خبر و دیدگاه

‘قصاب کابل’ در قرار داد صلح افغانستان بخشیده شد!

3x4
همایون بهمنش

سن انجل راسموسن / گاردین

برگردان به فارسی: همایون بهمنش

دولت افغانستان یکی از بدنامترین جنگسالاران این کشور را با تقصیرهای گذشته اش که شامل حملات تروریستی و جنایات جنگی میشود، به عنوان بخشی از توافقنامه صلح با گروه شبه نظامی حزب اسلامی، بخشیده است. این توافقنامه روز پنجشنبه، پس از ماهها گفتوگو به امضاء رسید تا زمینه را برای برگشت گلبدین حکمتیار به زندگی عادی و یا احتمالن زندگی سیاسی جدید مساعد سازد؛ شخصی که در نقض حقوق بشر رکورد دارد. رکورد او شامل کشتاری بی رویهیی غیر نظامیان، ترور روشنگران و سر به نیست کردن مخالفان سیاسی اش میشود. همچنان رهروان حکمتیار به اسید پاشی بر زنان و داشتند زندانهای مخفی برای اشکنجه در پاکستان متهم است.

در مرکز شهر، کمتر از یک مایل دور از محلیکه قرار داد صلح امضاء میشود، گروه از فعالان جوان، راهپیمایی را علیه بخشش مردی به راه انداخته اند که به عنوان “قصاب کابل” شناخته میشود. شعار آنان؛ تصوریست از حکمتیار با دهان خونآلود و بینی سوراخ شده با راکت که روی آن نوشته شده است: “جلاد کابل را هرگز نمیبخشیم.”

این توافق نامه همچنان به رهایی زندانیان حزب اسلامی تاکید کرده و دولت افغانستان را موظف میسازد تا برای تامین امنیت دو یا سه موقعیت که رهبران این حزب، مقیم میشوند، هزینه پرداخت کند.

دیده بان حقوق بشر این قرار داد را “توهین بر قربانیان” خوانده و در بیانیهیی گفته است: “برگشت حکمتیار بخشی از فرهنگ معافیت از مجازاتی است که حکومت افغانستان و حمایهگران خارجی اش در عرصه تعقب نکردن افراد تحت فرمان حکمتیار و جنگسالاران دیگر که کشور را در سالهای ۱۹۹۰ نابود کردند، است.”

از سوی هم تعداد دیگری، ادغام مخالفان مسلح را یک گام با ارزش در پروسه صلح میشمارند. در یک مجتمع کارگری، در همسایگی کابل، جایکه باشنده گان آن متحد فرماندۀ تاجیک، احمدشاه مسعود، یکی از دشمنان حکمتیار، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. عبدالصمد، کارگر میانسال در یک دکان عمده فروشی آرد که در زمان جنگ داخلی زندگی کرده است، میگوید: “تداوم جنگ راه حل نیست. همه صلح میخواهند. نه تنها انسانها که حتا حیوانات هم صلح میخواهند.” همکار ۲۵ ساله او، محمد ظریف، دیدگاه متفاوتی دارد. او در زمان جنگ های داخلی بسیار جوان بوده، اما کاکا اش ذریعه راکتهای حزب اسلامی کشته شده است. او میگوید: “من نمیخواهم که حکمتیار به کابل برگردد. او (حکمتیار) صادق نیست. او (حکمتیار) حمله کننده های انتحاری را آموزش خواهد داد و اگر حامیان او به پارلمان راه یابند، حمله کننده های انتحاری را از زندان آزاد خواهند کرد.”

ظریف تنها با برگشت حکمتیار مواجه نخواهد شد. او و دیگر مالیه دهندهگان، هزینۀ تامین امنیت رهبران شورشیان را خواهند پرداخت. گزارش شده است که هزینۀ بود و باش، وسایل نقلیه و گارد های امنیتی رهبران حزب اسلامی به اندازه چهار میلیون دالر پر داخته میشود.

حکمتیار که از سال ۱۹۹۷ به گونۀ پنهانی زندگی میکند، تا حال به پایتخت بر نگشته است. نه او و نه رئیس جمهور غنی در مراسم امضاء توافقنامه حضور داشتند. در عوض توافق نامه توسط حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی، پیر سید احمد گیلانی، رئیس شورای عالی صلح و محمد امین کریم، نمایندۀ حزب اسلامی به امضاء رسید.

حبیبه سرابی، یگانه نماینده زن در این پروسه، حین خوانش قرار داد صلح گفته است که غنی و حکمتیار این قرار داد را بعدن امضا خواهند کرد.

اهمیت نظامی حزب اسلامی در سالهای اخیر کاهش یافته است. در سال ۲۰۱۳ این گروه حملۀ را سازماندهی کردند که در آن ۱۰ سرباز افغانستانی و ۶ سرباز آمریکایی کشته شدند. اما این یک اتفاق نادر بود. از نظر سیاسی، وفاداران او با این توافق میتوانند صاحب دفتر شوند.

این توافق ماهها بود که مورد بحث قرار داشت. از نظر یک مقام امنیتی غربی، اصلیترین موضوع مورد بحث، خروج نیروهای خارجی است. حکمتیار به دیل حضور نیروهای خارجی در افغانستان، مدتها امضاء این موافقتنامه را نه پذیرفته بود. تا هنوز روی این مسئله اختلافاتی وجود دارد، اما حکمتیار تعهد کرده است دیگر از تروریزم حمایت نخواهد کرد.

این قرار داد حکومت افغانستان را موظف میسازد تا برای بیرون کردن نام حکمتیار از فهرست سیاه سازمان ملل تلاشهایش را آغاز کند. حکمتیار در سال ۲۰۰۳ به حیث یک “تروریست جهانی” وارد لیست سیاه ایالات متحده و در همین سال با در خواست واشنگتن وارد لیست سیاه سازمان ملل گردیده بود.

ابراهیم صدرالدین، سرباز جوانیکه در رخصتی به سر میبرد، میگوید که دعوت حزب اسلامی به حکومت، مورال نیرو های امنیتی را تقویت کرده و طالبان و داعش را ضعیف میسازد.

با این وجود، تفاهمنامه صلح با این حزب شاید بتواند گامی باشد برای گفتوگو با اصلیترین گروه شورشی کشور یعنی طالبان. با وجود تلاشهای زیاد حکومت، تا حال گفتوگو های صلح با طالبان پیشرفت چندانی نداشته و این شورشیان علاقۀ به گفتوگو نشان نداده اند.

اکثری از باشنده گان کشور به این باور اند که از سه دهه تنشهای نظامی، تداوم جنگ کار بی هوده است.

همایون بهمنش

همایون بهمنش فرزند دولت محمد، زادۀ روستایی جیگانی ولسوالی شهربزرگ استان بدخشان است. او در مهر ماه سال 1368 در یک خانوادۀ روشنفکر به دنیا آمده است. آقای بهمنش پس از سپری نمودن دورۀ ابتدائیه در لیسۀ ندیمی ولسوالی شهر بزرگ، وارد لیسۀ سایف شهید در شهر فیض آباد کردید و در سال 1387 از این لیسه به درجۀ اعلی فارغ شد. او پس از فارغ شدن از رشتۀ کمپیوتر ساینس دانشگاه تعلیم و تربیه کابل، در سال 1393 عضو کادر علمی دانشکدۀ کمپیوتر ساینس دانشگاه پروان شد و فعلن مسئولیت سرپرستی ریاست این دانشکده را به عهده دارد. بهمنش به دلیل علاقه شدیدش به آگاهی دهی و روشنگری در جامعه، در سال 1392 هفته نامۀ را زیر نام «موج نخست» با جمعی از همراهانش تاسیس کرد که هنوز هم این هفته نامه فعالیت داشته و او مسئولیت سردبیری هفته نامه مذکور را به عهده دارد. استاد همایون بر علاوه مسئولیت های ذکر شده، در برخی از فعالیت های مدنی اشتراک داشته و فعلن دانشجوی مقطع کار شناسی ارشد (ماستری) در دانشگاه پیام نور نیز می باشد.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا