چیزی یاد نکردید. اشتباهات نا بخشودنی شاه امان الله قرار ذیل میباشد:
    1- امیر امان الله خان نظامنامه ناقلین را تصویب نمود. در این نظامنامه پشتونها(افغانها) از جنوب و شرق و دیگر جا به مناطق شمال افغانستان فرستاده شدند. چون والی ها و مقامات دولتی در آن مناطق هم پشتونها بودند. این آمرین پشتون تبار زمین های آبی و درجه اول را از مردمان بومی آن مناطق بزور و جبر گرفته و بدسترس ناقلین قرار میداد. در نظامنامه امده بود که به هر فرد اعضای یک فامیل هشت جریب زمین با امتیازات مثل پول نقد و قرضه های بسیار مساعد داده شود. که این نظامنامه از جنایت بار ترین عملی بود که در زمان امان الله خان به تصویب رسید و راه را برای پشتونیزه ساختن افغانستان و سرکوب و بزنجیر کشیدن اقوام غیر پشتون افغانستان آماده ساخت. که همین حالا هم زمامداران فاشست افغانستان پشتونهای پاکستانی آنطرف خط دیورند را آورده و بخاطر زیاد ساختن نفوس پشتونها در افغانستان جا بجا مینمایند.
    2- در زمان امان الله خان تقویه زبان پشتو در سرلوحه کار قرار داده شده بود یعنی دولت خودرا مکلف به تقویه زبان پشتو ساخته بود. در حالیکه زبان مسلط و عموم مردم و زبان قلم و دیوان فارسی بود زبان فارسی را زبان بیگانه خوانده بود.
    3- در زمان اما ن الله خان جهت زدودن هویت اقوام غر پشتون ساکن افغانستان هویت افغانی را بر تمام باشندگان افغانستان تحمیل نمود. در حالیکه افغان وجه تسمیه پشتون و یا پتان میباشد. منظور شان ازین کار غیر انسانی و غیر اخلاقی شان نهادینه ساختن تمامیت خواهی و انحصار قدرت دولتی توسط قوم افغان(پشتون) بود. که تا حالا ما درد آنرا به پوست و استخوان خود درک میکنیم. تهداب تمام این تمامیت خواهی و بر تری جوئی قومی در زمان امان الله خان تحت رهنمائی خسرش فاشست قسم خورده محمود طرزی گذاشته شد.
    تجربه نشان داده است هیج قومی در یک مملکت به خوشبختی و سعادت نمیرسد تا تمام اقوام آن جامعه خوشبخت نباشند. بناء” در تحلیل آخری امان الله هیچ افتخاری نداشته است. بلکه اساس برتری جئوی قومی توسط او گذاشته شده است. زمان حکمرانی پدرش حبیب الله زمان وحشت و جباریت و مطلق العنانی وحشتناک بود. اینکه امان ا لله خان پدر عیاش و دکتاتور خودرا ازمیان برداشت و به مردم چانس تنفس و آزادی را داد اینبود که مردمان اهل قلم از او استقبال نمودند و اورا ملکه نجات یافتند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا