رئیس جمهور اشرف غنی در پنجم حمل ۱۳۹۸ حین به صدا در آوردن زنگ آغاز سال تعلیمی مکتب در کابل گفته بود طی سال روان ۲۷۰۰۰ باب مکتب در افغانستان ساخته میشود .
تصویری را که مشاهده میکنید مربوط به لیسه یخن علیا در ولسوالی تیوره ولایت غور که خودم نیز تا صنف ششم در آن مکتب درس خوانده ام، بدون تردید این مکتب یکی از قدیمی ترین و با افتخارترین مکاتب در سطح ولایت غور است بنیان گذار این مکتب شخصیت والا مقام علم و معرفت مرحوم استاد محمد رسول فگار است. این مکتب شخصیت های متعددی علمی، فرهنگی، ادبی و سیاسی از جمله دوکتور محمد انور غوری، دوکتور عابد حیدری، استاد غلام علی فگارزاده، مرحوم استاد گل احمد مدهوش و ده ها و صد ها شخصیت های سرشناس دیگر، افتخار فراغت از آن را دارند. این مکتب با بیش از نیم قرن سابقه تعلیمی دارد گرچه این مکتب اولین و آخرین خرابه نیست صد ها و هزار ها مکاتب دیگر در ولایات مختلف با این مشکل مواجه اند.
اما مشخص در مورد لیسه یخن علیا متاسفانه بعد از فروپاشی تعمیر اولی آن در زمان جنگ های داخلی افغانستان تا هنوز بدون تعمیر میباشد. طوریکه مشاهده میکنید شاگردان آن در زیر خیمه ها و هوای سوزان و خاکباد نشسته و درس میخوانند.
در یک گوشه تعمیر نیمه کاره ی که برای همه حسرت آور شده و تکمیلی آن برای شاگردان یک خواب و خیال است در سال ۱۳۸۴ سنگ تهداب آن توسط اراکین محلی ولایت غور گذاشته شد. متآسفانه این پروژه دست بدست فروخته شد و تا هنوز نیمه کاره مانده است.گرچه بار بار توسط جوانان و اهالی این مناطق شکایات و عرایضی به ریاست معارف غور و دیگر بخش های مربوطه داده شده است. اما مسئولین با وعده های مختلف کار آن را تا کنون معطل قرار داده اند. حالا که تعدادی از دوستان آن دیار به حمایت از تیم دولت ساز کمر بسته اند آرزو داریم در قسمت اعمار و تکمیل ساختمان نیمه کاره ی لیسه یخن علیا و دیگر مکاتب ولایت غور توجه لازم صورت گیرد.
