خبر و دیدگاه

ارتش پاکستان بازیگر اصلی قدرت وسیاست

برغم مثال زدن پاکستان به عنوان یک دولت فدرالی قابل الگو برداری برای نامتمرکز سازی در افغانستان، ماهیت اصلی دولت فدرالی و دستگاه حاکمیت درپاکستان یک ساختار متمرکز ویک دکتاتوری مطلق نظامی است. قدرت طی هفتاد وپنجسال به استثنای برهۀ زمانی اندک در اوایل ایجاد پاکستان بر پایه برنامه حزب محافظه کار انگلیس در زمان چرچیل در دست نظامیان تحت قیمومیت انگلیس وامریکا تمرکز یافته و تصمیم گیر اصلی نظامیان اند.
نظامیان برای مقابله با هند وزیر سلطه قراردادن کامل افغانستان با رویکش ساختن هویت اسلامی برای پاکستان، به بازی دوگانه دست زده اند: از یکسو ایجادگر وحمایت کننده گروه های اسلامی سیاسی، سلفی و شبکه های تروریستی اسلامی در خود پاکستان بوده و ازجانب دیگر به طور خاص گروه های اسلام سیاسی وسلفی « افغانی» را ایجاد کردند. هدف اصلی سران ارتش وشبکه جاسوسی آنها از ایجاد گروه های تروریستی، اسلامگرایان سیاسی وسلفی در جامعۀ پشتون کشور زیر رهبری پاکستان، بیشتر برای سلطه بر منابع،آبها، کمرنگ ساختن و برداشتن گروه های ناسیونالیست قومی جامعه پشتون در دوسوی مرز دیورند بوده است، تا از تجزیۀ دیگر پاکستان در خطوط قومی وفرهنگی جلوگیری شود ودر عین زمان از این نیروهای جنگ نیابتی خود در برابر هند استفاده کند. رهبران ارتش پاکستان بر خلاف سیاستهای « لر وبر خواهی» و « پشتونستان خواهی » پا در هوا وسرا زیر کردن میلیاردها دالر به گروه های ناسیونالیست قومی از سوی حاکمیتهای قومی، سیاست تعرضی وموفقانه در بهره گیری از جامعۀ پشتون افغانستان داشته اند.
از شروع داعیۀ پشتونستان در دهه پنجاه قرن بیستم توسط تیم داود خان وبه ویژه پس از کودتای او، پاکستان محور اصلی سیاستش را بر « ارتش افغانی» خود (حکمتیار وطالبان ) متمرکز کرد واین سیاست از آن زمان تا کنون با فراز وفرود هایی زیر حمایت انگلیس وایالات متحدۀ امریکا قرار داشته است.
فروپاشی اتحاد شوروی، سیاست تعرضی پاکستان را برای وصل شدن با آسیای میانه، دسترسی به منابع نفت وگاز، دریافت بازار فروش و ایجاد عقبۀ استراتیژیک در برابر هند، چند برابر بیشتر از گذشته افزایش داد وطالبان به عنوان معجون ومرکبی از اسلام سیاسی، سلفی و وهابی از پستو خانه های آی.اس.آی. برای همین سیاست تعرضی تولید شدند. رقابت بر سر تقسیم میراث شوروی در آسیای میانه سبب اشغال افغانستان از سوی امریکا، متحدان غربی وناتوی آن شد و در این میان ناسیونالیستهای قومی جامعه پشتون برخلاف روابط گذشته شان با ک.ج.ب. وجی آر.یو. برای الحاق سرزمینهای پشتون نشین پاکستان به افغانستان از گریبان سی.آی.آی. سرزدند. تغییر قبلۀ ناسیونالیستهای قومی پشتون، زنگ خطر تحرکات ناسیونالیستی قومی رادر جامعه پشتون پاکستان به صدا در آورد. حاکمیتهای دست نشاندۀ کرزی واحمدزی سالانه صدها میلیون دالر از کمکهای جهانی را صرف احیای مجدد طالبان ودر عین زمان برای سر وسامان دادن ناسیونالیستهای قومی وحتی گروه های فاشیستی در میان جامعه پشتون افغانستان و پاکستان کردند. این تلاشها پاکستان را به سوی اتحاد با روسیه، چین، ایران وترکیه کشاند. ( ادامه دارد)
بخش دوم
تغییبر تکتیکی در سیاست سنتی پاکستان
اشغال افغانستان توسط امریکا وناتو وتغییر در سیاست امریکا در حمایت از حاکمان دارای گرایشهای تند شئونیستی وفاشیستی دست نشاندۀ اش در کابل، سبب تحرکات جدید در سیاست وموضع دولتها وقدرتهای منطقه ومن جمله پاکستان شد. حکومتهای مُلکی که همواره « گودی کوکی»رهبران ارتش پاکستان بوده اند، بدون درک عمق بازی نظامیان در سیاست خارجی خود به مواضع روسیه وچین نزدیک شدند. رهبران نظامی پاکستان همزمان با اشغال افغانستان از سوی امریکا بازی چند جانبه را شروع کردند:
ـ خودرا به طور تصنعی به مخالفان امریکا نزدیک کردند، تا با سیاست فشار امتیاز بیشتری از امریکا وغرب بیگیرند.
ـ ایران، چین وروسیه را به مواضع طالبان نزدیک کردند، تا مانع بر سر قدرتگیری طالبان در آینده ایجاد نکنند وحتی فدراتیف روسیه را به حریم خلوت وبلند گوی طالبان تبدیل کردند.
ـ ازحکومتهای کرزی واحمد زی برای تصفیه نیروهای مقاومت پیشین از حکومت، قدرت وسیاست به طور همه جانبه پشتیبانی کردند و اتحاد سازمانیافته را بین طالبان ومحور قدرت وابستۀ امریکایی ایجاد کردند وبدینسان کانالهای را برای تمویل مالی، لوژیستیکی، تسلیحاتی وجابجایی طالبان در مناطق مختلف با حاکمیتهای کرزی واحمدزی بوجود آوردند. در نتیجۀ پیشبرد سیاستهای محاسبه شدۀ پاکستان در مجموع محور قدرت قومی به ستون پنجم طالبان در حاکمیت تبدیل شد.
بدینترتیب نظامیان پاکستان توانستند طالبان را به آخُر روسیه، چین، ایران وترکیه ببندند و کرزی واحمدزی را بنا به پیشبرد سیاستهای قومی، قبیله یی وفاشیستی شان به متحد اصلی طالبان بدل کنند. مهارت انگلیسی پاکستان در سیاست خارجی مجالی به حاکمیتهای قومی نداد تا سیاست روشن در برابر پاکستان اتخاذ کنند. ( ادامه دارد)

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا