از ۱۷ سال به اینسو طالبان مسلح با استفاده از وحشت و ترسی را که در میان مردم ایجاد کرده اند، به نحوی خود شان را در روستاها و مناطق دور دست افغانستان جا به جا کرده اند و در کنار محدود کردن فرصت های زنده گی بالای مردم مناطق تحت نفوذ این گروه، به نحوی تلاش کرده اند تا وانمود سازند که آنان از حمایت مردمی برخوردارند و با ارایه تفسیر نا درست از احکام دین مقدس اسلام، جنگ شان در برابر نظام افغانستان را توجیه کرده اند.
اما تحولات شش ماه گذشته منجر شده است تا ذهنیت عام در برابر این گروه دگرگون شود و به نحوی این گروه در انزوای اجتماعی قرار گیرد.
بحث نخست، اعلان طرح صلح رییس جمهور محمد اشرف غنی بود که بر بنیاد آن تمامی شرایط برای پیوستن طالبان مسلح به یک روند سیاسی، برخورداری آنان از امتیازات در قدرت و نظام سیاسی و هم چنان زمینه سازی برای تبارز این گروه به عنوان جریان مشروع سیاسی در برنامه های آینده سیاسی افغانستان بود. این طرح دلایل طالبان در مورد سهم نه دادن به آنان در قدرت و انحصار شدن امتیازات توسط حکومت را نفی کرد.
بحث دوم، تجمع نزدیک به سه هزار عالم دین در کابل و موقف گیری آنان در برابر جنگ جاری در افغانستان که در روشنی آیات قرآنی و احادیث نبوی تسجیل گردیده بود، منجر شد تا نوع نگاه شهروندان کشور در برابر جنگ جاری دگرگون شود، زیرا پیش از این طالبان مسلح هر عمل خشونت بار و مخرب شان را با ارایه دلایل و تحریف احکام دین اسلام توجیه می کردند و نبود اجماع کُلی در میان عالمان دین باعث گردیده بود تا شهروندان کشور در روشنی قرار نگیرند، اما اعلامیه نشست پایانی عالمان دین در خیمه لویه جرگه ابهامات در رابطه به نا مقدس بودن و جنگ جاری را دور ساخت و منجر شد که در کنار ایجاد اجماع در میان عالمان دین در رابطه به جنگ افغانستان، تحرکی را در میان شهروندان کشور ایجاد کرد و آنان به این باور رسیدند که نیاز است تا برای پایان جنگ در افغانستان پا به پای حکومت حرکت کنند.
بحث سوم، اعلان آتش بس یک طرفه از سوی رییس جمهور غنی بود که به مناسبت عید سعید فطر و جهت ایجاد اعتماد و حسن نیت برای مصالحه با طالبان اعلان شد. این تصمیم رییس جمهور غنی که از سوی جامعه جهانی و شهروندان افغان مورد حمایت و استقبال وسیع قرار گرفت، در ۱۷ سال گذشته برای نخستین بار منجر به آن شد تا در نتیجه فشارهای مردمی طالبان نیز به اعلان آتش بس در سه روز عید اعلان آماده گی کنند.
هر از گاهی که حکومت افغانستان صدای صلح و مذاکره با طالبان را بلند کرده است، طالبان مسلح ادعا کرده اند که حکومت افغانستان اراده و صلاحیت واقعی و مورد نیاز برای آغاز و پیشبرد مذاکرات صلح را ندارد، اما اعلان آتش بس ثابت ساخت که حکومت افغانستان اراده و صلاحیت هر نوع گفتگو با طالبان را دارد. این کار منجر شد تا اعتماد شهروندان نیز بالای حکومت بیشتر شود و طالبان به دلیل تاکید بر دوام جنگ مورد انتقادهای جدی قرار گرفته و اراده آنان برای پیوستن به یک روند صلح واقعی بین الافغانی مورد شک و تردید قرار گیرد.
اجازه یافتن و رفتن جنگجویان و قوماندانان طالبان به داخل شهرهای بزرگ، مناطق تحت کنترول نیروهای افغان و حتی کابل پایتخت کشور منجر شد، تا استقلالیت حکومت افغانستان در بحث صلح نزد شهروندان کشور یقینی گردد و تمدید این آتش بس به روز دوم عید از سوی رییس جمهور غنی این باورها را به مراتب بیشتر تقویت کرد، اما اعلان طالبان به هدف آغاز دوباره جنگ به روز چهارم عید منجر شد تا نفرت و انزجار شهرندان افغان در برابر آنان بیشتر شود.
حال طالبان مسلح به تازه گی با نشر اعلامیه عالمان دین و ملا امامان را تهدید کرده اند که در صورت بیان حقایق پشت پرده جنگ افغانستان و نا مشروع و غیر اسلامی خواندن دوام جنگ از سوی طالبان، آنان هدف قرار خواهند گرفت که این خود نشانه از ترس طالبان از آگاه شدن مردم از حقایق و از دست دادن جایگاه مردمی است.
آغاز حرکت های مدنی، دوام موجی از حرکت های صلح خواهانه در رسانه ها و شبکه های اجتماعی آغاز موجی عظیمی از حرکت ها، اجماع و شکل گیری دیدگاه های واحد میان عالمان دین و ملا امامان مساجد در رابطه به نا روا بودن جنگ جاری افغانستان و نیاز به آغاز مذاکرات بین الافغانی صلح منجر شده تا طالبان مسلح خود شان را در انزوای اجتماعی ببینند، زیرا حکومت افغانستان صداقتش در مذاکرات با این گروه را ثابت ساخت، شهروندان کشور با میزبانی از طالبان در روزهای عید آماده گی شان برای همپذیری با طالبان را به نمایش بگذارند و عدم ارایه دلایل موثق، مودل و مورد قناعت دینی از سوی طالبان در مورد دوام جنگ تمامی سه قشر سیاسی، ملکی و دینی را از این گروه نا راض ساخته و طالبان با انزوای اجتماعی روبرو اند.
——————————-
نویسنده: شهزاد تسنیم
