توافقنامه صلح میان آمریکا و طالبان دارای ضمائم پنهانی بوده است که هیچگاه علنی نشد ، به اساس مواد این توافقنامه به طالبان مجوز داده شده بود که به استثنای بزرگ شهر ها می توانند در روستا ها عملیات کنند ولی این گروه با انجام چند حمله در بزرگ شهر ها خواستند بیبیند ایالات متحده چگونه واکنش نشان خواهد داد.
منبع : سرویس انگلیسی بی بی سی
نویسنده : سکندرکرمانی
برگردان :سیدجمال اخگر
مقامات آمریکایی و طالبان که در امضای توافقنامه تاریخی ماه فبروری در قطر نقش داشتند ، با کمال تعجب هیچگاه از آن به عنوان توافق صلح یاد آوری نکردند.
هفته ها پس از امضای توافقنامه روشن شد که چرا مقامات آمریکایی و طالبان از آن به عنوان توافق صلح یاد نکردند. پس از امضای توافقنامه حملات طالبان بالای نیروهای بین المللی متوقف ولی بر نیروهای افغان ادامه پیدا کرد.
در توافقنامه برای خروج نیروهای خارجی مشروط به این که طالبان جلو استفاده گروه های ترورییستی بین المللی مانند القاعده از خاک افغانستان علیه آمریکا و متحدینش را بگیرد، یک جدول زمانی موقت تعیین شد، که طالبان را متعهد می ساخت تا برای نخستین بار با دولت افغانستان و سایر رهبران به توافق سیاسی برسند.
اکنون قرار است این گفتگو ها به منظور پایان دادن دو دهه جنگ و کشته شدن هزاران نفر طی هفته جاری در قطر آغاز شود. قرار بود مذاکرات در ماه مارچ آغاز شود اما به علت تنش ها بر سر آزادی زندانیان متوقف گردید.
در توافقنامه آمریکا و طالبان تعهد شده بود که حدود ۵۰۰۰ زندانیان طالبان قبل از آغاز مذاکرات در بدل ۱۰۰۰ زندانی نیروهای امنیتی از سوی دولت افغانستان آزاد می شوند.
طالبان با ژست آشتی نا پذیر اصرار داشتند تا دقیقاً ۵۰۰۰ زندانی که لست آن را به حکومت سپرده بودند آزاد شوند ، اما دولت که بخشی از مذاکرات ایالات متحده و طالبان نبود درین زمینه مقاومت نشان داد.
مقامات افغان امیدوار بودند که در ازای آزادی زندانیان امتیازاتی را از طالبان بگیرند و طالبان در عوض خشونت ها را افزایش دادند.
در نظر بود تا در ضمایم توافقنامه ایالات متحده –طالبان ، که هرگز علنی نشد ، برخی از محدودیت ها بالای درگیری ها وضع شود. به گفته یک منبع معتبر ، به طالبان اجازه داده شده بود بجز بزرگ شهر ها ، میتوانند در مناطق روستایی به عملیات های شان ادامه دهند. و ایالات متحده نیز می تواند بالای آنعده طالبان حملات هوایی انجام دهد که در حال درگیری در میدان جنگ باشند نه جنگجویان که در قرارگاه و روستای خود هستند. همین موضوع دست طالبان را در افزایش حملات بر نیروهای افغان که در مناطق دور افتاده پاسگاه دارند باز نگهداشت. به هر ترتیب ، طالبان یک سری حملات گسترده را در برخی از بزرگ شهر ها برای این که بالای دولت افغانستان فشار وارد کنند ،انجام دادند ، ممکن منتظر بودند بیبینند آمریکایی ها چگونه واکنش نشان می دهند.
همچنین موج از سوء قصد علیه شخصیت های طرفدار دولت صورت گرفت که عاملین آن به طرز مشکوکی نا شناخته باقی ماندند..
آخر الامر رییس جمهور غنی نرم شد و دستور آزادی تمامی ۴۰۰ زندانی طالبان که متهم به جرایم جدی بودند را صادر کرد. حتی بدنبال صدور فرمان رهایی زندانیان ، این روند با تاخییر همراه گردید. زیرا طالبان اسرای نیروهای کوماندو را آزاد نکردند و از جانب دیگر کشور های فرانسه و آسترالیا با رهایی طالبان که در کشتار سربازان آنها دخیل بودند ،مخالفت کردند.
ایالات متحده می رفت تا از تاخیر روند آزادی زندانیان نا امید شود که هفته گذشته باقی مانده زندانیان آزاد شد و قرار است هفت زندانی که متهم به حمله بالای نیروهای خارجی بودند به قطر انتقال شده و تحت نظارت قرار گیرند.
– چه موضوعات در مذاکرات صلح مطرح می شود؟
مرحله بعدی این روند آغاز گفتگو ها میان طالبان و دولت افغانستان ” مذاکرات بین الافغانی ” روی توافق صلح واقعی خواهد بود .
مقامات دولتی و مردم عام افغانستان انتظاردارند روی آتش بس توافق صورت گیرد ، هرچند به نظر می رسد طالبان تصمیم دارند تا جنگ را تا زمان بر آورده شدن خواسته های شان ادامه دهند .
آنها خشونت را بهترین نوع اهرم فشار بر دولت افغانستان می دانند و به آسانی به جنگجویان خود اجازه نمی دهند تا سلاح به زمین بگذارند ، زیرا انسجام دوباره آنها دشوار است و ممکن به طرف گروه دولت اسلامی تمایل پیدا کنند.
مذاکره کنندگان تلاش خواهند کرد تا روی سیستم حکومت داری در آینده به توافق برسند.
به نظر می رسد انسجام مفکوره های متضاد طرفین یک کار دشوار باشد .
از یک سو ” امارت اسلامی ” است که طالبان به آن پابند هستند و سوی دیگر افغانستان مدرن و دیموکراتیک قرار دارد که طی دو دهه به پا ایستاده است.
زمانیکه طالبان در اواسط دهه ۱۹۹۰ بالای افغانستان تسلط داشتند ، تا حمله به رهبری ایالات متحده در سال ۲۰۰۱ آنها با تفسیر نادرست از قوانین شرعی دست به وحشت زدند و حتی مانع رفتن دختران به مکاتب شدند.
اکنون طالبان اصرار دارند که با آموزش زنان مخالف نیستند و اغلباً کار های را که انجام داده اند انکار می کنند .بسیاری از افغان ها در مورد رویکرد طالبان به دیده شک می نگرند.
فرحناز فروتن یکتن از روزنامه نگاران برجسته کار زاری را تحت عنوان”خط قرمز من” راه اندازی نموده تا آزادی نسبی زنان مورد معامله قرار نگیرد.
وی به بی بی سی گفت: “طالبان باید واقعیت های افغانستان امروزی را بپذیرند ،و اگر این کار را نکنند ، گفتگوهای صلح نتیجه واقعی را به دنبال نخواهد داشت.
یک دیپلومات که روند صلح را از نزدیک دنبال می کند می گوید ، طالبان عمدا دیدگاه سیاسی خود را بصورت روشن بیان نمی کنند.
سال گذشته در یک مصاحبه از عباس استانکزی ، مذاکره کننده ارشد گروه‌طالبان پرسیدم که آیا آنها روند دموکراتیک را قبول خواهند‌کرد یا خیر.
وی در پاسخ گفت: “نمی توانم بگویم … در افغانستان انواع مختلف دولت ها مورد آزمایش قرار گرفته است.
برخی از مردم نظام اماراتی می خواهند و برخی دیگر نظام ریاستی می خواهند .
وی افزود هر نظام که اکثریت مذاکره کننده گان از آن حمایت کنند،طالبان با آن موافقت خواهد کرد.
– برگشت نیروهای آمریکایی به خانه
طبق توافقنامه ، اگر طالبان به تعهدات خود مبنی قطع رابطه با القاعده عمل کنند ،همه نیروهای آمریکایی تا می ۲۰۲۱ از افغانستان بیرون شده و گفتگو های بین الافغانی آغاز خواهد شد.
به عباره دیگر خروج نیروهای آمریکایی وابسته به توافق طالبان با دولت افغانستان نیست.
دونالد ترامپ رییس جمهور ایالات متحده بار ها بر خروج نیروهای آمریکایی در وقت و زمان آن قبل از انتخابات ریاست جمهوری تاکید ورزیده است.
وی قول داده بود که تا ماه نوامبر تعداد نیروها را به ۵۰۰۰ کاهش خواهد داد ، این کمترین تعداد از زمان تهاجم آمریکا در سال ۲۰۰۱ می باشد.
به نظر می‌رسد هشدار های سازمان ملل و حتی برخی از مقامات آمریکایی مبنی بر این که القاعده هنوز یک تهدید بالقوه است و طالبان تا کنون با این گروه تروریستی ارتباط خود را قطع نکرده است ، نمی تواند مانع خروج عساکر آمریکایی شود.
یکی از آگاهان به بی بی سی گفت هدف اصلی ترامپ حصول اطمینان همکاری طالبان در زمینه مبارزه با تروریزم است ، و مسائل چون حقوق زنان و حقوق بشر در اولویت وی قرار ندارد .
در همین حال برخی از کشور های اروپایی از بابت خروج سریع نیروهای آمریکایی از افغانستان و پیامد های آن ابراز نگرانی می‌کنند.
به نظر برخی از تحلیلگران اگر جوبایدن نامزد دیموکرات های ریاست جمهوری در انتخابات ماه نوامبر برنده شود ، ممکن روند خروج نیروها کندتر شود.
گفته می شود رئیس جمهور اشرف غنی ، عمداً روند آزادی زندانیان را متوقف ساخت تا این که در رهبری ایالات متحده تغییر ایجاد شود.
– کی ها بر افغانستان حکمرانی خواهند کرد؟
بسیاری از طرفداران طالبان معتقدند با خروج نیروهای آمریکایی آنها تصمیم خواهند گرفت چه نوع جامعه ی را شکل بدهند.
این گفته ها طرز دید این گروه نسبت به آینده سیاسی افغانستان را منعکس می سازد .
تاکنون سران طالبان بر ایجاد حکومت همه شمول اسلامی تاکید داشته اند.
در جریان گفتگو های صلح، احتمالا طالبان حکومت موقت را که خود بخش آن باشند پیشنهاد کنند، در حالیکه تا هنوز جایگاه رهبری سیاسی فعلی در حکومت آینده روشن نیست.
علیرغم موقف تند طالبان در گذشته برای مشروعیت جهانی ارزش قائل هستند.
در دهه ۱۹۹۰ تعداد انگشت شماری از کشورها رژیم طالبان را به رسمیت شناختند و آنها نتوانستند کل کشور را تصرف کنند. حالا با وجود که طالبان ادعای کنترول بیشترین بخش کشور را دارند اما نتوانستند مراکز شهر ها را تصرف کنند.
اتحادیه اروپا هشدار می دهد اگر رژیم های آینده با استاندرد های بین المللی حقوق بشر پابند نباشند هیچ نوع کمک و سرمایه گزاری در افغانستان صورت نخواهد گرفت.
طوریکه دیده می شود با این میزان سرعت، ممکن مذاکرات طولانی شده و نتایج آن نیز نا مشخص باشد.
با این حال طالبان طی سال‌ها درگیری بجز بن بست چیزی دیگر ایجاد نکردند آنها حداقل از فرصتی‌صلح که برای افغان ها بوجود آمده است استقبال کنند.
