چگونگی تعاملات و مذاکرات میان افغانستان و پاکستان بر سر بحث صلح افغانستان و امنیت منطقه در ماه های اخیر به طور قابل ملاحظه تغییر کرده و اسلام آباد برعکس ۱۶ سال گذشته، در ماه های اخیر بیشتر با ابتکارات و اقدامات کابل همنوا شده و حد اقل آماده شده تا به آن لبیک گوید.
هرچند ظاهراٌ مقام های پاکستانی، به ویژه نظامیان این کشور دلیل این همه را تهدید افراطیت و تروریزم در برابر منطقه میدانند و ظاهراً میخواهند به هم پیمانان شان در منطقه اطمینان دهند که آنان در پی همکاری برای مبارزه با این دو پدیده استند، اما مبناء تغییر یک باره گی در رویکرد پاکستان و حد اقل تمکین به ایجاد چینل های ارتباط مستقیم با کابل، پیامد لابی است که حکومت افغانستان در مجالس بین المللی انجام داد و دلیل دوام جنگ، زمین گیر ساختن نیروهای خارجی و جامعه جهانی در افغانستان و شکل گیری بیش از ۲۰ گروه افراطی – تروریستی در منطقه را به پای پاکستان گره زد و حل تمامی این تهدیدات در برابر امنیت و صلح بین المللی را وابسته به تغییر رویکرد حمایتی پاکستان از گروه های افراطی و تروریستی خواند.
دعوت اخیر حکومت پاکستان از مشاور امنیت ملی افغانستان جهت سفر به اسلام آباد و بحث روی عملی سازی پلان عمل نشان دهنده آن است که با گذشت ۱۷ سال، برای نخستین بار افغانستان در مذاکرات با پاکستان از نقطه قوت وارد لابی و مذاکره شده و پاکستان نمیتواند بیش از این با معامله بر سر صلح و ثبات افغانستان از جامعه جهانی امتیاز طلبی کند. بلکه مجبور است تا برای نجات از انزوا، برگشت به ستیج بین المللی و اثبات این که اسلام آباد بیش از این حامی تروریزم نیست و افغانستان نیز قربانی تروریزم تحت حمایت پاکستان نخواهد شد، عملاً اقدام نموده و این اقدامات با کاهش خشونت ها در میدان جنگ افغانستان ثابت گردد.
کاهش خشونت ها در افغانستان محور بحث هیات حکومت افغانستان در مذاکره با مقام های سیاسی و نظامی پاکستان را تشکیل می داد، زیرا این بحث در ماه های اخیر با بلند رفتن سطح خشونت ها، تلفات ملکی و تشدید حملات طالبان مسلح در چندین ولایت کشور محور توجه جامعه جهانی، به ویژه کشورهای بود که عملاً به نحوی در قضیه افغانستان دخیل اند و امنیت آنان نیز دقیقاً از همین ناحیه تهدید می شود.
به عبارت دیگر، مذاکرات میان افغانستان و پاکستان و تاکید بر عملی سازی پلان عمل بخشی از تلاش جهت رسیدن منطقه و جهان به صلح و امنیت است. زیرا حال ثابت شده است که بیش از ۲۰ گروه افراطی و تروریستی که در منطقه فعالیت دارند، خاستگاه و چگونگی ارتباط آنان به نحوی ریشه در پاکستان دارد و کشورهای منطقه نیز به این نتیجه رسیده اند که تلاش پاکستان برای حفظ عمق استراتیژیک خود در افغانستان و جستجوی بقای این کشور در نا امنی افغانستان منجر شده، تا اسلام آباد حمایت از گروه های تروریستی را ادامه دهد و این تروریزم دولتی منجر به برهم خوردن و تهدید امنیت منطقه و جهان شده است. از این رو جامعه جهانی تاکید بر این دارد که برای برچیده شدن این تهدیدات، نخست باید افغانستان و پاکستان باهم به صلح برسند. آنچه رییس جمهور غنی در کنفرانس پروسه کابل و چندین نشست بین المللی بیان کرد، دقیقاً همین بحث است که پایان جنگ افغانستان و برچیده شدن تهدید تروریزم در برابر امنیت جهان از منطقه ما، نیازمند رسیدن افغانستان و پاکستان به صلح و تفاهم میان دو دولت است.
سفر هیات حکومت افغانستان به اسلام آباد که در ترکیب آن دو مقام ارشد ادارات امنیتی نیز شامل بودند، فرصت آن را فراهم کرد تا بحث روی وضعیت امنیتی افغانستان و دخیل بودن گروه های جنگجو و تروریستی مستقر در آنسوی خط دیورند با بیان حقایق و ارایه اسناد مستند شود و مقام های نظامی پاکستان با درک این که شواهد مذکور میتواند در مجالس بین المللی به عنوان بخشی از اسناد معتبر از مداخله پاکستان در امور داخلی افغانستان و دوام جنگ در این کشور حکایت کند، حاضر به دوام مذاکرات شده و پذیرفتند که برای دور بعدی مذاکرات بر سر پلان عمل، هیاتی با اشتراک نظامیان پاکستانی در کابل حضور خواهند یافت.
در خبر نامه که از سوی دفتر رسانه های اردوی پاکستان و دفتر مشاوریت امنیت ملی صدراعظم این کشور به نشر رسیده، این تعهد مقام های پاکستانی در آن بیان شده که آنان متعهد به کمک در کاهش خشونت ها و آغاز روند بین الافغانی صلح استند. این دو نقطه نشان دهنده آن است که حکومت افغانستان، به ویژه هیات افغانستان در سفر اخیرش به اسلام آباد توانسته به نحوی مقام های پاکستانی را قناعت دهد که ریشه بحران موجود امنیتی و عدم تحقق مذاکرات صلح افغانستان بر می گردد به نفوذ پذیری گروه های جنگجو از پاکستان و این تنها اسلام آباد است که میتواند با استفاده از تاثیر گذاری خود بر طالبان به جنگ افغانستان پایان دهد.
سفر بعدی هیات پاکستان به افغانستان که در هفته های آینده انجام خواهد شد، این فرصت را به دست میدهد تا از یک سو اعتماد سازی صورت گیرد و از سوی دیگر برای نخستین بار بحث مذاکرات صلح دولت با دولت میان افغانستان و پاکستان آغاز شود، آنچه دولت افغانستان از ۴ سال به اینسو در پی آن بود.
————
