خبر و دیدگاه

نشست امروز کابل ابتکار امریکاست نه افغانستان

 

رییس جمهور اشرف غنی، شام روز دوشنبه با مراد مایکیوف ؛ لوی‌درستیز قزاقستان و پاول ارگشیف ؛ لوی‌درستیز ازبکستان در ارگ ریاست جمهوری  دیدار و گفتگو داشت.در این دیدار رئیس جمهور  و لوی درستیز های قزاقستان و ازبکستان ، پیرامون موضوعات گوناگون بخصوص مبارزه علیه تروریزم، همکاری‌های منطقه‌یی، امنیتی، اقتصادی و ترانزیتی بحث و تبادل نظر نمودند.

به گفته رئیس جمهور غنی سفر این دو مقام نظامی در افغانستان فصل تازه ای از روابط و همکاری‌ها در عرصۀ نظامی به خصوص میان ارتش کشورهای افغانستان، قزاقستان و ازبکستان شمرده می شود  همزمان صبح امروز به ابتکار  مقامات امریکایی نشست مشترک روسای ارتش های افغانستان، پاکستان، ازبکستان و قزاقستان با حضور فرماندهان نیروهای امریکا و ناتو و حمایت قاطع امروز در کابل برگزار گردیده  گفته می شود که در این نشست دو روزه روسای ستاد ارتش کشور‌های پاکستان، افغانستان، ازبکستان، قزاقستان و فرمانده نیرو‌های ناتو راه‌های مبارزه مشترک با تروریسم و مواد مخدر را بررسی خواهند نمود. این نشست با اهمیت زمانی برگزار می شود که کابل دریک ماه گذشته صحنه حملات خونین تروریستی بود که براثر آن صد‌ها نفر کشته یا زخمی شدند.

بعد از این نشست گفته می شود پنتاگون چهار هزار سرباز دیگر را که ماموریت شان در عراق خاتمه یافته به افغانستان اعزام مینماید تا بتوانند به خاتمه جنگی که سه رئیس جمهور آمریکا شاهد آن بوده اند راه حل نهایی دریابند. از طرف دیگر حضور  فعال، جنرال جوزف وتل، رییس فرمان‌دهی مرکزی نیروهای امریکایی و جنرال جان نیکلولسن، فرمان‌ده نیروهای حمایت قاطع در افغانستان این پیام را می رساند که همه از حضور فعال تروریستان و وضعیت بحرانی افغانستان  تشویش دارند و در تلاش اند تا هنوز که فرصت های اندکی وجود دارد  جلو این هیولای ویرانگر را بگیرند  از طرف دیگر حضور جنرال جاوید قمر بجوا رئیس ارتش پاکستان در این نشست سوالی است که باید روی آن دقت کرد حضور رئیس ارتش پاکستان در نشست کابل زمانی صورت میگیرد که روابط بین مقام‌های افغان و پاکستان از چندی بدینسو به حالت تیره‌گی گرایده‌است و در جریان همین هفته هئیت مذاکره کننده ای افغانی از اسلام آباد با دست خالی به کابل برگشت.

در این نشست هر نوع تصامیم و تدابیر که اتخاذ میگردد بحث جدا گانه ایست که هنوز در پرده ای از ابهام است اما به باور من اوضاع جاری افغانستان نه تنها برای مردم افغانستان بلکه برای  کشور های آسیای میانه تهدید بزرگیست حضور گروه های تروریستی  در شمال افغانستان بخصوص در سرحد با تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان این تهدید ها را بیشتر تقویت بخشیده.پرسش اساسی این است که چرا وضعیت امنیتی افغانستان برای کشورهای آسیای میانه، به‌ویژه ازبکستان، تاجکستان، قزاقستان ، ترکمنستان یک تهدید است و این تهدید ها تا چه حدی می‌تواند جدی باشد.

چه چیزی موجود در افغانستان این تهدیدات را موجه ساخته اگر کوتاه پاسخ دهیم افراط‌گرایی، افراطگرایی در آسیای میانه از طریق افغانستان.تردیدی وجود ندارد که در حال حاضر افغانستان یکی از کشورهای ناآرام در منطقه است در گوشه و کنار این کشور اضافه تر از ۲۷ گروه های تروریستی و آدم کشان حرفوی فعالیت دارند .

این کشور با داشتن بیش از ۲ هزار کیلومتر مرز با کشورهای تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان در سال‌های اخیر شاهد بیشترین ناامنی در ولایت‌های شمالی خود بوده است؛ ولایت‌هایی چون بدخشان، تخار، قندوز، فاریاب و جوزجان نورستان کندز.افزون بر این ولایت‌های شمال افغانستان در سه سال اخیر شاهد گروه‌هایی چون داعش، جنبش اسلامی ازبکستان و جنبش اسلامی ترکستان شرقی بوده است. داعش در درزاب ولایت جوزجان پایگاه دارد و پسر طاهر یلداش  نیز در شمال افغانستان برای این گروه سربازگیری می‌کند.با توجه به گسترش ناامنی‌ها در شمال افغانستان، کشورهای آسیای میانه، نگران امنیت ملی شان بوده و در تلاش اند تا مانع گسترش ناامنی از طریق افغانستان به خاک‌شان شوند.از سوی هم این روزها پایان داعش در خاورمیانه، عراق و سوریه، رقم خورده و تحلیل‌ها بر این است که داعش پس از این افغانستان را مکانی برای فعالیت‌های خود انتخاب کرده است.

در کنار این گمان، این مسأله نیز مطرح است که جنگجویان شکست‌خورده داعش که از کشورهای آسیای میانه به عراق و سوریه رفته بودند، به زادگاه شان برگشته و فعالیت‌های تروریستی شان را در آن‌جا از سر میگیرند. همه میدانند. آسیا میانه منطقه‌ای دارای منابع سرشار طبیعی و میراث برجا مانده از شوروی سابق با چالش‌های امنیتی بسیاری در زمینه امنیت انرژی، قاچاق مواد مخدر، مهاجرت، قاچاق انسان و تروریزم روبرو است. افزون بر این، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی همواره خواست مبتنی بر ایجاد حکومت خلافت‌گونه در این منطقه وجود داشته است. به باور من در حال حاضر کشور های آسیای میانه به دلیل وجود مشکلات ریشه‌ای در بخش اقتصاد، اجتماع و سیاست دارای بسترهای مساعد برای خشونت‌گرایی و انجام اقدامات تروریستی است. قبلاً شهروندانی از کشورهای قزاقستان، قرغیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان برای پیوستن به داعش به سوریه و عراق رفته‌ بودند بعد از شکست داعش در شرق میانه دوباره به کشور های خود برگشته اند .افراط‌گرایان اسلامی آسیای میانه سال‌ها است که با انجام اعمال تروریستی توجه جهانیان را به خود جلب کرده‌اند.

این افراد بیشتر شامل پیکارجویان قرغیزستان، ازبکستان و تاجیکستان بوده‌اند. با همه جنگ ها در عراق و سوریه تا هنوز تعدادی از این گروه های تروریستی زنده و فعال اند.  اما حضور جنرال جاوید قمر بجوا رئیس ارتش پاکستان در این نشست چه هدفی را دنبال میکند پاکستان ‬که در ‬این ‬روزها ‬ ‬زیر ‬فشار مقامات امریکایی قرار دارد نظامیان پاکستان بخاطر کاهش فشار مقامات امریکایی بر آن کشور از چندی بدینسو تلاش می نمودند تا یکبار دیگر با حضور داشت  مقامات عالی رتبه نظامی امریکا با ‬کابل ‬دوباره ‬روی ‬میز ‬گفتگو ‬بنشیند زمینه این نشست رادر کابل امروز مقامات امریکایی فراهم ساخته اند.

به عقیده من رئیس ارتش پاکستان در این نشست دو هدف را دنبال مینماید از یکطرف میخواهد به مقامات امریکایی و رئسای ارتش ازبکستان و قرغزستان وعده دهد که در راه مبارزه با تروریزم پاکستان با همه کشور ها آماده همکاری است و از سوی دیگر جنرال جاوید قمر بجوا تلاش خواهد کرد تا یکبار دیگر توجه مقامات امریکایی را به پاکستان جلب نموده و از فشار های امریکا بر پاکستان بکاهد . به عقیده من پاکستان ‬هر ‬وقتی ‬که ‬زیر ‬فشار ‬قرار ‬گرفته، ‬تلاش ‬کرده ‬است ‬که ‬با ‬افغانستان ‬گفتگو ‬کند ‬و ‬با ‬دادن ‬وعده‌ی ‬همکاری ‬به ‬کابل، ‬از ‬میزان ‬فشارها ‬بکاهد. ‬این ‬روش ‬را ‬بارها ‬پاکستان ‬امتحان ‬کرده ‬است. ‬بعید ‬نیست ‬که ‬حالا ‬هم ‬پاکستانی‌ها ‬برای ‬خنثاکردن ‬فشارهای ‬بیشتر ‬اداره‌ی ‬جدید ‬امریکا ‬به ‬همین ‬تاکتیک ‬متوسل ‬شده ‬باشند. ‬اگر ‬پاکستان در این نشست با مقامات امریکایی و افغانی ، ‬تعارف ‬کند ‬و ‬وعده‌های ‬چرب ‬تحویل ‬دهد، ‬این ‬انتباه ‬به ‬میان ‬می‌آید ‬که ‬اسلام‌آباد ‬سیاست ‬جدیدی ‬در ‬قبال ‬افغانستان ‬در ‬پیش ‬گرفته ‬است. ‬

وقتی ‬این ‬انتباه ‬به ‬میان ‬آمد، ‬طبیعی ‬است ‬که ‬از ‬میزان ‬فشارهای امریکا ‬بر ‬اسلام‌آباد ‬کاسته ‬می‌شود اما ‬کابل ‬باید ‬در ‬دام ‬تاکتیک‌های ‬پاکستان ‬نیفتد. ‬کابل ‬باید ‬وقتی روی وعده های پاکستان اعتماد نماید  ‬که ‬ارتش ‬آن ‬کشور، ‬گام‌های ‬مهم ‬برای ‬اعتمادسازی ‬بردارد و ‬به ‬تمام ‬وعده‌هایی ‬که ‬در گذشته بخاطر مبارزه با تروریزم و عدم مداخله در امور افغانستان داده است پشت پا نزند اگر به گذشته پاکستان و وعده خلافی های آن نگاه شود کابل نمیتواند به آسانی به پاکستان اعتماد نماید امیدوارم مقامات افغانی هوشیار باشند با وعده های میانتهی  ‬مایل ‬به ‬قبول  هر نوع  ‬ریسک بزرگ در مقابل پاکستان نباشند از سوی دیگر جنرال جوزف وتل ، جنرال نیکلسن ، جنرال شریف یفتلی ، جنرال جاوید قمر بجوا ، جنرال مراد مایکیوف و جنرال پاول ارگشیف که در نشست امروز کابل  پشت در های بسته حضور بهم رسانیده اند  باید  بدانند و باور داشته باشند که در جحال حاضر داعش یک سازمان تروریستی منطقه‌ای و جهانی شده در شرایط موجود بخاطر اهداف دراز مدت خود در منطقه به افغانستان علاقه‌مندی خاص دارد و نیت‌اش تنها در مورد افغانستان نیست بلکه در مورد تمام منطقه است.

از سوی دیگر هراس‌افگنان به این دلیل به شمال افغانستان علاقه‌مند هستند که جنبش اسلامی ترکستان شرقی می‌خواهد از آن‌جا بر علاوه کشور های آسیای میانه به چین داخل شود، چنانچه انصارالله تاجیکستان می‌خواهد از آن‌جا به تاجیکستان و جنبش اسلامی ازبکستان علاقه‌مند است که از آن‌جا به کشورهای آسیای میانه تا روسیه برود متاسفانه این یک حقیقت تلخ است کسانیکه منکر این واقعیت اند تحلیل درستی از اوضاع منطقه و رقابت های جهانی در سرزمین به آتش کشیده افغانستان ندارند.

احمد سعیدی

احمد سعیدی نویسنده و تحلیلگر امور سیاسی افغانستان می باشد.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا