اگر سه تیم عبدالله، اتمر و غنی تا آخر پیش بروند عبدالله باز هم برنده خواهد بود، ولی اگر انتخابات شفاف و منصفانه باشد. جامعه جهانی مشکلی با هیچ یک ازین تیم ها ندارد اگر چه از کارکرد غنی ناراض اند.
تیم غنی:
دلیل اینکه، وقتی اشرف غنی انتخابات گذشته را باوجود تقلب گسترده حکومت کرزی و حمایت جنرال دوستم نتوانست ببرد، اینبار چگونه خواهد برد؟ یگانه آبروی این تیم امرالله صالح است. ولی غیرپشتونها این تیم را بر اساس تعصب اشرف قضاوت خواهند کرد، نه بر کفایت و شایستگی صالح. بخصوص که این تیم از تغییر در ساختار نظام سیاسی و دیکتاتوری این کشور لب‌تر هم نکرده باشد. یگانه خواب اشرف غنی اینست که انتخابات را با امکانات دولتی به دور دوم ببرد، تا پس از بیشتر تیم اتمر را بخود جذب کنند.
تیم اتمر:
تیم اتمر از تیم غنی قویتر به نظر میآید، ولی از حمایت کافی پشتون و غیرپشتون برخوردار نخواهد شد. اگر چه اتمر شخص لایق و پرجاذبه است ولی کارکرد چندین ساله او در کنار حکومت شدیدا قومگرای غنی تردیدهای جدی در مورد صداقت و تعهدات انتخاباتی او ایجاد کرده است – که رفع آن آسان نخواهد بود. برای تیکه دارن قومی و پیرخانه هاهم خیلی مشکل خواهد بود که برای اتمر کار زیادی کرده بتوانند. این بانکها خیلی خالی‌تر از گذشته اند.
تیم عبدالله:
تاجیکان و هزاره ها از ضعف و “صبر استراتژیک” عبدالله سخت ناراض اند، ولی آنحضرت مایه بر آن گذاشته است که بیشتر ملت از روی ناچاری و بر بنیاد مقوله “بد، بدتر و بدترین” رای به کیسه آن بد خواهند ریخت. وقتی اینبار ازبیک‌ها هم در پهلویش باشند، تاج کیانی مال ایشان خواهد بود، اگر باز با گریه میدان رها نکردی!
بازندگان و برندگان تاجیک:
استاد عطا محمد نور، که چهار سال پیش محترم ترین و مهمترین شخصیت تاجیک و جمعیت تلقی می‌شد، بخاطر معامله‌های مقطعی، گزافه‌گویی‌های بی‌جا و نبود دوراندیشی سیاسی، حال به احمد ضیای ثانی تبدیل شده است. اگر باورتان نمی‌شود، به تبصره های زشت در مورد ایشان توجه بفرمایید. اگر خموشی اختیار کرده و گول چند چاپلوس و احمق نخورده بدی، حال نقل میدان بودی! به استاد گفته بودم که آب رفته بر نمی‌گردد، ولی به آذان ملای غریب کسی نماز میخواند.
صلاح الدین ربانی، که استاد عطا می‌خواست از او بعنوان تخته خیز و جست هایش استفاده کند، آخرین میخ را بر تابوت و حیات سیاسی عطا وارد کرده است. و خود شخص صلاح الدین، بخاطر ثبات در اندیشه‌های سیاسی و تاکید جرأتمندانه بر عدالت قومی، برای خودش جایگاه خوبی در میان تاجیکان باز کرده است.
امرالله صالح، اگر چه وزرات شریف داخله را قربانی معاونیت سمبولیک نموده است، ولی باجود آن درین آشفته بازار نام ایشان به عنوان یک فرد خیلی لایق، با برنامه و فراقومی زبان زد عام شده است. با مانورهای زیرکانه و نمایش کمال خویش، او خود را برای کار خیلی بزرگتر، یعنی پست ریاست جمهوری یا حد اقل صدر اعظم، در دور آینده آماده می‌کند – اگر شرایط بدتر ازین نشود.
چند نکته جالب:
– اگر تاجیکان آرمانی بی‌اندیشند، هیچ نامزدی صادقتر و بهتر از لطیف پدرام ندارند. ولی متاسفانه حالا زیاد عملی به نظر نمی‌رسد.
– استاد سیاف خواب است. اگر چه بیداری او هم زیاد چیزی را هم تغییر نخواهد داد.
– حکمتیار صاحب هم کنجاره خواب دیده است. ولی گذشته از گذشته ایشان، همینکه بجای راکت به تکت روی آورده اند، کار نیک است.
